“KALP KAZANMA SANATI: (KAMU DİPLOMASİSİ)
Abdullah ÇAVUŞ/E.Vergi Müfettişi
Kamu diplomasisi, diğer ülkelerin ihtiyaçlarını, kültürlerini, halklarını anlama; mesajların aktarılması, hatalı algılamaların düzeltilmesi, ortak amaçlar için uygun zeminlerin tespit edilmesi hedefleri ile ortaya konulan ilişki geliştirme yöntemidir.
Bir başka ifadeyle, devlet ve devlet dışı aktörler tarafından diğer ülkelerin halkları ile kurulan pozitif ilişkiler bütünüdür.
Kamu diplomasisi, diğer ülke halklarını, değerlerini, geleneklerini, toplumsal yapısını, inançlarını tanıma olanağı sağlar. Bu da toplumlar arasında yanlış anlamaların ve ön yargıların giderilmesini, ortak paydalar bulunmasını ve uzlaşma ortamı yaratılmasını sağlamaktadır.
“Kamu diplomasisi aracılığıyla ülkeler hangi amaçlarına ulaşmaktadır” diye baktığımızda öncelikle insanların zihinlerindeki imajların güncellendiğini, insanların birbirine olan yakınlıklarının arttığını, yanlış anlaşılmaların düzeltildiğini görüyoruz.
Böylece olumlu algılar çoğalmakta, insanlar arasında bağlantılar kurulmakta; eğitim, değişim programları, bilimsel işbirlikleri, turizm gibi yollarla insanların birbirini tanıması ve anlamasının yolu açılmaktadır. İnsanlar birbirini ne kadar çok tanır ve anlarsa, bunun sonucu olarak da ekonomik, sosyal ve kültürel işbirliklerinin kapısı aralanmakta, KALPLER KAZANILMAKTA, kalıcı ve uzun vadeli ilişkiler inşa edilmektedir
Kamu diplomasisi ilk ortaya çıktığında kaynağı hükûmet olan bir iletişim süreciydi. Ancak gelişen iletişim teknolojileriyle birlikte kamu diplomasisinde kaynak artık sadece devlet olmaktan çıkmıştır.
Günümüzde üniversiteler, kanaat önderleri, medya ve haber ajansları, küresel işletmeler ve özel sektör kuruluşları, baskı grupları, uluslararası örgütler ve bireyler kamu diplomasisinin başlıca aktörleri kabul edilmektedir.
Bu açıklamalardan hareketle günümüzde kamu Diplomasisi aktörleri aşağıdaki gibi tasnif edilmektedir.
I-DEVLET AKTÖRLERİ
Uluslararası kamuoyuna ulaşmak üzere devlet tarafından finansmanı sağlanan, sınırları kanunlarla belirlenen ve hedef kitle ile ilişki inşa eden, devlet adına kamu diplomasisi faaliyetlerini yürütmeye yetkili aktörlerdir.
Küreselleşme ve iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmelerle birlikte kamu diplomasisi alanında çok sayıda devlet dışı aktör ortaya çıkmış, bu aktörler devletlerden bağımsız olarak çalışmalarını yürütmeye başlamıştır.
II-DEVLET DIŞI AKTÖRLER
1-Sivil Toplum Örgütleri
Sivil toplum örgütlerinin söylem ve eylemlerine güven duyan bireyler, onların verdiği mesajları daha kolay kabul etmekte, iş birliği çağrılarına olumlu cevap vermektedir. Kamu diplomasi aktörü olarak sivil toplum örgütlerinin öne çıkması, toplumun ulaşılamayan noktalarına nüfuz edilebilmesi açısından önem arz etmektedir.
2-Üniversiteler
Üniversiteler, bünyelerinde bulunan araştırma merkezlerinin hazırladıkları bilimsel rapor, analiz ve yayınlarla kamu diplomasisi mesajlarının sağlıklı şekilde iletilmesine yardımcı olmaktadır. Ayrıca, düzenledikleri uluslararası konferans, seminer, çalıştay ve kongre gibi etkinliklerde bilim insanları, mesajların alıcı ve vericileri konumunda yer almaktadır.
3-Kanaat Önderleri
Kanaat önderleri, sosyal mesajları bireylere ve toplumlara anlayacakları dilde aktaran liderlerdir. Kanaat önderleri, hitap ettiği gruptaki diğer bireyler gibi yaşadığından grup üzerinde hayli etkilidir. Kamu diplomasisi ise hedef ülkedeki kanaat önderleri aracılığıyla o ülkenin vatandaşlarını dolaylı yoldan etkilemeyi amaçlamaktadır.
4-Medya ve Haber Ajansları
Medya ve haber ajansları kamuoyunu inşa eden araçlar olup ortak bir kanaatin oluşmasında önemli rol oynamaktadır.
5-Özel Sektör Temsilcileri ve Küresel İşletmeler
Şirketlerin menşei ülkeleri, yapılan faaliyetlerden sadece kâr elde etmemekte; diğer ülkelere kendi kültürlerini, değerlerini de yaymaktadır. (Örn: THY, Apple, Coca Cola, McDonalds)
6-Uluslararası Örgütler
BM, NATO, Türk Devletleri Teşkilatı (TDT), Afrika Birliği gibi uluslararası örgütler, devletlerin kamu diplomasisi uygulamalarına destek verebilmektedir.
7-Baskı Grupları
Devletten bağımsız nitelik taşıyan ve sivil toplum kuruluşu hüviyetine sahip sendikalar, ticaret odaları gibi baskı grupları, verdiği mesajlar ile kamu diplomasisi açısından etkili olabilmektedir.
8-Bireyler
Bireyler, yabancı halklarla hızlı ve kolay bir şekilde iletişime geçebilmeleri nedeniyle önemli bir kamu diplomasi aktörü haline gelmişlerdir. Ayrıca bireyler, bulundukları ülkelerde vatandaşı oldukları ülkenin değerlerini, tarihi, kültürü ve politikalarını anlatarak ülkelerinin kamu diplomasisi faaliyetlerine katkıda bulunmaktadır.
III-KAMU DİPLOMASİSİ UYGULAMA ALANLARI
- Eğitim Diplomasisi
- Kültürel Diplomasi
- Dijital Diplomasi
- Gastro Diplomasi
- İnsani Diplomasi
- Sağlık Diplomasisi
- Vatandaş Diplomasisi
- Spor Diplomasisi
- Uluslararası Yayıncılık
1-Eğitim Diplomasisi
Eğitim diplomasisi, bir ülkenin diğer ülkelerin vatandaşları ile eğitim faaliyetleri yoluyla iletişim kurması olarak tanımlanabilir. Ülkelerin yumuşak güç unsurlarından biri olan eğitim diplomasisi; yerel, ülkeler arası, bölgesel ve küresel düzeyde yürütülmektedir. Eğitim diplomasisinin başlıca araçları yurt dışında açılan okullar, enstitüler, burslar, değişim programları, dil öğretimi, üniversite kürsüleri ve eğitim müşavirlikleridir.
2-Kültürel Diplomasi
Kültürel diplomasi, bir devletin dış politika veya diplomasi hedeflerine ulaşması için kültürünü yayması ve yabancı hedef kitleyi pozitif yönde etkilemek için iletişim kurmasıdır. Kültürel diplomasi, politikalara, evrensel değerlere ve çıkarlara katkı sağladığında etkinliği artar. Örn. Yunus Emre Enstitüsü, British Council, Alliance Française, Goethe[1]Institut, Istituto Italiano di Cultura.
3-Dijital Diplomasi
Dijital diplomasi, internet uygulamaları aracılığıyla kamu diplomasisi etkinliğinin gerçekleşebileceği, düzenlenen etkinliklerin duyurulabileceği güncel bir diplomasi alanını ifade etmektedir. Dijital diplomasi, internet diplomasisi, twiplomasi (twitter diplomasisi), e-diplomasi (elektronik diplomasi), siber diplomasi gibi farklı isimlerle de anılabilmektedir. Dünya liderleri, diplomatlar, şirket yöneticileri, kanaat önderleri ve hatta bireyler sosyal medyayı kullanarak interaktif bir şekilde bilgi ve fikir alışverişi yapmaktadırlar.
4-Gastrodiplomasi
Gastrodiplomasi, yabancı ülke halkları ile karşılıklı ilişkilerin geliştirilmesinde yemek kültürünün kullanılmasını esas alan bir kamu diplomasisi uygulama alanıdır. Özünde mutfak kültürü yoluyla farklı kültürlerle iletişim kurulmasını amaçlamaktadır. Gastrodiplomasi kampanyalarıyla klasik diplomasiye kıyasla daha kalıcı kültürel etkileşimler oluşturulabilmekte ve nihayetinde ekonomik getiri sağlanabilmektedir. Günümüzde ülkeler gastrodiplomasiyi ekonomik ilişkilerin önünü açmada stratejik bir araç olarak kullanmaktadırlar.
5-İnsani Diplomasi
İnsani diplomasi; insani yardımlar, kalkınma yardımları, çatışma çözümü ve arabuluculuk, barışın inşası ve korunması gibi kavramları kapsayan ve her durumda insani prensipleri gözeterek kanaat önderlerini ve karar alıcı mekanizmaları, zarar görmüş insanların yararına harekete geçirmektir. Bu kapsamda insani diplomasi, çeşitli coğrafyalarda savaş, çatışma veya doğal afetler gibi nedenlerle ortaya çıkan insani krizler karşısında, krizlerden etkilenenlere yönelik insani koşulların oluşturulması ve bu koşulların kalıcı hale getirilmesi adına gerçekleştirilen her türlü faaliyet, iş birliği ve uluslararası düzeyde yaratılan farkındalık gibi girişimleri içeren bir kamu diplomasisi faaliyetidir.
6-Sağlık Diplomasisi
Sağlık diplomasisi, uluslararası boyutta sağlık alanının düzenlenmesi ve yönetilmesi şeklinde tanımlanan çok katmanlı ve çok ortaklı bir yumuşak güç unsurudur. Sağlık diplomasisi, sağlık konusunda devletler arasında geçen geleneksel diplomasi süreçlerini, devlet dışı aktörlerin de yer aldığı uluslararası düzeydeki müzakereler ve geleneksel diplomasinin dışında kalan devlet ve devlet dışı aktörlerin etkileşime geçtiği proje uygulamalarını kapsamaktadır.
Küresel salgın, hastalıklar, doğal afetler, iç savaşlar gibi olaylar sağlığın uluslararası bir mesele haline gelmesine sebebiyet vermiş; bu kapsamda artan insani yardım faaliyetleri, bahsi geçen tehditlerle mücadele amacıyla kurulan iş birlikleri vb. unsurlar sağlık diplomasisi kavramını ortaya çıkarmıştır. Bu anlamda sağlık diplomasisi, uluslararası sağlık yardımı ve uluslararası siyasi ilişkilerin ara yüzünü oluşturan bir araçtır
7-Vatandaş Diplomasisi
Günümüzde vatandaşlar, dış politika üretimi ve bu politikaların tanıtımı sürecinde aktif birer aktör haline gelmişlerdir. Vatandaş diplomasisi, ilgili ülke vatandaşları tarafından üzerlerine atfedilen herhangi bir yasal sorumluluk veya görev olmadan bireysel olarak ifa edilen bir diplomasi türü olarak tanımlanmaktadır.
Vatandaş diplomasisinde bireyler; ülkenin imajını, değerlerini, tarihini, kültürünü ve politikalarını yansıtmakta ve bulundukları ülkeyle yurttaşı oldukları ülke arasındaki ilişkileri ileri seviyeye taşıyan bir kamu diplomasisi aktörü olarak öne çıkmaktadırlar.
Vatandaşların aktif olarak rol aldıkları vatandaş diplomasisi, toplumlar arasında ön yargıların kırılmasını ve ülkeler arasında karşılıklı anlayışın güçlendirilmesini amaçlamaktadır.
8-Spor Diplomasisi
Spor diplomasisi, devletlerin spor alanındaki çeşitli enstrümanlar vasıtasıyla dış politika hedeflerini gerçekleştirmek, yabancı kamuoylarının zihinlerini ve kalplerini kazanmak ve devletlerarası ilişkileri geliştirmek için kullanılan bir kamu diplomasisi uygulama alanıdır.
Günümüzde spor, devletlerin gerek mega spor organizasyonlarına ev sahibi olarak gerekse sporda başarılı bir devlet olarak kendilerini dünya kamuoyuna tanıtabildiği ve imajlarını güçlendirebildiği etkili bir araç haline gelmiştir.
Devletlerin yetiştirdiği sporcular, antrenörler ve uluslararası spor örgütlerinde görev alan temsilciler eliyle yürütülen spor diplomasisinde asli amaç, spor organizasyonları aracılığıyla yabancı kamuoylarını ülkenin ekonomisi, teknolojisi, siyasi yapısı, sosyal ve kültürel yönleri hakkında bilgilendirmek ve ülke hakkında olumlu bir görüşe sahip olmalarını sağlamaktır.
9-Uluslararası Yayıncılık
Ulusal televizyon, radyo ve internet aracılığıyla uluslararası kamuoyuna ulaşma çabasıdır. Yayınların izlenmesi sunulan içeriğin doyurucu, tarafsız ve kapsayıcı olmasıyla mümkündür. TRT World, BBC, France 24 ve Al Jazeera bu tür yayın organlarına örnektir.
Uluslararası yayıncılık kavramı; devlet destekli haber, enformasyon ve eğlence içeren mesajların, bu yayının yapılmasını destekleyen devletin sınırları dışındaki kamuoyuna iletilmesi şeklinde tanımlanabilir.
Sistematik olarak ülkelerin yurt dışındaki hedef kitleye ulaşmaya yönelik bilgi yayım süreci olarak ifade edilen uluslararası yayıncılık, uzun süredir kamu diplomasisinin bir parçası ve aracı olarak kabul edilmektedir.
IV- KAMU DİPLOMASİSİ KOORDİNASYON SİSTEMİ (KADİS)
Ülkemizin kamu diplomasisi faaliyetlerinin koordinasyonunu sağlamak amacıyla İletişim Başkanlığı uhdesinde ilgili Bakanlık, kurum ve kuruluşlar tarafından yürütülen kamu diplomasisi faaliyetlerinin hızlı, verimli ve etkili bir şekilde gerçekleşmesini sağlamak üzere katılımcı bir çalışma tarzı gözetilerek Kamu Diplomasisi Koordinasyon Sistemi (KADİS) oluşturulmuştur.
Kamu diplomasisi alanında faaliyet gösteren tüm paydaş kurum ve kuruluşların katılımlarıyla Ulusal Kamu Diplomasisi Strateji Belgesi ve Eylem Planı hazırlanmış ve Kamu Diplomasisi İzleme Sistemi (KADİZ) tanzim edilmiştir.
Ulusal Kamu Diplomasisi Strateji Belgesi ve Eylem Planı, kamu diplomasisi alanındaki çalışmaların bütünlüklü bir iletişim stratejisi ve koordinasyon ile sonuç odaklı, verimli ve hızlı bir şekilde yürütülmesini teminen oluşturulan bu alandaki ilk politika belgesi olma niteliğini taşımaktadır.
Strateji Belgesinin temel amacı; ülkemizin uluslararası alanda tanıtımını etkin, verimli ve sistematik bir şekilde gerçekleştirerek ülkemiz ile ilgili uluslararası kamuoyunda olumlu algı yaratmak ve Türkiye markasını güçlendirmektir.
Türkiye, sahip olduğu güçlü kamu diplomasisi araçlarıyla Türkiye markasını güçlendirme, yabancı halklarla diyalog kanallarını geliştirme, uluslararası kamuoyunda ülkemize yönelik pozitif algı yaratma ve olumsuz algıları ortadan kaldırma amaçları doğrultusunda kamu diplomasisi faaliyetlerini sürdürmektedir.
Kaynak : İLETİŞİM BAŞKANLIĞI YAYINI “KAMU DİPLOMASİSİ NEDİR”