Abdullah ÇAVUŞ – BİLGİ & DENEYİM PAYLAŞIM PORTALI “Bilgiye sahip olarak doğmuş birisi değilim. Öğrenmeye çalışıyorum ve Öğretmeyi seviyorum” Konfüçyüs
İlgili Yazılar
ŞİRKETLERDE ÇALIŞAN YOLSUZLUKLARI E-KİTAP
ABDULLAH ÇAVUŞ/E.Vergi Müfettişi
SUNUŞ
Ortaklarının belli bir ticari amacı gerçekleştirmek ve para kazanmak amacıyla sermaye koydukları hukuksal yapılara şirket denir. Şirket veya diğer adıyla firma, Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre, iki veya daha fazla gerçek veya tüzel kişinin bir araya gelerek, emek veya mallarını, müşterek bir amaçla, bir sözleşme ile birleştirmeleri sonucu ortaya çıkan hukuksal organizasyon, tüzel kişiliktir.
Türkiye’de tüzel kişiliği olan ortaklıklar ticari şirketler olarak adlandırılmıştır. Bu şirketler ticaret siciline kaydedildiklerinde tüzel kişilik kazanır.
İşletmelerin bir takvim yılı içerisindeki finansal hareketlerini, Vergi Usul Kanununda sayılı yasal tevsik edici belgeler ile belgelendirmelerini müteakip, genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri dikkate alınmak suretiyle ülkemiz özelinde uygulanmakta olan Tek Düzen Hesap Planındaki hesaplar çerçevesinde muhasebe kayıtlarının tutulması zorunluluğu bulunmaktadır.
Öte yanan tutulan muhasebe kayıtlarından hareketle, işletmenin mali durumunun özet halinde bir takım mali tablolarda raporlanması gerekmektedir.
Bu mali tablolar mevcut ve potansiyel yatırımcılar, çalışanlar, borç verenler, satıcılar ve diğer ticari tedarikçiler, müşteriler, hükümetler ve kamu işletmeleri ile genel olarak kamu kurumlarına işletmenin mali durumu hakkında özet mali bilgileri vermek amacıyla hazırlanmaktadır.
Mali tablolar çeşitli kullanıcıların ekonomik kararlar verirken faydalanmaları için işletmenin finansal durumu, performansı (faaliyet sonuçları) ve finansal durumundaki değişiklikler hakkında bilgi sağlamak amacıyla hazırlanmaktadır.
Mali tablolar, işletme paydaşlarının işletmeden bilgi almak için kullandıkları en önemli araçlardan biridir. Bu araçların düzenlenme amaçlarına ulaşabilmeleri için, mali tablo kullanıcılarının ihtiyaç duyduğu bilgileri karşılaması gerekir. İşletmeyle ilgili menfaat sahiplerinin işletme hakkında doğru, zamanında ve anlaşılabilir bir biçimde bilgilendirilmesi gerekir.
Menfaat sahiplerinin, çıkarlarının korunup korunmadığı konusunda şüphelerinden arınabilmeleri için, işletme hakkında sürekli doğru ve dürüst bilgiler sunulması gereklidir. Menfaat sahiplerinin ihtiyaç duyduğu bu bilgilerin çok büyük bir kısmı finansal tablolar aracılığıyla finansal raporlama kapsamında kamuoyuna sunulmaktadır.
Dünyada yolsuzluk denilince akla doğrudan kamu kurumlarında yaşanılan ve taraflarının siyasetçi, işadamı, bürokrat olduğu ihale kredi yolsuzlukları akla gelmekteydi. Hatta bu nedenle olsa gerek dünyanın saygın kuruluşlarının yolsuzluk tanımlarında hep kamu vurgusuna yer verildiği görülmüştür.
Nitekim Dünya Bankası yolsuzluğu “ Kamu yetkisinin özel çıkarlar için kötüye kullanılması” olarak tanımlamıştır. Bununla birlikte; Bazen, kamu yetkisi sadece özel çıkarlar için kullanılmaz. Bir kişi, partisi, sınıfı, grubu, dostları ve ailesinin çıkarı için de yolsuzluk yapabilmektedir. Günümüz de birçok ülkede yolsuzluk, siyasi partilerin faaliyetlerini finanse etmek için yapılmaktadır.
Ancak son yıllarda dünyada küresel ölçekli büyük firmalar olan Enron, Parmalat, Worldcom gibi firmalarda yaşanılan yolsuzluk olayları, yolsuzluğun özel sektörde de yaşanmakta olduğu olgusunu ortaya çıkardı.
Üstelik özel sektör yolsuzlukları eğitimli profosyeneller tarafından yapıldığı gibi, başta teknoloji olmak üzere, finansal tablolar üzerinde uygulanmakta olan çok sayıda grift ve birbirine geçmiş olan dışarıdan bakınca kolaylıkla anlaşılamayacak olan hileler ile yoluyla yapılmış yolsuzluklardı.
Bunun üzerine yolsuzlukla ilgili kamu otoriteleri ve sivil toplum kuruluşları özel sektörde yaşanmakta olan yolsuzlukla konusunda saha araştırmaları, anketler başta olmak üzere bilimsel çalışmalar yapmaya başlamışlardır.
Bu çalışmalar sonucu; genel kabul görmüş yolsuzluk tanımında değişikliğe gidilmiş ve kamu vurgusundan vazgeçilerek yolsuzluk “kendisine emanet edilmiş yetkinin özel çıkarlar için kötüye kullanılması” olarak tanımlanmaya başlamıştır.
Biz bu çalışmamızda yolsuzluk olgusunu, özel sektörde yaşanan YOLSUZLUKLAR konusunda yüksek lisans bitirme ödevimizden hareketle yaptığımız akademik araştırmalar ve basın taramalarından hareketle elde ettiğimiz bilgiler doğrultusunda yazdığımız ve kişisel web sayfamızda değişik zamanlarda yayınladığımız makaleleri bir araya getirdik.
Devamında; Şirketlerde Adli Muhasebe ve Hile Denetçiliği Meslekleri ile Karapara, Yolsuzlukla Mücadele konularında yazdığımız makaleleri güncelleyerek e-kitap haline getirmeye çalışacağız.
Sunuş kısmımızı başkanlığını yapmakta oluğum Bağımsız Denetçiler Derneğinin “İTİMAT KONTROLE TABİ DEĞİLDİR” sloganıyla tamamlayım.
Faydalı olması dileğiyle…
Abdullah ÇAVUŞ/Mayıs 2023
E KİTAP ÇALIŞMAMIZIN ÜCRETSİZ PDF FORMATINA AŞAĞIDAKİ LİNKTEN ULAŞABİLİRSİNİZ
ŞİRKETLERDE ÇALIŞAN YOLSUZLUKLARI E-KİTAP
