Abdullah ÇAVUŞ – BİLGİ & DENEYİM PAYLAŞIM PORTALI “Bilgiye sahip olarak doğmuş birisi değilim. Öğrenmeye çalışıyorum ve Öğretmeyi seviyorum” Konfüçyüs
İlgili Yazılar
KAYİK kapsamında denetim yetkisi bulunan denetim firmalarının 2017 yılı ŞEFFAFLIK RAPORU verileri tarafımızdan incelenmiş olup iş bu raporlardaki verilerden hareketle bağımsız denetim piyasasına ilişkin tespit ve ön görülerimiz aşağıda maddeler halinde açıklanmaktadır.
1- 2017 yılında KAYİK kapsamında denetim yetkisi olan Bağımsız Denetim Firma Sayısı 128 dir.
2-Bu firmalardan 48 adeti 2017 yılında KAYİK kapsamında denetim yapmamıştır.
3- 2017 yılında KAYİK Kapsamında fiili denetim yapan 80 firmanın denetim ve danışmanlıktan elde etmiş olduğu toplam gelir tutarı 568.626.400 TL dır.
4- 2017 yılında KAYİK kapsamında denetim yapan firmaların sadece Bağımsız Denetim faaliyetinden elde etmiş olduğu gelir tutarı ise 309.063.368 TL dır.
5- Bu firmaların toplam gelirleri içerisinde bağımsız denetimden kaynaklı gelirlerinin payı (100X309.063.368:568.626.400)= %54,35 olduğu görülmektedir.
6- 2017 yılında KAYİK Kapsamında olduğu için haklarında Bağımsız Denetim Raporu tanzim edilen firma sayısı toplam 1.428 dir.
7- 2017 yılı şeffaflık raporlarına göre KAYİK KAPSAMINDA YAZILAN 1.428 ADET DENETİM RAPORUNUN 920 adeti 3 büyükler diye bilinen firmalarca yazılmıştır.
Bu üç firmanın toplam geliri 338.487.447 TL olup, münhasıran bağımsız denetim gelirleri ise 166.452.996 TL olarak tespit edilmiştir. Bu gelirlerin dağılımı aşağıdaki gibidir.
a- Güney Bağımsız Denetim 409 adet rapor yazmış ve 84.649.000 TL toplam gelir elde etmiştir. Toplam gelir içinde bağımsız denetim geliri ise 67.032.000 TL dır.
b- KPMG Bağımsız denetim 243 adet rapor yazmış ve toplam 131.728.162 TL gelir elde etmiştir. Toplam gelir içinde bağımsız denetim geliri ise 76.100.740 TL dır.
c- PWC Bağımsız Denetim 268 adet rapor yazmış 122.110.285bTL gelir elde etmiştir. Bu gelir içerisinde bağımsız denetim gelirlilerinin payı 90.352.256 TL dır.
8- Denetim piyasasında 3 Büyükler diye bilinen firmalar denetim piyasasında TEKEL konumuna doğru gitmektedir.
a- KAYİK kapsamındaki 1.428 firmanın 920 sinin denetimi 3 büyükler tarafından yapılmıştır. Denetlenen firma bazında bunun yüzdesel dağıtımı ise (100X920:1.428)= % 64,42 olarak hesaplanmıştır.
Geri kalan %35,58 ini ise üç büyükler dışında kalan firmalar yapmıştır.
b- Bu üç denetim firmasının 2017 yılı toplam gelirleri ise 338.487.447 TL dır.
Bu denetim firmalarının toplam gelirleri içerisindeki payı ise şöyledir.
Denetim firmalarının 2017 yılı toplam geliri 568.626.400 TL olup bu üç firmanın bu elde ettiği gelirinin yüzdesel hesabı (338.487.447X100: 568.626.400)=%59,52 TL dır.
c- Bu firmaların toplam gelirleri içerisinde bağımsız denetimden kaynaklı gelirlerinin payı (100X166.452.996: 338.487.447)=% 49,17 TL dır.
SONUÇ:
Üç büyükler diye bilinen bağımsız denetim firmaları KAYİK Kapsamında kalan firmaların denetiminde TEKEL konumundadırlar.
2017 yılı verilerine göre yaptığımız değerlendirmeler yukarıda özetle açıklanmıştır.
Sonuç olarak özetle değinmek gerekirse 2017 yılında KAYİK Kapsamında denetim yetkisi bulunan 128 firmanın 48 i bu kapsamda denetim yapmamıştır.
2017 yılında 1.428 firma denetlenmiş olup bunun 990 adeti üç büyüklerce yapılmıştır.
Üç büyüklerin KAYİK dışı denetim piyasasındaki payları da benzer seyir göstermektedir.
Malum olduğu üzere bu üç büyükler yabancı denetim firmalarının isim hakkını kullanmakta olup onlarla yapmış oldukları sözleşmeler gereği toplam hasılatlarından belirli bir miktar kısmı onlara aktarmaktadırlar.
Bu firmaların TEKEL konumu yanı sıra denetim kapsamındaki firmalar tarafından tercih ediliyor olması nedeniyle tamamı milli olan diğer denetim firmalarının piyasada tutunmaları zorlaşmaktadır.
Malum olduğu üzere denetim firması kurmanın lisanslama faaliyetinin yanında yürütme maliyeti de oldukça yüklü miktarlara ulaşmaktadır.
Son zamanlarda getirilen zorunlu hizmet içi eğitimlerle de denetim firmalarına denetçilerinin eğitimlerinin takibinden dolayı sorumluluk yüklenmiştir.
Milli Denetim firmalarının ülkemiz için göreceli olarak yeni olan Bağımsız Denetim Piyasalarında yer tutunması için KGK ve Ticaret Bakanlığı tarafından ivedi tedbirler alınmaktadır.
Bize göre bu tedbirlerin ilki Savunma sanayimiz kapsamındaki devlet ve özel sektör firmalarının Bağımsız Denetimlerinin Milli Denetim firmalarınca yapılma şartı olabilecektir.
Keza uluslararası standartlar gereği bir denetçinin yıllık en fazla 2600 saat çalışması ve bir firmaya 96 saat denetim hizmeti verilmesi uygulaması ile bu firmalarca denetlenen firma sayısı kıyaslarının sıkılaştırılması da ilave bir tedbir olarak düşünülmelidir.
Bu tedbirlerden hareketle firmaların denetçi kapasiteleri ve tecrübeleri gibi kıstasların yanında denetimlerde tam bağımsızlığın sağlanması için iş dağılımının KGK tarafından yapılması uygulaması da bize göre denetim sektörünün önünü açabilecek diğer bir tedbir olarak düşünülmelidir.
Son olarak zorunlu denetim dışında kalan firmaların denetimlerine ilişkin yönetmelik ivedi olarak çıkarılmalıdır.
Abdullah ÇAVUŞ
BADED BAŞKANI
