DERNEKLERDE YARDIM TOPLAMA SORUMLU KURULU VE GÖREVLERİ NELERDİR?
(100 SORUDA DERNEKLER KANUNU SORU-32)
Abdullah ÇAVUŞ/E.Vergi Müfettişi-Bağımsız Denetçi
Önceki yazılarımızda DERNEKLERİN Yardım Toplama Kanunu ve bu kanundan hareketle çıkarılan Yardım Toplama Esas Ve Usulleri Hakkında Yönetmelikle hükümleri gereği toplayacakları yardımlara ilişkin usul ve esasları, yardım toplama izninin nerden alınacağını, yardım toplama iznine eklenecek belgeleri ve izinsiz yardım toplayabilecek DERNEKLERİ anlatmaya çalışmıştık.
İş bu yazımızda ise toplanan paraların mülki idare tarafından nasıl denetleneceği ve derneklerde oluşturulan yardım toplamaya yetkili kurulların görevleri hakkında bilgiler vereceğiz.
Daha önceki yazılarımızda açıkladığımız üzere DERNEKLER aidat ve Bağış dışında belirli amaçlarını gerçekleştirebilmek amacıyla mülki idare amirliğinden izin alarak yardım toplayabilmektedirler.
Yardım toplama sürelidir.
Genel olarak yardım toplama süresi 1 yılı geçemez.
Ancak, haklı sebeplerin bulunması halinde verilen süre, izin veren makamca uzatılabilir. (2860 sayılı kanun 10.mad)
I- YARDIM TOPLAMA SORUMLU KURULU
2860 sayılı kanun uyarınca yardım toplayacak gerçek kişi ve tüzel kişiler yardım toplayabilmek için alacakları bir karar ile YARDIM TOPLAMA KURULU oluşturmak zorundadırlar.
Bu kurul en az 3 kişiden oluşmak zorundadır.
Dernekler YARDIM TOPLAMA KURULUNUN oluşumu için karar defterine almak zorundadırlar.
Uygulamada SORUMLU KURUL ÜYELERİNDEN aşağıdaki belgelerde istenilmektedir.
1-İkametgah Adresleri
2- Adli Sicil Belgeleri
3- Vesikalık 2 adet fotoğraf
2860 sayılı kanun 11. Maddesinde Sorumlu Kurul ile ilgili düzenleme aynen aşağıdaki gibidir.
Sorumlu Kurul:
Madde 11 – Gerçek kişiler, yardım toplama faaliyeti için en az üç kişiden ibaret sorumlu kurul oluşturmak zorundadırlar. Tüzelkişilerin sorumlu kurulu, yönetim organlarıdır.
Sorumlu kurulda görev alanlar ile değişikliklerin, izin veren makama on gün içinde bildirilmesi gerekir.
Yardım toplama yönetmeliğinin maddesinde ise konuya ilişkin olarak; “Tüzel kişiliği haiz kuruluşların müracaatlarında kuruluşun yönetim organlarında görevli olanların, gerçek kişilerin yardım toplaması halinde ise sorumlu kurul üyelerinin ve yardım toplama faaliyetlerinde görev alacakların açık kimlikleri ve adresleri belirtilir. Kamu görevlilerinin çalıştırılmasının düşünülmesi halinde ilgili valilik ve kaymakamlıklardan alınmış izin belgeleri de eklenir. “ Hükmü bulunmaktadır.
Dernekler Sorumlu Kurul İçin aşağıdaki örnekte görüldüğü gibi karar alacaklardır.
SORUMLU KURUL TUTANAĞI ÖRNEĞİ
Aşağıda isimleri yazılı kişiler olarak 2860 sayılı yardım toplama kanununa istinaden oluşturduğumuz sorumlu kurulumuz sorumluluğunda olmak üzere, ………………………….. ……….. hastalığına yakalanan ………………………….nın tedavi giderlerini karşılamak için Türkiye genelinde Valilik olur tarihinden itibaren 1 (bir) yıl süreyle ……………….TL tutarında yardım toplama kampanyası başlatılmasına, Yardım toplama faaliyeti sırasında yönetim kurulu üyelerinden…………………………………………………., ………………………………………….., …………………………………………………. ‘nın görevlendirilerek adlarına yardım toplama iznine ait kimlik belgesi düzenlenmesine, yardım toplama kampanyamızın sosyal medyadan duyurulmasına ve bu işlemler için mülki amirden izin alınmasına oy çokluğu/oy birliği ile karar verilmiştir.
Sorumlu Kurul Üyeleri
Başkan Üye Üye
Yardım Toplama Şekli :
1-Bankada Hesap Açtırmak
2-Makbuz Bastırmak
3-Kutu Koymak
4-Kermes
5-Sergi Düzenlemek
6-Elektronik Sistemler Kullanmak
7-Diğerleri
II- YARDIM TOPLAMA SORUMLU KURULUNUN GÖREVLERİ
Yardım Toplama Yönetmeliğinde Sorumlu Kurula verilen görevler aşağıdaki gibidir.
1- Makbuz ve Biletlerin Kontrolü
Yardım toplama faaliyetlerine girişen kişi ve kuruluşlarca bastırılan makbuz, bilet ve yardım toplama pullarının, cilt, seri ve sıra numaraları ile diğer baskı işlerinde kusur bulunup bulunmadığı SORUMLU KURUL tarafından kontrol edilir. (Yönetmelik madde 10)
Kontrolde hatalı olduğu görülen makbuz ciltleri, biletler ve yardım toplama pullarının yenisi bastırılır ve sonuç bir tutanağa bağlanır.
Hatalı olanların yerine yeniden bastırılanlar tekrar kontrol edildikten sonra makbuz, bilet ve yardım toplama pullarının tamamı sayman olarak gösterilen sorumlu kurul üyesine zimmetle teslim edilir.
2- Makbuz-Bilet Kayıt Defteri
Yardım toplama faaliyetlerinde bulunanlar makbuz ve biletleri kaydetmek üzere örneği yönetmelik Ek-3’te gösterilen ve sivil toplumla ilişkiler biriminden onaylı “MAKBUZ-BİLET KAYIT DEFTERİ”Nİ tutmak zorundadır. (Yönetmelik madde 11)
SORUMLU KURUL üyesine zimmetle teslim edilen makbuz, bilet ve yardım toplama pulları, bu üye tarafından numarası en küçük olandan başlamak üzere, alt alta yazılmak suretiyle Makbuz-Bilet Kayıt Defteri’ne kaydolunur.
Sayman üye olarak gösterilen SORUMLU KURUL ÜYESİ bu defterin düzenli bir şekilde tutulmasından sorumludur.
Makbuz ve biletler, Kanunun 15 inci maddesine göre yardım toplama faaliyetlerinde görev alması uygun görülenlere sayman üye tarafından zimmetle verilir ve bu deftere kaydedilir.
3-Makbuzların Kullanılması
Makbuzlar sabit boyalı sert veya sivri uçlu tükenmez kalemle okunaklı bir şekilde, silintisiz ve kazıntısız olarak doldurulur. (Yönetmelik madde 12)
Yardımda bulunanlara asıl yaprak koparılarak verilir.
Koçan kısmı ciltte bırakılır.
Düzenleme sırasında hata yapılırsa, hatalı makbuz yaprağı ödemede bulunanlara verilmez.
Asıl ve koçan yapraklarının üzerine “iptal edilmiştir” ibaresi yazılıp her ikisi koparılmadan ciltte bırakılır.
4-Toplanan Yardım Paralarının Teslimi
Yardım toplamakla yetkili ve görevli kişiler en geç on beş günde bir topladıkları yardımı sorumlu sayman üyeye teslim etmek veya bu amaçla bankalarda açılmış bulunan hesaplara yatırmak zorundadırlar. Ancak toplanan yardım miktarının bilanço esasına göre defter tutan dernek ve vakıflar için yirmi beş bin Türk Lirasını aşması halinde toplanan para bu süre beklenmeksizin saymana teslim edilir veya bankaya yatırılır.
Bunun dışındaki kişi, kurum ve kuruluşlar için ise toplanan yardım miktarının on bin Türk Lirasını aşması halinde toplanan para bu süre beklenmeksizin bankaya yatırılır.
Birinci fıkrada belirtilen parasal tutar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında, takvim yılı başından geçerli olmak üzere arttırılarak uygulanır. Ancak güncellemede bir Türk Lirasının altındaki tutarlar dikkate alınmaz.
5- Kesin Hesap, Bildirim ve Denetim
Sorumlu kurullar, yardım toplama süresinin bitiminden itibaren on gün içinde toplanan yardımın kesin hesabını çıkarmak ve bir örneğini izin veren makama vermekle yükümlüdürler. Zorunlu hallerde bu süre, izin veren makamca otuz güne kadar uzatılabilir.
İzin veren makam, kesin hesabın bir örneğini 2860 sayılı Kanunun 16 ncı maddesine göre belirlenen denetçilere gönderir.
Kesin hesabın verildiği tarihten itibaren doksan gün içinde yardım toplama faaliyeti sonunda elde edilen gelirin harcanmasına ilişkin bilgileri içeren Yardım Toplama Sonuç Bildirimi (Yönetmelik Ek-4) izin veren makama bildirilir.
Yardım toplama amacına ilişkin harcamaların bu süre içinde tamamlanamaması durumunda izin veren makamın onayıyla bu süre uzatılabilir.
6- Yardım Toplam Faaliyeti Sonunda Mülki amirliğe Verilecek Belgeler
Yardım toplama faaliyetinin süresinin bitiminden itibaren 10 gün içerisinde aşağıda yazılı olan belgelerin izin veren Mülki İdare Amirliğine verilmesi zorunludur.
a) Ek-Yardım Toplama Sonuç Bildirim’nda ve ekinde aşağıdaki bilgilere yer verilir;
b) Kesin Hesap Tablosu
c) Mülki İdare Amirliği Tarafından Verilen Fotoğraflı Kimlik Belgeleri
d) Harcama Belgeleri (Fatura, Fiş, Dizi pusulası vb.)
e) Makbuz bastırılmak suretiyle yapılmış ise;
– Kullanılan ve kullanılmayan makbuzların tamamı,
-Mülki İdare Amiri tarafından verilen onaylı Makbuz-Bilet Kayıt Defterinin doldurulmuş hali,
f) Banka hesabı açılmış ise kapatıldığına dair Dekont,
g) Yardım Toplama faaliyetine ilişkin fotoğraflar,
7-Yardım toplama faaliyetinin giderleri:
Makbuzla, belirli yerlere kutu koymak veya bilgileri otomatik ya da elektronik olarak işleme tâbi tutmuş sistemler kullanmak suretiyle, bankalarda hesap açtırarak, yardım pulu çıkararak yardım toplama şekillerinde giderler, brüt gelirin yüzde onunu; eşya piyangosu düzenleyerek, kültürel gösteriler tertipleyerek, sergiler açarak, spor gösterileri, gezi ve eğlenceler düzenleyerek yardım toplama hallerinde ise giderler, brüt gelirin yüzde kırkını geçemez.
Giderlerin gösterilen oranları geçmesi halinde aradaki fark, haklı nedenler olmadıkça, SORUMLU KURUL üyelerine ödettirilir.
8- Kalan Yardımın Devri:
Toplanan yardımın, amacı gerçekleştirecek miktara ulaşamaması veya amacın gerçekleşmesinden sonra bir miktarının artması hallerinde; söz konusu yardımlar, izin veren makamlarca, yardım hangi amaç için toplanmış ise, o veya benzeri amacı gerçekleştirebilecek kuruluş veya kuruluşlara devrettirilir.

Abdullah ÇAVUŞ – BİLGİ & DENEYİM PAYLAŞIM PORTALI “Bilgiye sahip olarak doğmuş birisi değilim. Öğrenmeye çalışıyorum ve Öğretmeyi seviyorum” Konfüçyüs