Abdullah ÇAVUŞ – BİLGİ & DENEYİM PAYLAŞIM PORTALI “Bilgiye sahip olarak doğmuş birisi değilim. Öğrenmeye çalışıyorum ve Öğretmeyi seviyorum” Konfüçyüs
İlgili Yazılar
TRT BANDROL GELİRLERİNİN CEBRİ TAKİPLERİNDE 6183 SAYILI KANUN UYGULAMASI VE DAYANAĞI/Abdullah ÇAVUŞ-E. Vergi Müfettişi
Bilindiği üzere TRT 5018 sayılı kanuna ekli “1 nolu cetvelde” sayılan ve kamu kurum ve kuruluşları arasında değildir.
TRT anayasal bir kurum olup, devlet bütçesi dışında BANDROL GELİRİ ve ENERJİ PAYI GELİRİ gibi kendi özel gelirleri olan özerk bütçeli bir kurumdur.
Bilindiği üzere vergi ve vergi benzeri kamu alacakları için vergilendirme usul ve esasları vardır. Keza vergilendirme aşamaları diye bilinen Tarh, Tebliğ, Tahakkuk ve Tahsil silsilesi konumuz olan TRT Bandrol alacakları içinde geçerlidir.
Keza vergilendirme de usul ve esasların yanında ödeme süresi ya da vade diye bilinen süreler bulunmaktadır.
Genel olarak bu ödeme süreleri vergi ve vergi benzeri gelirlere ilişkin kanunlarda 30 gün veya 1 ay şeklinde belirlenmiştir.
Bununla birlikte bu kesin bir süre olmayıp daha kısa ve uzun süreler belirlenmesi de mümkündür.
Vergi kanunlarında vergilendirme aşamaları, vergilendirme usulleri ve ödeme süreleri belirlenmiş olup tüm bu süreçlere uygun işlemler yapıldığı halde kanuni ödeme süresinde tahsil edilemeyen alacak ve cezaların nasıl tahsil edileceğine dair ülkemizde mevcut olan iki usul kanunundan birisine atıf yapılması gerekmektedir.
Genelde kamu alacakları 6183 sayılı kanuna göre tabi edilmekte iken özel sektör alacaklarından kanuni sürelerinde ödenmeyenler ise 2004 sayılı icra ve iflas kanununa göre yapılmaktadır.
Bununla birlikte 6183 sayılı kanunda sayılan kamu kuruluşları arasında bulunmayan TRT benzeri bazı kurumlarda bulunmaktadır.
Bunların 6183 sayılı kanunla ilişkilendirilebilmesi için kendi özel kanunlarında 6183 sayılı kanuna yapılmış özel bir düzenlemenin bulunması zorunludur.
Aksi takdirde kanuni süresinde tahsil edemediği gelirlerinin cebri takipleri 2004 sayılı kanuna göre yapılmak zorundadır.
Bu yazımızda 6183 sayılı kanunda sayılan kamu kurumları ve yine bu kanunda sayılan kamu alacaklarının neler olduğu açıklandıktan sonra TRT Bandrol Gelirlerinden kanuni süresinde ödenmeyenlerin 6183 ile olan ilişkisi konusunda bilgi verilmeye çalışılacaktır.
I- GİRİŞ
Ülkemizde kamu ve özel alacakları tahsil ve cebri takibine ilişkin olarak usul ve esasların düzenlendiği iki önemli kanun bulunmaktadır.
Bunlardan ilki 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunudur.
Diğeri ise çalışmamızın konusunu teşkil eden 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Kanunudur. 2004 sayılı kanun genel düzenleyici nitelikte bir kanun olup, özel bir kanun olan 6183 sayılı kanunda sayılmayan diğer kamu alacakları ile tüm özel alacakların tahsiline ilişkin hükümleri içermektedir.
6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanun, 28.7.1953 gün ve 8649 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak, 1 Ocak 1954 gününde yürürlüğe girmiştir. Bu kanundan önce Tahsili Emval kanunu hükümleri uygulanmaktaydı.
II- 6183 SAYILI KANUNUN KAPSAMI
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Kanununda kanuni sürelerinde ödenmediği için bu kanuna göre cebri takip işlemleri yapılacak olan kurumlar ve alacakları tek tek sayılmıştır.
Tadadi olarak sayılmayan kurumlar ve alacakları için ise kendi özel kanunlarında 6183 sayılı kanuna atfedilen bir hüküm olması halinde ise söz konusu alacakların cebri takiplerinin de bu kanuna göre yapılacağı yönünde torba bir madde ile düzenleme yapılmış bulunmaktadır.
1- 6183 Sayılı Kanun Kapsamındaki İdareler:
6183 sayılı kanunun 1. maddesinde kanuna tabi kamu idareleri sayılmıştır. Bunlar;
- Devlet
- Belediyeler
- İl Özel İdareleri
Devlet tüzel kişiliğini oluşturan kamu idareleri, genel bütçeye dahil kamu idareleridir. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu Devlet tüzel kişiliğini oluşturan kamu idarelerini Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde göstermiştir.
İl özel idarelerine ilişkin hükümler, 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununda2, belediyelere ilişkin hükümler ise 5393 sayılı Belediye Kanunu3 ile 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununda düzenlenmiştir.
Kanunun 2.ci maddesinde ise 1.madde de sayılanlar dışında kalan ancak, alacağın tahsili ile ilgili olarak özel kanunlarında 6183 sayılı kanuna atıf yapılan her çeşit alacaklar hakkında da 6183 sayılı kanunun hükümlerinin uygulanacağına ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.
2- Kanun Kapsamındaki Alacaklar:
- Vergi
- Resim
- Harç
- Vergi Cezası
- Para Cezası
- Mahkeme Masrafları
- Gecikme Zamları
- Gecikme Faizleri
- Takip Masrafları
3- Kanun Kapsamına Girmeyen Alacaklar:
Kanun kapsamındaki idarelerin aşağıdaki alacakları için 6183 sayılı kanunun uygulanmamaktadır.
- Sözleşmelerden Doğan Alacaklar
- Haksız Fiilden Doğan Alacaklar
- Haksız İktisaptan Doğan Alacaklar
III- TRT BANDROL ALACAKLARIVE 6183 SAYILI KANUN İLİŞKİSİ
Yukardaki açıklamalarımızda detaylı olarak yer verdiğimiz üzere TRT 6183 sayılı kanunda sayılan bir kamu kurumu değildir.
Keza 6183 sayılı kanuna göre takip edilecek olan vergi gelirleri tek tek sayılmış olup TRT BANDROL GELİRLERİ de bu sayılan gelirler arasında bulunmamaktadır.
Bununla birlikte 6183 sayılı kanunun torba madde diyebileceğimiz 2. maddesinde Kanunun 2.ci maddesinde ise 1.madde de sayılanlar dışında kalan ancak, alacağın tahsili ile ilgili olarak özel kanunlarında 6183 sayılı kanuna atıf yapılan her çeşit alacaklar hakkında da 6183 sayılı kanunun hükümlerinin uygulanacağına ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.
3093 sayılı TRT gelirleri kanununda kanuni sürelerinde ödenmeyen bandrol alçakları aslı ile bandrolsüz cihaz satan mükellefler adına kesilecek olan cezaların cebri takip işlemlerinin 6183 sayılı kanuna göre yapılacağına dair özel düzenlemeler yapılmıştır.
Bu düzenlemeler aynen aşağıdaki gibidir.
1- 3093 sayılı kanunda Bandrol Ücreti Ana Para Alacağı İle ilgili 6183 sayılı Kanuna atıf Yapılan Özel Hükümler:
Tahsilat:
Madde 5 – a) (Değişik : 15/6/1987-3383/4 md.) Bu Kanunun 1 inci maddesinde belirtilen cihazları imal ve ithal edenler bir ay içinde sattıkları cihazlardan 4 üncü maddenin (a) bendine göre tahsil ettikleri ücretleri en geç müteakip üçüncü ayın onuna kadar Türkiye Radyo – Televizyon Kurumuna bir beyanname ile bildirerek ve aynı süre içerisinde ödemekle yükümlüdürler. Aksi takdirde her geçen gün için yürürlükteki en yüksek ticari kredi faizi oranı üzerinden tahakkuk ettirilecek faiz miktarı ile birlikte 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun (gecikme cezası hariç) hükümlerince tahsil olunur.
2- 3093 sayılı Kanunda İdari Para Cezaları ile İlgili Olarak 6183 sayılı Kanuna Atıf Yapılan İlişkin Özle Hükümler:
Ceza hükmü:
Madde 6 – (Değişik: 23/1/2008-5728/439 md.)
Bu Kanunun 1 inci maddesinde belirtilen cihazların bandrolsüz veya etiketsiz satışını yapan imalatçı veya ithalatçıya Kurum tarafından bandrolsüz veya etiketsiz satılan veya satışa arzedilen her cihaz için hesaplanan bandrol ücretinin iki katı tutarında idarî para cezası verilir. (Mülga ikinci cümle: 18/6/2017-7033/28 md.) (…) (Ek cümleler: 16/6/2009-5904/37 md.) Tahakkuku müteakip tebliğ edilen para cezalarını ödemeyenler hakkında 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre işlem yapılır. Bu maddeye göre kesilecek idari para cezalarına karşı, ilgilisine tebliğ tarihinden itibaren, bir ay içerisinde yetkili idare mahkemesinde dava açılabilir
IV- SONUÇ:
TRT bandrol alacaklarından 3093 sayılı kanunda belirtilen süre içinde ödenmeyenlerin cebri takip işlemleri TRT 6183 sayılı kanunda ismen sayılan kurumlar arasında olmadığı halde, keza bandrol alacakları da ismen sayılan alacaklar arasında olmadığı halde 3093 sayılı kanunda 6183 sayılı kanuna yapılan atıftan hareketle 6183 sayılı kanuna göre yapılmaktadır.
Bununla birlikte yukardaki kanun maddesinden görüleceği üzere; Bandrolsüz cihaz satanlara yönelik kesilecek olan idari para cezalarının cebri takibi ile ilgili olarak 3093 sayılı kanunda 2009 yılında 5904 sayılı kanun ile yapılmıştır.
Dolayısıyla 2009 yılı öncesindeki cezaların cebri takibi 6813 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Hakkındaki Kanuna göre değil 2004 Sayılı İcra ve İflas Kanuna göre yapılmak zorundadır.
ABDULLAH ÇAVUŞ/E. Vergi Müfettişi
