BAYAT EKMEKLERİN KÖPEK MAMASI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ PROJESİ
Abdullah ÇAVUŞ/E.Vergi Müfettişi
(KÖPEK DOSTUM KORSAN’IN ANISINA )
2012 yılında gerçekleştirilen “Türkiye’de Ekmek İsrafı Araştırması” kapsamında, Türkiye genelinde 252 fırın, 53 personel yemekhanesi, 53 öğrenci yemekhanesi, 611 lokanta ve otel yetkilileri ile kurumlarda yemek yiyen 552 kişiyle görüşülmüş, ayrıca 1.589 hanede toplam 5.662 aile bireyinin öğünlerini nerede yedikleri ve ekmek tüketimi hakkında bilgi toplanmıştır.
Araştırma verilerine göre 2012 yılı itibarıyla ülkemizde; günde 25.295 ton, yılda 9,2 milyon ton ekmek üretilmektedir.
Toprak Mahsulleri Ofisimizin yaptırdığı araştırmaya göre: Türkiye’de günde 25 bin 300 ton ekmek üretiliyor, yıllık ekmek üretimi ise 9,2 milyon ton, 9 milyon ton diyelim, 250 gramlık standart ekmek büyüklüğü dikkate alındığında günde 101 milyon, yılda ise 37 milyar adet ekmek üretimi gerçekleşiyor.
Bir yılda üretilen ekmeğin parasal karşılığı 26 milyar Lira, yani bunu eski rakama vuracak olursak 26 katrilyon, bu rakam bu kadar büyük. Tüketime baktığımızda günde 24 bin, yılda 8,7 milyon ton, yani günde 95 milyon, yılda ise 35 milyar adet ekmek tüketiliyor.
Ülkemizde günde 1.500 ton, yılda 550 bin ton ekmek israf ediliyor, çöpe atılıyor, 550 bin ton.
Adet olarak günde 6 milyon adet, yılda 2 milyar adet ekmek maalesef çöpe gidiyor.
Ankara’mızda Ekmeğin satış fiyatı 10 LİRA olup ÜLKEMİZDEKİ israf edilen ekmeğin yıllık toplamı fiyatı 20 MİLYAR LİRAYI bulmaktadır.
Ekmeğin amacı dışında kullanılması, yani insan gıdası olarak tüketilmemesi veya çöpe atılması, israf olarak tanımlanmaktadır. Dolayısıyla insan gıdası olarak kullanılamayıp hayvanlara verilen ekmeklerin de israf edildiği kabul edilmektedir
Araştırma sonuçlarına göre tüm kesimlerin ortak kanaati; temel gıda olan ekmeğin çöpe atılmasının en kötü davranışlardan biri olarak görülmesidir. Bu bakımdan ekmek israfının kötü niyetten ziyade ihmal ve bilgisizlikten kaynaklandığı söylenebilir. İsraf, ekmeğin üretim veya tüketim sürecinin herhangi bir aşamasında meydana gelebilmektedir.
Üretilen ekmeğin bir bölümünün daha satılmadan fırınlarda, bir bölümünün de evlerde veya toplu yemek yenen yerlerce satın alındıktan sonra tüketilemeyerek israf edildiği, temel gıda olan ekmeğin israf edilmesinin hoş görülemez davranışlardan biri olduğu ancak bu durumun kötü niyetten ziyade ihmal ve bilgisizlikten kaynaklandığı, yapılan araştırma sonucuyla tespit edilmiştir.
Araştırma bulgularına göre israfın ana nedenleri şöyle sıralanmaktadır:
- Ekmeğin evlere ve kurumlara ihtiyaçtan fazla alınması,
- Ekmeğin doğru yöntemlerle muhafaza edilmemesi,
- Yemekhanelerde sıklıkla tercih edilen rol ekmeğin üstü açık veya ambalajsız olarak sunulması,
- Toplu yemek yenen yerlerde verilen ekmeklerin yeterince küçük boyutta olmaması ve kısmen tüketilerek artan kısmın israf edilmesi,
- Bayat ekmeklerin değerlendirilme yöntemleri hakkında bilgi sahibi olunmaması,
- Fırınlarda satılabileceğinden daha fazla üretim yapılması,
- Kurumlarda yemek yiyen kişilerin yiyebileceklerinden daha fazla ekmeği sofraya almaları veya kendilerine ihtiyaçlarından fazla ekmek servis edilmesi,
- Fırınların ekmek iadesi almaları ekmek israfının ana nedenleri arasında sayılmaktadır
Malumunuz olduğu üzere TBMM den bu sene çıkan bir kanun ile sokak hayvanlarına ve özelinde SOKAK KÖPEKLERİNE karşı belediyeler TOPLAMA yapmak zorunda bırakılmışlardır.
Büyük şehirlerde birçok ilçe belediyesinin BARINAĞI yoktur.
Ankara büyükşehir Belediyesi KARATAŞ MAHALLESİNDE 5.000 KÖPEK kapasiteli bir BARINMA MERKEZİ kurmuştur.
Keza kısa adı KISAMER olan sokak hayvanları kısırlaştırma merkezi kurumuştur.
Toplanan sokak hayvanlarının İTLAF edileceği yani öldürüleceği yönünde halkımızda ve hayvanseverlerde ciddi endişeler bulunmaktadır.
Ankara Kent Konseyi Sokak Hayvanları konusunda bir çalışma grubu oluşturmuştur.
Keza 4 Ekimde SOKAK HAYVANLARI ÇALIŞTAYI yapacaktır.
Hayvan dostlarımızın öldürülmeyip barınma merkezlerinde KISIRLAŞTIRILMASI suretiyle hayvan popülasyonun kontrol altına alınması en insancıl ve vicdani çözüm olarak karşımıza çıkmaktadır.
“EKMEK NİMETTİR YERİ ÇÖP DEĞİLDİR” Sloganı her mahalleye EKMEK KUTULARI koymak suretiyle BAYAT EKMEKLER TEK MERKEZDE TOPLANABİLİR.
EVSEL EKMEK ATIKLARI dışında aşağıda sayılan işyerleri ve yemek veren kamu kurumlarından da çok ciddi miktarlarda ekmek atığı ortaya çıkmaktadır.
Bu Kurum ve işyerleri ile konuşularak EKMEK ATIKLARININ Ekmek Toplama merkezlerine iletmeleri sağlanmalıdır.
- Yemekhanesi olan kamu kurumları
- Metropol İlçe Belediyelerimizin Yemekhaneleri
- Fırınlara bakkal ve bayilerinden dönen BAYAT EKMEKLER
- Ankara Halk Ekmek Fabrikasına Bayilerinden dönen satılmayan BAYAT EKMEKLER
- Ankara İlimizdeki Lokantaların BAYAT EKMEKLERİ
- Hastane Yemekhanelerinden çıkan BAYAT EKMEKLER
Bayat Ekmek ve Ekmek Atıkları dışında ilimizdeki lokantaların YEMEK ARTIKLARI da Köpek Maması İmalatında kullanılabilecektir.
İnternet araştırmamızda Antalya KEPEZ Belediyesinin lokantalardan topladıkları YEMEK ATIKLARINI Kedi/Köpek Maması yaptıkları görülmüştür.
Keza Yıldırım Belediyesi tarafından haftalık toplanan 2 ton atık yemek, Mama Üretim Tesisi’nde kedi köpek mamasına dönüştürülerek, başta Yıldırım Hayvan Barınağı olmak üzere ilçedeki odak noktalarına ve sokak hayvanlarına ulaştırılıyor.
9 Ağustos 2022 tarihli Resmî Gazete‘de yayımlanan yönetmelik değişikliğiyle “Gıda artıklarından hayvan yemi üretimi ile ilgili hususlar Bakanlıkça belirleneceğine” dair düzenleme yapılmıştır.
Yapılan bu düzenleme ile yemekhane ve lokantalardaki yemek artıklarının kompost gübre ve kedi-köpekler için mamaya dönüştürülmesinin önünü açılmıştır.
Cumhurbaşkanına sunulan soka köpekleri araştırma raporuna göre, İç piyasada son 5 yılda 36 milyar lira değerinde 893 bin ton köpek maması üretildi.
Son 5 yılda 1.5 milyar dolar (48 milyar TL) değerinde 937 bin ton köpek maması ithal edildi. Toplam mama maliyeti 84 milyar lirayı buldu.
Bu değişikliklerden hareketle; Belediyeler YEMEK ATIKLARI VE BAYAT EKMEK TOPLAMA MERKEZLERİ oluşturup kendisi doğrudan toplar ya da yemek atığı üreten kurumlar atıklarını getirerek kuru mama yapımı sürecine destek verebilir.
Toplanacak olan BAYAT EKMEKLER VE YEMEK ATIKLARINDAN ÜRETİLEN KURU MAMALAR öncelikle kanun gereği toplanacak KÖPEKLER için mama olarak kullanılacaktır.
Bununla birlikte gönüllü kişilere, derneklere, vakıflara ücretsiz olarak verilebileceği gibi ticari olarak satışı bile gerçekleştirilebilir.
Böylece ülkemizin mama üretimini artırarak mama ithali azaltılabilir. Bu suretle dövize olan ihtiyaçta azaltılacaktır.
KÖPEK DOSTUM KORSAN IN ANISINA