İlgili Yazılar

KÜÇÜK SANAYİ SİTESİ KOOPERATİFİ KURULUŞU VE DEVLET DESTEKLERİ Abdullah ÇAVUŞ/Bağımsız Denetçiler Derneği Başkanı

Mart 6, 2024

NEDEN BAĞIMSIZ DENETİM/Abdullah ÇAVUŞ/Bağımsız Denetçiler Derneği Başkanı

Ocak 29, 2024

KOOPERATİFLERDE EĞİTİM VE DIŞ DENETİM ZORUNLULUĞU Abdullah ÇAVUŞ/Vergi Müfettişi (23.11.2023)

Kasım 23, 2023

GELİRİ-GİDERİ OLMAYAN TABELA PARTİLERİ DİKKAT

Abdullah ÇAVUŞ/E.Vergi Müfettişi

Anayasa Mahkemesi’nin, 5 siyasi partinin 2020 yılına yönelik mali denetimlerine ilişkin kararları 30.09.2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre, bu partiler için suç duyurusunda bulunulmasına karar verildi.

Kararlara göre, Devrim Hareketi Partisi, Cesur Düşünce Partisi, Ayyıldız Partisi, Anadolu Birliği Partisi ve Kuvayi Milliye Partisi‘nin 2020’ye ait mali denetimleri gerçekleştirildi.

Yüksek Mahkemece, hesap verilebilir şekilde kayıt ve belge düzeninin oluşturulmamasının inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemler olduğu belirtilen kararlarda, söz konusu partiler hakkında Siyasi Partiler Kanunu’nun 111’inci maddesi uyarınca yasal işlem yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunulması kararlaştırıldı.

Kararlarda, söz konusu partilerin kesin hesap denetimlerinin gerçekleştirilemediği, bunun 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’na aykırı olduğu ifade edilerek, bu partilerin 2020 yılı hesaplarının kabul edilmesinin mümkün olmadığına hükmedildi.

Bunların yanında bu kararlardan bir gün önce yani 29.09.2022 tarihli resmi gazete ile benzer konuda 2 partinin daha kararı yayınlanmıştır.

Bu partiler AS PARTİ ve MİLLİ PARTİ dir.

Bu kararlar aşağıdaki bölümde detaylı olarak açıklanacaktır.

Yargıtay verilerine göre ülkemizde 130 adet siyasi parti bulunmaktadır. Kurulan bazı partilerin genel merkez teşkilatları dışında teşkilatlarının olmadığı genel merkezlerinin ise kuruculardan birisine ait olduğu hatta kira ödemesi dahi olmadığı görülmektedir.

İş bu yazımızda; gelir gideri hatta kira ödemesi dahi olmayan ülke genelinde genel merkez dışında teşkilatı bulunmayan kurucular kurulu dışında üyeleri dahi olmayan tam tabiri ile “TABELA PARTİLERİ” ile ilgili ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARINI sizler için araştırdık.

Bilindiği üzere; Ülkemizde siyasi partilerin demokratik siyasi hayatın vazgeçilmez unsurları oldukları, hem 1961 hem de 1982 Anayasalarında ifade edilmektedir.

1982 yılında kabul edilen T.C. Anayasası’nın 68.ci maddesinde bu durum ‘Siyasi partiler, demokratik hayatın vazgeçilmez unsurlarıdır’ şeklinde ifadesini bulmuştur.

SİYASİ PARTİLER, Anayasa ve kanunlara uygun olarak; milletvekili ve mahalli idareler seçimleri yoluyla, tüzük ve programlarında belirlenen görüşleri doğrultusunda çalışmaları ve açık propagandaları ile milli iradenin oluşmasını sağlayarak demokratik bir Devlet ve toplum düzeni içinde ülkenin çağdaş medeniyet seviyesine ulaşması amacını güden v e ülke çapında faaliyet göstermek üzere teşkilatlanan tüzel kişiliğe sahip kuruluşlardır.

Nihai amaçları siyasal iktidarı elde etmek olan siyasi partiler, bu amaçlarına ulaşabilmek için, örgütlenmek ve seçim kampanyaları düzenlemek zorundadır. Partiler bu zorunlulukları karşılayacak harcamaları finanse edebilmek için bağışlar, üye aidatları ve devletçe yapılacak yardımlar gibi gelir kaynaklarına ihtiyaç duymaktadır

Bu açıklamalardan görüleceği üzere siyasi partiler seçimler yoluyla iktidar olmak amacıyla teşkilatlanan ve amaçla gelir ve giderleri olan kuruluşlar olarak karşımıza çıkmaktadır.

Siyasi partilerin gelirleri siyasi partiler kanunu 61.ci maddesinde tek tek sayılmış bulunmaktadır.

Keza Siyasi partilerin giderleri, giderlerin belgelendirilmesi, alımlar ve sözleşmeler ile bunlardan kaynaklı sorumluluklara ilişkin düzenlemeler 2820 sayılı siyasi partiler kanunun 70-71 ve 72-73. Maddelerinde yapılmıştır.

Bunların yanında  kesin hesap başlıklı 73. Madde de 6111 sayılı kanunla 2011 yılında yapılan değişikliklerle harcama usullerine ilişkin ilave düzenlemeler bu maddeye eklenmiştir.

Bütün bu düzenlemelere rağmen 30 kurucu üye ile kurulduktan sonra ülke genelinde teşkilatlanması yapmayan, geliri ve gideri olmayan siyasi partilerin mali denetimleri konusunda YETKİLİ MAHKEME OLAN ANAYASA MAHKEMESİ kararlarında aşağıdaki hükümler bulunmaktadır.

I- KUVAYİ MİLLİYE PARTİSİ

Kuvayi Milliye Partisinin 2020 yılı kesin hesabı ANAYASA MAHKEMESİNCE incelenmiş olup; konuya ilişkin olarak mahkemenin 2022/33 sayılı kararı 30.09.2022 tarihli resmi gazetede yayınlanmıştır.

Kararda özetle;

1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından gönderilen listede Kuvayi Milliye Partisinin 2020 yılı itibarıyla herhangi bir il ve bağlı ilçede örgütlenmediği, sadece Genel Merkezinin olduğu bildirilmiştir.
2. Partinin gönderdiği 2020 yılı kesin hesabına göre yıl içinde Genel Merkez hiçbir gelir elde etmemiş ve hiçbir giderde bulunmamıştır.
3. Siyasi partilerin faaliyetlerini yürüttükleri genel merkez, il ve ilçe başkanlıklarına ait binaların kendi mülkü veya kira olması gerekmektedir. Parti yetkililerine ait binalarda siyasi faaliyette bulunuluyor ise (genel merkez, il, ilçe teşkilatının faaliyette bulunduğu binalar) kira sözleşmesi düzenlenerek kiraya isabet eden tutarın partiye bağış olarak kaydedilmesi gerekir.
4. Parti yetkililerinin sunduğu kesin hesapta Genel Merkeze ilişkin herhangi bir gelir ve gider gösterilmemiştir. Parti Genel Merkezinin öncelikle yönetim giderlerinin (kira, su, elektrik, telefon, kırtasiye gibi) bulunması gerekir. Parti Genel Merkezinin faaliyetleri için zorunlu olan bu gelir ve giderlerin hesaplarda görülmemesi, yönetim gelir ve giderlerinin Parti tüzel kişiliği adına kayıt altına alınmadığını göstermektedir. Bu durumda 2820 sayılı Kanun’un 69. maddesinde yer alan bir siyasi partinin bütün gelirlerinin o siyasi partinin tüzel kişiliği adına elde edileceği ve 70. maddesinde bulunan bir siyasi partinin bütün giderlerinin o siyasi partinin tüzel kişiliği adına yapılacağı hükümlerine aykırı davranılmıştır.
5. 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yapılan inceleme ve araştırmaları engelleyen ve istenen bilgileri vermeyen parti sorumluları hakkında altı aydan bir yıla kadar hapis ve altmış milyon liradan az olmamak üzere ağır para cezası verileceği hüküm altına alınmıştır.
6. Anayasa Mahkemesine hesap verilebilir şekilde kayıt ve belge düzeninin oluşturulmaması suretiyle hesabın dışında gelir ve giderin gerçekleştirilmesi inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemler olduğundan Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi gereğince gerekli işlemlerin yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerekir.
7. Diğer yandan hiçbir gelir elde etmeyerek ve giderde bulunmayarak siyasi parti faaliyetlerini yürütmesi mümkün olmayan Parti Genel Merkez hesabının denetimi gerçekleştirilemediğinden Partinin 2020 yılı hesabının 2820 sayılı Kanun uyarınca kabul edilmesi mümkün değildir.

Şeklinde hükümler bulunmaktadır.

Keza Anayasa Mahkemesi Kararının sonuç bölümünde ise parti hakkında Ankara Cumhuriyet Savcılığına SUÇ DUYURUSUNDA bulunulmuştur.

Kararın sonuç bölümü metni aynen aşağıdaki gibidir.

Kuvayi Milliye Partisinin 2020 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;

1. Anayasa Mahkemesine hesap verilebilir şekilde kayıt ve belge düzeninin oluşturulmaması, hesabın dışında gelir ve gider gerçekleştirilmesi inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemler olduğundan 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca yasal işlem yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına,
2. Parti Genel Merkez hesabının denetimi gerçekleştirilemediğinden Partinin 2020 yılı hesabının 2820 sayılı Kanun uyarınca kabul edilmesinin mümkün olmadığına 20/7/2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.

II- ANADOLU BİRLİĞİ PARTİSİ

Anadolu Birliği Partisinin 2020 yılı kesin hesabı ANAYASA MAHKEMESİNCE incelenmiş olup; konuya ilişkin olarak mahkemenin 2022/32 sayılı kararı 30.09.2022 tarihli resmi gazetede yayınlanmıştır.

Kararda özetle;

1. Anadolu Birliği Partisinin 2020 yılı kesin hesap dosyasında, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının siyasi parti teşkilat listesinde aktif görünen 13 ile ve Genel Merkeze ait kesin hesap cetvellerinde herhangi bir gelir gider bildirilmediği tespit edilmiştir.
2. Siyasi partilerin faaliyetlerini yürüttükleri genel merkez, il ve ilçe başkanlıklarına ait binaların kendi mülkü veya kira olması gerekmektedir. Parti yetkililerine ait binalarda siyasi faaliyette bulunuluyor ise (genel merkez, il, ilçe teşkilatının faaliyette bulunduğu binalar) kira sözleşmesi düzenlenerek kiraya isabet eden tutarın partiye bağış olarak kaydedilmesi gerekir.
3. 2820 sayılı Kanun’un 69. maddesinde bir siyasi partinin bütün gelirlerinin o siyasi partinin tüzel kişiliği adına elde edileceği, 70. maddesinde siyasi partilerin giderlerinin amaçlarına aykırı olamayacağı ve bir siyasi partinin bütün giderlerinin o siyasi parti tüzel kişiliği adına yapılacağı, 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde de yapılan inceleme ve araştırmaları engelleyen ve istenen bilgileri vermeyen parti sorumluları hakkında altı aydan bir yıla kadar hapis ve altmış milyon liradan az olmamak üzere ağır para cezası verileceği hüküm altına alınmıştır. Bu hükümlere göre parti yetkililerinin genel yönetim giderlerini kendi imkânlarıyla karşılamaları mümkün değildir. Parti yetkililerinin bu şekilde yapmış oldukları gider bedellerini partiye bağış geliri olarak kaydetmek suretiyle parti tüzel kişiliği adına hesaplara dâhil etmesi gerekir.
4. Anayasa Mahkemesine hesap verilebilir şekilde kayıt ve belge düzeninin oluşturulmaması suretiyle hesabın dışında gelir ve giderin gerçekleştirilmesi inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemler olduğundan Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi gereğince gerekli işlemlerin yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerekir.
5. Diğer yandan hiçbir gelir elde etmeyerek ve giderde bulunmayarak siyasi parti faaliyetlerini yürütmesi mümkün olmayan Parti Genel Merkez hesabının denetimi gerçekleştirilemediğinden Partinin 2020 yılı hesabının 2820 sayılı Kanun uyarınca kabul edilmesi mümkün değildir.

Hükümleri bulunmaktadır.

Keza Anayasa Mahkemesi Kararının sonuç bölümünde ise parti hakkında Ankara Cumhuriyet Savcılığına SUÇ DUYURUSUNDA bulunulmuştur.

Kararın sonuç bölümü metni aynen aşağıdaki gibidir.

Anadolu Birliği Partisinin 2020 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;

1. Anayasa Mahkemesine kesin hesabın istendiği sürede tam olarak verilmemesi nedeniyle Parti sorumluları hakkında 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 111. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca yasal işlem yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına,
2. Anayasa Mahkemesine hesap verilebilir şekilde kayıt ve belge düzeninin oluşturulmaması, hesabın dışında gelir ve gider gerçekleştirilmesi inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemler olduğundan 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca yasal işlem yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına,
3. Parti Genel Merkez hesabının denetimi gerçekleştirilemediğinden Partinin 2020 yılı hesabının 2820 sayılı Kanun uyarınca kabul edilmesinin mümkün olmadığına 20/7/2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.

III- AYYILDIZ PARTİSİ

AYYILDIZ Partisinin 2020 yılı kesin hesabı ANAYASA MAHKEMESİNCE incelenmiş olup; konuya ilişkin olarak mahkemenin 2022/31 sayılı kararı 30.09.2022 tarihli resmi gazetede yayınlanmıştır.

Kararda özetle;

1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından gönderilen listede Ayyıldız Partisinin 2020 yılı itibarıyla herhangi bir il ve bağlı ilçede örgütlenmediği, sadece genel merkezinin olduğu bildirilmiştir.
2. Partinin gönderdiği 2020 yılı kesin hesabına göre yıl içinde Genel Merkez hiçbir gelir elde etmemiş ve hiçbir giderde bulunmamıştır.
3. Siyasi partilerin faaliyetlerini yürüttükleri genel merkez, il ve ilçe başkanlıklarına ait binaların kendi mülkü veya kira olması gerekmektedir. Parti yetkililerine ait binalarda siyasi faaliyette bulunuluyor ise (genel merkez, il, ilçe teşkilatının faaliyette bulunduğu binalar) kira sözleşmesi düzenlenerek kiraya isabet eden tutarın partiye bağış olarak kaydedilmesi gerekir.
4. Parti yetkililerinin sunduğu kesin hesapta Genel Merkeze ilişkin herhangi bir gelir ve gider gösterilmemiştir. Parti Genel Merkezinin öncelikle yönetim giderlerinin (kira, su, elektrik, telefon, kırtasiye gibi) bulunması gerekir. Parti Genel Merkezinin faaliyetleri için zorunlu olan bu gelir ve giderlerin hesaplarda görülmemesi, yönetim gelir ve giderlerinin Parti tüzel kişiliği adına kayıt altına alınmadığını göstermektedir. Bu durumda 2820 sayılı Kanun’un 69. maddesinde yer alan bir siyasi partinin bütün gelirlerinin o siyasi partinin tüzel kişiliği adına elde edileceği ve 70. maddesinde bulunan bir siyasi partinin bütün giderlerinin o siyasi partinin tüzel kişiliği adına yapılacağı hükümlerine aykırı davranılmıştır.
5. 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yapılan inceleme ve araştırmaları engelleyen ve istenen bilgileri vermeyen parti sorumluları hakkında altı aydan bir yıla kadar hapis ve altmış milyon liradan az olmamak üzere ağır para cezası verileceği hüküm altına alınmıştır.
6. Anayasa Mahkemesine hesap verilebilir şekilde kayıt ve belge düzeninin oluşturulmaması suretiyle hesabın dışında gelir ve giderin gerçekleştirilmesi inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemler olduğundan Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi gereğince gerekli işlemlerin yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerekir.
7. Diğer yandan hiçbir gelir elde etmeyerek ve giderde bulunmayarak siyasi parti faaliyetlerini yürütmesi mümkün olmayan Parti Genel Merkez hesabının denetimi gerçekleştirilemediğinden Partinin 2020 yılı hesabının 2820 sayılı Kanun uyarınca kabul edilmesi mümkün değildir.

Keza Anayasa Mahkemesi Kararının sonuç bölümünde ise parti hakkında Ankara Cumhuriyet Savcılığına SUÇ DUYURUSUNDA bulunulmuştur.

Kararın sonuç bölümü metni aynen aşağıdaki gibidir.

AYYILDIZ Partisinin 2020 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;

1. Anayasa Mahkemesine hesap verilebilir şekilde kayıt ve belge düzeninin oluşturulmaması, hesabın dışında gelir ve gider gerçekleştirilmesi inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemler olduğundan 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca yasal işlem yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına,
2. Parti Genel Merkez hesabının denetimi gerçekleştirilemediğinden Partinin 2020 yılı hesabının 2820 sayılı Kanun uyarınca kabul edilmesinin mümkün olmadığına 20/7/2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.

IV- CESUR DÜŞÜNCE PARTİSİ

Cesur Düşünce Partisinin 2020 yılı kesin hesabı ANAYASA MAHKEMESİNCE incelenmiş olup; konuya ilişkin olarak mahkemenin 2022/30 sayılı kararı 30.09.2022 tarihli resmi gazetede yayınlanmıştır.

Kararda özetle;

1. Cesur Düşünce Partisi, gönderdiği 2020 yılı Genel Merkez kesin hesabına göre yıl içinde 200 TL gelir elde etmiş; 200 TL ise gider gerçekleştirmiştir.
2. Siyasi partilerin faaliyetlerini yürüttükleri genel merkez, il ve ilçe başkanlıklarına ait binaların ya kendi mülkü veya kira olması gerekir. Parti yetkililerine ait binalarda siyasi faaliyette bulunuluyor ise (genel merkez, il, ilçe teşkilatının faaliyette bulunduğu binalar) bu takdirde kira sözleşmesi düzenlenerek isabet eden tutarın partiye bağış olarak kaydedilmesi gerekir.
3. Parti yetkililerinin sunduğu kesin hesapta, Genel Merkeze ait çok düşük miktarda gelir ve gider gerçekleştiği belirtilmiş; teşkilat kurulmuş olan bir örgütlerine ilişkin herhangi bir gelir ve gider de gösterilmemiştir. Parti Genel Merkezi ve il örgütleri faaliyette olduğuna göre bu teşkilatlara ait en azından yönetim giderlerinin (kira, su, elektrik, telefon, kırtasiye vb.) olması gerekir. Partinin gider olarak gösterdiği tutarla siyasi faaliyetlerini karşılaması mümkün değildir. Yönetim giderlerinin hesaplarda görülmemesi kayıt dışı gelir ve gider oluşturulduğunu göstermektedir. Bu durumda 2820 sayılı Kanun’un 69. maddesindeki bir siyasi partinin bütün gelirlerinin o siyasi partinin tüzel kişiliği adına elde edileceği ile aynı Kanun’un 70. maddesindeki bir siyasi partinin bütün giderlerinin o siyasi partinin tüzel kişiliği adına yapılacağı hükmüne aykırı davranılmıştır.
4. 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yapılan inceleme ve araştırmaları engelleyen ve istenen bilgileri vermeyen parti sorumluları hakkında altı aydan bir yıla kadar hapis ve altmış milyon liradan az olmamak üzere ağır para cezası verileceği hüküm altına alınmıştır.
5. Anayasa Mahkemesine hesap verilebilir şekilde kayıt ve belge düzeninin oluşturulmaması ile hesabın dışında gelir ve gider oluşturulması inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemler olduğundan 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine istinaden gerekli işlemlerin yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerekir.

Keza Anayasa Mahkemesi Kararının sonuç bölümünde ise parti hakkında Ankara Cumhuriyet Savcılığına SUÇ DUYURUSUNDA bulunulmuştur.

Kararın sonuç bölümü metni aynen aşağıdaki gibidir.

Cesur Düşünce Partisinin 2020 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;

1. Anayasa Mahkemesine hesap verilebilir şekilde kayıt ve belge düzeninin oluşturulmaması, hesabın dışında gelir ve gider gerçekleştirilmesi inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemler olduğundan 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca yasal işlem yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına,
2. Parti Genel Merkez ve il örgütlerine ait kesin hesapların denetimi gerçekleştirilemediğinden, Partinin 2020 yılı hesabının 2820 sayılı Kanun uyarınca kabul edilmesinin mümkün olmadığına 20/7/2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.

V-DEVRİM HAREKETİ PARTİSİ

DEVRİM HAREKETİ Partisinin 2020 yılı kesin hesabı ANAYASA MAHKEMESİNCE incelenmiş olup; konuya ilişkin olarak mahkemenin 2022/29 sayılı kararı 30.09.2022 tarihli resmi gazetede yayınlanmıştır.

Kararda Özetle;

1. Devrim Hareketi Partisi, gönderdiği 2020 yılı Genel Merkez kesin hesabına göre yıl içinde 850 TL gelir elde etmiş; 850 TL ise gider gerçekleştirmiştir.
2. Siyasi partilerin faaliyetlerini yürüttükleri genel merkez, il ve ilçe başkanlıklarına ait binaların ya kendi mülkü veya kira olması gerekir. Parti yetkililerine ait binalarda siyasi faaliyette bulunuluyor ise (genel merkez, il, ilçe teşkilatının faaliyette bulunduğu binalar) bu takdirde kira sözleşmesi düzenlenerek isabet eden tutarın partiye bağış olarak kaydedilmesi gerekir.
3. Parti yetkililerinin sunduğu kesin hesapta, Genel Merkeze ait çok düşük miktarda gelir elde edildiği ve gider gerçekleştirildiği belirtilmiş; teşkilatı kurulmuş olan örgütlerine ilişkin herhangi bir gelir ve gider de gösterilmemiştir. Parti Genel Merkezi ve il örgütleri faaliyette olduğuna göre bu teşkilatlara ait en azından yönetim giderlerinin (kira, su, elektrik, telefon, kırtasiye vb.) olması gerekir. Partinin gider olarak gösterdiği tutarla siyasi faaliyetlerini karşılaması mümkün değildir. Yönetim giderlerinin hesaplarda görülmemesi kayıt dışı gelir ve gider oluşturulduğunu göstermektedir. Bu durumda 2820 sayılı Kanun’un 69. maddesindeki bir siyasi partinin bütün gelirlerinin o siyasi partinin tüzel kişiliği adına elde edileceği ve aynı Kanun’un 70. maddesindeki bir siyasi partinin bütün giderlerinin o siyasi partinin tüzel kişiliği adına yapılacağı hükmüne aykırı davranılmıştır.
4. 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yapılan inceleme ve araştırmaları engelleyen ve istenen bilgileri vermeyen parti sorumluları hakkında altı aydan bir yıla kadar hapis ve altmış milyon liradan az olmamak üzere ağır para cezası verileceği hüküm altına alınmıştır.
5. Anayasa Mahkemesine hesap verilebilir şekilde kayıt ve belge düzeninin oluşturulmaması ile hesabın dışında gelir ve gider gerçekleştirilmesi, inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemler olduğundan 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine istinaden gerekli işlemlerin yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerekir.

Keza Anayasa Mahkemesi Kararının sonuç bölümünde ise parti hakkında Ankara Cumhuriyet Savcılığına SUÇ DUYURUSUNDA bulunulmuştur.

Kararın sonuç bölümü metni aynen aşağıdaki gibidir.

Devrim Hareketi Partisinin 2020 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;

1. Anayasa Mahkemesine hesap verilebilir şekilde kayıt ve belge düzeninin oluşturulmaması, hesabın dışında gelir ve gider gerçekleştirilmesi inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemler olduğundan 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca yasal işlem yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına,

 Parti Genel Merkez ve il örgütlerine ait kesin hesapların denetimi gerçekleştirilemediğinden Partinin 2020 yılı hesabının 2820 sayılı Kanun uyarınca kabul edilmesinin mümkün olmadığına 20/7/2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.

VI-AS PARTİ

AS PARTİNİN 2020 yılı kesin hesabı ANAYASA MAHKEMESİNCE incelenmiş olup; konuya ilişkin olarak mahkemenin 2022/28 sayılı kararı 29.09.2022 tarihli resmi gazetede yayınlanmıştır.

Kararda Özetle;

1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından gönderilen listede As Partinin 2020 yılı itibarıyla herhangi bir il ve bağlı ilçede örgütlenmediği, sadece genel merkezinin olduğu bildirilmiştir.
2. Partinin gönderdiği 2020 yılı kesin hesabına göre yıl içinde Genel Merkez hiçbir gelir elde etmemiş ve hiçbir giderde bulunmamıştır.
3. Siyasi partilerin faaliyetlerini yürüttükleri genel merkez, il ve ilçe başkanlıklarına ait binaların kendi mülkü veya kira olması gerekmektedir. Parti yetkililerine ait binalarda siyasi faaliyette bulunuluyor ise (genel merkez, il, ilçe teşkilatının faaliyette bulunduğu binalar) kira sözleşmesi düzenlenerek kiraya isabet eden tutarın partiye bağış olarak kaydedilmesi gerekir.
4. Parti yetkililerinin sunduğu kesin hesapta Genel Merkeze ilişkin herhangi bir gelir ve gider gösterilmemiştir. Parti Genel Merkezinin öncelikle yönetim giderlerinin (kira, su, elektrik, telefon, kırtasiye gibi) bulunması gerekir. Parti Genel Merkezinin faaliyetleri için zorunlu olan bu gelir ve giderlerin hesaplarda görülmemesi, yönetim gelir ve giderlerinin Parti tüzel kişiliği adına kayıt altına alınmadığını göstermektedir. Bu durumda 2820 sayılı Kanun’un 69. maddesinde yer alan bir siyasi partinin bütün gelirlerinin o siyasi partinin tüzel kişiliği adına elde edileceği ve 70. maddesinde bulunan bir siyasi partinin bütün giderlerinin o siyasi partinin tüzel kişiliği adına yapılacağı hükümlerine aykırı davranılmıştır.
5. 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yapılan inceleme ve araştırmaları engelleyen ve istenen bilgileri vermeyen parti sorumluları hakkında altı aydan bir yıla kadar hapis ve altmış milyon liradan az olmamak üzere ağır para cezası verileceği hüküm altına alınmıştır.
6. Anayasa Mahkemesine hesap verilebilir şekilde kayıt ve belge düzeninin oluşturulmaması suretiyle hesabın dışında gelir ve giderin gerçekleştirilmesi inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemler olduğundan Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi gereğince gerekli işlemlerin yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerekir.
7. Diğer yandan hiçbir gelir elde etmeyerek ve giderde bulunmayarak siyasi parti faaliyetlerini yürütmesi mümkün olmayan Parti Genel Merkez hesabının denetimi gerçekleştirilemediğinden Partinin 2020 yılı hesabının 2820 sayılı Kanun uyarınca kabul edilmesi mümkün değildir.

Keza Anayasa Mahkemesi Kararının sonuç bölümünde ise parti hakkında Ankara Cumhuriyet Savcılığına SUÇ DUYURUSUNDA bulunulmuştur.

Kararın sonuç bölümü metni aynen aşağıdaki gibidir.

As Partinin 2020 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;

1. Anayasa Mahkemesine hesap verilebilir şekilde kayıt ve belge düzeninin oluşturulmaması, hesabın dışında gelir ve gider gerçekleştirilmesi inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemler olduğundan 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca yasal işlem yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına,
2. Parti Genel Merkez hesabının denetimi gerçekleştirilemediğinden Partinin 2020 yılı hesabının 2820 sayılı Kanun uyarınca kabul edilmesinin mümkün olmadığına 20/7/2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.

VII- MİLLİ PARTİ

MİLLİ PARTİNİN 2020 yılı kesin hesabı ANAYASA MAHKEMESİNCE incelenmiş olup; konuya ilişkin olarak mahkemenin 2022/27 sayılı kararı 29.09.2022 tarihli resmi gazetede yayınlanmıştır.

Kararda Özetle;

1. Milli Parti, gönderdiği 2020 yılı Genel Merkez kesin hesabına göre yıl içinde 450 TL gelir elde etmiş; 450 TL ise gider gerçekleştirmiştir.
2. Siyasi partilerin faaliyetlerini yürüttükleri genel merkez, il ve ilçe başkanlıklarına ait binaların ya kendi mülkü veya kira olması gerekir. Parti yetkililerine ait binalarda siyasi faaliyette bulunuluyor ise (genel merkez, il, ilçe teşkilatının faaliyette bulunduğu binalar) bu takdirde kira sözleşmesi düzenlenerek isabet eden tutarın partiye bağış olarak kaydedilmesi gerekir. 

3. Parti yetkililerinin sundukları kesin hesapta, Genel Merkeze ait çok düşük miktarda gelir elde edildiği ve gider gerçekleştirildiği belirtilmiş; teşkilatı kurulmuş olan örgütlerine ilişkin herhangi bir gelir ve gider de gösterilmemiştir. Parti Genel Merkezi ve il örgütleri faaliyette olduğuna göre bu teşkilatlara ait en azından yönetim giderlerinin (kira, su, elektrik, telefon, kırtasiye vb.) olması gerekir. Partinin gider olarak gösterdiği tutarla siyasi faaliyetlerini karşılaması mümkün değildir. Yönetim giderlerinin hesaplarda görülmemesi kayıt dışı gelir ve gider oluşturulduğunu göstermektedir. Bu durumda 2820 sayılı Kanun’un 69. maddesindeki bir siyasi partinin bütün gelirlerinin o siyasi partinin tüzel kişiliği adına elde edileceği ve aynı Kanun’un 70. maddesindeki bir siyasi partinin bütün giderlerinin o siyasi partinin tüzel kişiliği adına yapılacağı hükmüne aykırı davranılmıştır.
4. 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yapılan inceleme ve araştırmaları engelleyen ve istenen bilgileri vermeyen parti sorumluları hakkında altı aydan bir yıla kadar hapis ve altmış milyon liradan az olmamak üzere ağır para cezası verileceği hüküm altına alınmıştır.
5. Anayasa Mahkemesine hesap verilebilir şekilde kayıt ve belge düzeninin oluşturulmaması, hesabın dışında gelir ve gider gerçekleştirilmesi inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemler olduğundan 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine istinaden gerekli işlemlerin yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerekir.

Keza Anayasa Mahkemesi Kararının sonuç bölümünde ise parti hakkında Ankara Cumhuriyet Savcılığına SUÇ DUYURUSUNDA bulunulmuştur.

Kararın sonuç bölümü metni aynen aşağıdaki gibidir.

Milli Partinin 2020 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;

1-Anayasa Mahkemesine hesap verilebilir şekilde kayıt ve belge düzeninin oluşturulmaması, hesabın dışında gelir ve gider gerçekleştirilmesi inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemler olduğundan 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca yasal işlem yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına,

2-Parti Genel Merkez ve il örgütlerine ait kesin hesapların denetimi gerçekleştirilemediğinden Partinin 2020 yılı hesabının 2820 sayılı Kanun uyarınca kabul edilmesinin mümkün olmadığına 20/7/2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.

VIII-SONUÇ

Anayasa mahkemesi tarafından 7 partinin mali denetimleri ile ilgili olarak verilmiş olan yukarıdaki kararlardan görüleceği üzere 30 kişi ile kurulan kira ödemesi dahil geliri gideri olmayan partilerin hesapları 2820 sayılı kanuna aykırı kabul edilmektedir.

Siyasi partilerin tanımından ve seçimlere girmek gibi bir misyonundan hareketle harcama yapması ve gelir toplaması gerektiği düşüncesinden dolayı bu yönde kararlar verildiği ve devamının da geleceği anlaşılmaktadır.