DERBİS -DERNEKLER BİLGİ SİSTEMİ NEDİR?/ (100 SORUDA DERNEKLER KANUNU SORU 21)

İlgili Yazılar

Dernek ve Vakıfların Vergilendirilmesi Rehberi Yayımlandı (2025)

12 saat ago

YARDIM TOPLAMA KANUNUNA AYKIRI OLARAK PARA TOPLAMANIN CEZALARI (100 SORUDA DERNEKLER KANUNU SORU-34)  Abdullah ÇAVUŞ

1 gün ago

DERNEKLERDE TOPLANAN YARDIM PARALARININ DENETİMİNİ KİM YAPAR? (100 SORUDA DERNEKLER KANUNU SORU-33) Abdullah ÇAVUŞ

1 gün ago

DERBİS (DERNEKLER BİLGİ SİSTEMİ) NEDİR?

(100 SORUDA DERNEKLER KANUNU SORU 21)

Abdullah ÇAVUŞ/E.Vergi Müfettişi-Bağımsız Denetçi

İçişleri Bakanlığı  tarafından 2005 yılında kullanıma açılan e-Dernek Kurumsal Yazılımı üzerinde yapılan bakım-onarım çalışmalarıyla projedeki aksaklıkların giderilmesi kısmi olarak sağlanmış olsa da, gelişen ve değişen şartlara uygun olarak ortaya çıkan yeni ihtiyaçların, istenilen düzeyde karşılanamaması, yazılım teknolojisindeki yeniliklerin ortaya çıkması ve günümüz teknolojisinin getirdiği yeniliklerin eski yazılıma uyarlanamaması, diğer kamu kurum ve kuruluşları ile web servis üzerinden yapılacak bilgi paylaşımına uyumlu yeni bir yazılım projesine ihtiyaç duyulması gibi nedenlerle Dernekler Bilgi Sistemi (DERBİS) adıyla yeniden yazılmasına karar verilmiştir.

DERBİS yazılımında, Dernekler Dairesi Başkanlığının (daha sonra Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü) merkez ve taşra teşkilatı birimlerince yürütülen iş ve işlemler ile e-imza uygulamasını da kapsayan uygulamalar başta olmak üzere mevzuat gereği derneklerin vermekle yükümlü oldukları her türlü bildirim ve beyannamelerin elektronik ortamda verilmesi, bürokratik işlemlerin azaltılarak vatandaşın işlerinin kolaylaştırılması, istatistiki bilgilerin kısa sürede sorgulanarak raporlanması amaçlanmıştır.

I-YÖNETMELİK HÜKÜMLERİ

31/7/2009 tarihli ve 27305 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik”in 4 üncü maddesinde;

(1) Basılı ortamdaki bilgi ve belgelerin elektronik ortama taşınması ve veri tabanlarının diğer idarelerle paylaşılması esastır.

(2) İdare, başvuruların elektronik ortamda da yapılmasına, sürecin başvuru sahibince izlenebilmesine ve sonucun ilgilisine elektronik ortamda iletilmesine yönelik tedbirleri alır ve hizmetin e-Devlet Kapısına entegrasyonunu sağlar.” hükümleri gereğince derneklerin amacı, iletişim bilgileri, kurucuları, yöneticileri, çalışanları vesair bilgilerine mevzuatları gereği ihtiyaç duyan kamu kurum ve kuruluşlarının bilgi taleplerinin karşılanabilmesi hedeflenmiştir.

Birçok modülü de içerisinde barındıran ve ASP.NET MVC yazılım teknolojisiyle geliştirilen ve çok kullanıcılı bir yapıya sahip olan DERBİS, istatistiksel verilerini kullanıcılarına sunan bir kaynaktır.

Bu bilgileri internet ortamında kurumsal web sitesi üzerinden vatandaşlarımızla paylaşmaya ve veri madenciliği ile istatistiksel çalışmalarında da kullanılmasına imkan vermektedir.

Ayrıca kamu kurumları, vatandaşlar, öğrenciler, gazeteciler, akademisyenler ve araştırmacılar DERBİS’ te yer alan bu bilgilere talep etmeleri halinde ulaşabilmektedirler.

Bunun yanı sıra e-Devlet politikası gereği merkezde bulunan veri tabanında toplanan bilgilerin diğer kurumlarla da elektronik ortamda hızlı ve güvenli bir şekilde paylaşılabilmesi için entegrasyonlar yapılmış ve planlanan entegrasyonların da tamamlanması için çalışmalara devam edilmektedir.

Ayrıca e-devlet kapısı kapsamında sivil toplum kuruluşlarına sunulan hizmetlerin elektronik ortama taşınarak basitleştirilmesi için Dernekler Bilgi Sistemi Projesinin de MERNİS ve e-İÇİŞLERİ ile entegrasyonu tamamlanmış olup MERSİS, TAKBİS ve UYAP vb. gibi projelerle entegrasyonun sağlanarak veri alışverişinde bulunulması planlanmaktadır.

II-YAZILIMIN TEMEL İŞLEVLERİ

1. Derneklere yönelik iş ve işlemleri elektronik ortamda yapmak,
2. Mevzuat gereği verilmesi gereken beyanname ve bildirimleri online olarak almak,
3. Kamu kurum ve kuruluşları ile web servis aracılığı ile veri alış-verişi yapmak;
4. e-İçişleri ve Dernekler Arşiv Projesi ile entegrasyon,
5. İstatistiki bilgileri kısa sürede sorgulamak ve raporlamak.
6. Derneklerle ilgili politika belirleyicilere ve ilgili kurumlara doğru bilgileri aktarmak,
7. Vatandaşın Devlet kapısında beklemesinin önüne geçmek ve işlerini kolaylaştırmak,

III-PROJENİN GENEL AMACI

1. Tüm iş ve işlemleri web tabanlı yazılım üzerinden yürütülmesi,
2. Sivil toplum kuruluşlarına hizmet sunumunda ve işleyişte modernizasyonun sağlanması,
3. Genel Müdürlüğümüzün sun­duğu hizmetlerin daha etkin, hızlı, kolay erişi­lebilir ve verimli sunulması,
4. Sivil toplum kuruluşları başta olmak üzere tüm faydalanıcıların tüm imkanlardan azami düzeyde istifadelerinin sağlanması,
5. e-devlet kapısı kapsamında derneklere yönelik hizmetlerin basitleştirilmesi, online hale getirilmesi,
6. Projede yer alan tüm modüllerle ve e-arşiv projesi ile entegre ederek derneklere ilişkin her türlü veriye (ıslak imzalı belgeler dahil) en hızlı şekilde ulaşılması,
7. Günümüzde çok önem kazanan bilgi ve veri güvenliğinin sağlanması amacıyla gerekli altyapının oluşturulması,
8. Kamuoyunun ihtiyacı olan sivil toplum alanına ilişkin verilerin güvenli bir şekilde sunulması,
9. Kamu kurum ve kuruluşları, yerel yönetimler ve sivil toplum örgütleri arasında iletişim alanı oluşturacak elektronik altyapının oluşturulması,

IV-PROJENİN HEDEFLERİ

Sivil topluma yönelik AB standartlarında en hızlı ve kaliteli hizmeti sunmak, oluşturulacak yeni modüller ile dernekler başta olmak üzere tüm faydalanıcılara ilişkin ihtiyaç duyulacak her türlü bilgiye en kısa sürede ulaşmaktır. Vatandaş odaklı hizmetlerin e-devlet mantığıyla yürütülmesini ve kamu hizmetlerinin sunumunda modernizasyonu sağlamaktır.

Üçüncü sektör olarak bilinen sivil toplum kuruluşları içerisinde en önemli kitleyi oluşturan derneklere yönelik etkin, verimli ve kaliteli hizmet vermek ve gelişen dünya koşullarına ayak uydurabilmek için bilişim teknolojisi konusunda sürekli iyileşme ve yenilenme gerekmektedir.

Bilişim alanında oluşan talepleri karşılaması ve ileride yapılacak çalışmalara ışık tutması amacıyla Genel Müdürlüğümüzce Dernekler Bilgi Sistemi (DERBİS) Projesi hazırlanarak kullanıma açılmıştır.

Bu proje sayesinde hizmet kalitesinde oldukça önemli iyileşmeler söz konusu olmuştur.

VI- PROJENİN ÇALIŞMASI VE YÖNTEMİ

Bilişim alanında oluşan talepleri karşılaması ve ileride yapılacak çalışmalara ışık tutması amacıyla Genel Müdürlüğümüzce Dernekler Bilgi Sistemi (DERBİS) Projesi hazırlanarak kullanıma açılmıştır. Bu proje sayesinde hizmet kalitesinde oldukça önemli iyileşmeler söz konusu olmuştur.

DERBİS projesi çok kullanıcılı bir yapıya sahip olup istatistiksel verilerini kullanıcılarına sunan bir kaynaktır. Bu bilgileri internet ortamında kurumsal web sitesi üzerinden vatandaşlarımızla paylaşmaya ve veri madenciliği ile istatistiksel çalışmalarında da kullanılmasına imkan vermektedir. Ayrıca kamu kurumları, vatandaşlar, öğrenciler, gazeteciler, akademisyenler ve araştırmacılar DERBİS’ te yer alan bu bilgilere talep etmeleri halinde ulaşabilmektedirler.

e-Devlet kapısı kapsamında sivil toplum kuruluşlarına sunulan hizmetlerin elektronik ortama taşınarak basitleştirilmesi için DERBİS projesinin  MERNİS projesi  ve e-İÇİŞLERİ projesi  ile entegrasyonu tamamlanmıştır.

VII- PROJENİN SONUCU

Derneklere, Siyasi Partilere, Sendikalara ve e-Arşiv’de bulunan evraklara ilişkin oluşturulan veritabanının iyileştirmeler yapılarak güncel kalması sağlanmaktadır.

Dernekler Bilgi Sistemi (DERBİS) veritabanında bulunan bilgi ve istatistiksel verilerin vatandaşlar, öğrenciler, gazeteciler, akademisyenler, araştırmacılar ve çeşitli sivil toplum kuruluşları ile paylaşılmasına devam edilmektedir.

DERBİS ve alt modülleri olan SENBİS, PARBİS, PRODES ve e-Arşiv’in gelen talepler ve ihtiyaçlar doğrultusunda geliştirme, güncelleme ve bakım çalışmalarına devam edilerek verilmekte olan hizmetlerde aksama olmasının önüne geçilmektedir.

DERBİS veritabanında bulunan bilgilerin diğer kamu kurum ve kuruluşları ile paylaşılması amacıyla yapılan entegrasyon çalışmalarına devam edilmektedir.

Derneklere ilişkin kağıt ortamında yürütülen iş ve işlemlerin DERBİS üzerinden online olarak yürütülmesi sağlanarak kağıt, zaman, işgücü vb. israfların önüne geçilecektir.

e-Arşiv’de yer alan belgelerin güvenliğinin sağlanması sürdürülmektedir.

Derneklerin faaliyet belgeleri DERBİS’ten elektronik olarak verilmeye başlanmıştır, bu hizmet ile derneklerin Valiliklere gitmeden belgelerini online olarak alabilmesi sağlanmıştır.

Derneklere ait memnuniyet ölçümleri için DERBİS’e anket modülü geliştirilmiş olup, ilk ankette 9.700 derneğe anket gönderimi yapılmıştır. Anket sonuçlarıda DERBIS tarafından raporlanmaktadır.

01.10.2018 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan “Dernekler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” kapsamında derneklerin yaklaşık 10 milyon üyesini DERBİS’e kaydedebilmeleri için gerekli altyapısal düzenlemeler ve yazılım geliştirmesi yapılmıştır.

DERBİS ile e-Devlet entegrasyonu kapsamında vatandaşın herhangi bir dernekte üyelik kaydının olup olmadığını sorgulayabilmesi için “Dernek Üyelik Bilgisinin Sorgulanması” hizmeti hazırlanmış olup onay beklemektedir.

Derneklere ve Vakıflara verilen hak ve izinler için üretilen bilgi notları elektronik ortama alınmış olup, e-başvuru olarak alınabilmesi için gerekli analiz çalışmaları yürütülmektedir.

Dernek denetimlerinin performansa dayalı yürütülmesi için DERBİS’te gerekli altyapı ve modül çalışmaları tamamlanmış olup Bakanlık Denetçileri, Valilik ve Kaymakamlıkların denetim performansları DERBİS’ten oluşturulabilmektedir.

KAYNAK

1-SİVİL TOPLULA İLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

2- İÇİŞLERİ BAKANLIĞI WEB SİTESİ