Abdullah ÇAVUŞ – BİLGİ & DENEYİM PAYLAŞIM PORTALI “Bilgiye sahip olarak doğmuş birisi değilim. Öğrenmeye çalışıyorum ve Öğretmeyi seviyorum” Konfüçyüs
İlgili Yazılar
BELİRLİ YERLERE KUTU KOYARAK YARDIM TOPLAMA USULLERİ NELERDİR?
(100 SORUDA DERNEKLER KANUNU SORU-35)
Abdullah ÇAVUŞ/E.Vergi Müfettişi-Bağımsız Denetçi
Günlük yaşantımızda alışveriş yapmakta olduğumuz birçok işyerinde hemen yazarkasanın yanında bağış kutuları bulunduğunu görmekteyiz. Keza büyük AVM lerde de bazı noktalarda bağış kutularına rastlamaktayız.
Bu kutuların üzerinde bazen bir çocuğumuzun hastalığının tedavisi için, bazen açlık kuraklık çeken Afrika ülkelerine yardım için, bazen Gazze’ye yardım için vb yazılar yazıldığını da görmekteyiz.
Daha önceki yazılarımızda Derneklerin ve yardım toplayabilecek diğer kuruluşların ilgili mülki idare amirliğinden izin alması zorunluluğundan bahsetmiştik.
Dernekler yardım toplama izni için verecekleri dilekçelerinde 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunun 5.ci maddesinde sayılan yardım toplama şekillerinde hangisini kullanacaklarını belirtmek zorundadırlar.
Kanunun 5.ci maddesine göre yardım toplama şekilleri aşağıdaki gibidir.
- Makbuzla,
- Belirli yerlere kutu koyarak,
- Bankalarda hesap açtırarak,
- Yardım pulu çıkararak,
- Eşya piyangosu düzenleyerek,
- Kültürel gösteriler ve sergiler yoluyla,
- Spor gösterileri,
- Gezi ve eğlenceler düzenlemek
- Veya bilgileri otomatik ya da elektronik olarak işleme tâbi tutmuş sistemler kullanmak suretiyle yardım toplanabilir.
Yardım toplama faaliyetlerinde, yardım toplama şekillerinden bir veya birkaçı kullanılabilir.
İş bu yazımızda belirli yerlere kutu koymak suretiyle yapılacak olan yardım toplama faaliyetlerine değineceğiz.
I- KUTU KOYARAK YARDIM TOPLAMA:
1- BAŞVURU
İl veya ülke genelinde ki yardım toplama talepleri için Dilekçe ile Valilik makamına (İl Dernekler Müdürlüğü) ilçe genelinde yardım toplamak için ise ilgili kaymakamlığa müracaat edilecektir.
Kutu koyarak Yardım Toplama izni almak için verilecek dilekçe ekinde aşağıdaki belgelerinde olması gerekmektedir.
a-Yönetim kurulu kararı,
b-Kararda, hangi amaç için yardım toplanacağı,
c-Kutuların konulacağı yerler
d-Bu yerlerden ( işyeri) izin ( müsaade) yazıları ,
e-Kutuların konulacağı süre,
f-Kutuları açmak üzere kimlerin görevlendirileceği,
g-Keşif özeti
h- Görevlendirilecek kişilere ait iki adet vesikalık resim ile yine bu kişilerin TC Kimlik numaraları adresleri ve adli siciliyle ilgili beyanı gerekmektedir.
2- KUTU KOYARAK YARDIM TOPLAMADA KARŞILAŞILACAK OLASI SIKINTILAR
Kolay ve erişilebilir bir yöntem olarak tercih edilmektedir.
Ancak, bu yöntemle yardım toplamanın birçok sorun barındırdığı tartışmadan uzak değildir.
Örneğin; kutuların yetkisiz kişiler tarafından karıştırılması veya hırsızlığa uğraması kuvvetle muhtemeldir.
Ayrıca, kutuların düzenli olarak boşaltılıp boşaltılmadığı ve toplanan paraların doğru bir şekilde kaydedilip edilmediği hakkında sorunlar ortaya çıkacaktır.
Yardım kutuları genellikle kamuya açık alanlara yerleştirildiği için, yetkisiz kişiler tarafından karıştırılması veya içindeki yardımların çalınması riski oldukça yüksektir. Bu durum, yardım toplayan kuruluşların güvenilirliğini zedelemekte ve yardım severlerin bu yönteme olan bakışını olumsuz etkileyecektir.
Yardım kutularının düzenli olarak kontrol edilip edilmediği önemli bir problemdir.
Yardım Kutuların uzun süre boşaltılmaması, toplanan paraların kaybolmasına veya kutuların doluluk nedeniyle amacını yerine getirememesine yol açacaktır.
Ayrıca, bu kontrol ve denetim eksikliği, kötüye kullanımı kolaylaştıracaktır.
Yardım Kutulardan toplanan yardımların doğru bir şekilde kaydedilip edilmemesi bir diğer büyük sorun olarak öne çıkmaktadır.
Şeffaflığın eksikliği, yardımın hedeflenen kişilere ulaşıp ulaşmadığı konusundaki güveni sarsacaktır. Toplanan paraların miktarı ve kullanımına dair eksik bilgi, yardım severler arasında güvensizlik yaratacaktır.
Yardım kutularının yerleştirilmesi sırasında belirli bir denetim mekanizmasının olmaması, sahte kutuların konulması gibi dolandırıcılık yöntemlerini ortaya çıkaracaktır.
Bu, yardım toplama kampanyasının genel itibarı ve etkisini olumsuz yönde etkileyeceği açıktır.
3- İZİN ALMADAN YARDIM KUTUSU KOYARAK YARDIM TOPLAMANIN CEZASI
a-İZİNSİZ YARDIM KUTULARINI İŞYERİNE KOYAN İŞYERİ SAHİPLERİNE VERİLECEK CEZA
İşyerlerine dernek, vakıf vb. kuruluşlarca Valilik izni alınmaksızın yardım toplama kutusu (kumbara, sadaka kutusu) koymak suretiyle izinsiz yardım toplama faaliyetinde bulunanlara katkı veren İŞYERİ SAHİPLERİNE yardım toplama kanunu uyarınca keza kesilmektedir.
2860 Sayılı Yardım Toplama Kanunu’nun 29. Maddesinin 2.ci fıkrasında;
“İzinsiz yardım toplanmasına yer ve imkan sağlayanlar, uyarılmalarına rağmen bu faaliyeti sonlandırmazsa beş bin Türk Lirası idari para cezası ile cezalandırılır”
Hükmü uyarınca ceza kesilmektedir.
b-İZİN VERİLEN YERİN DIŞINDA YARDIM TOPLAYANLARA VERİLECEK CEZA
İzin vermeye yetkili makamın izin verdiği yer dışında yardım toplayanlar, uyarılmalarına rağmen bu faaliyeti sonlandırmazsa beş bin Türk lirasından yirmi bin Türk lirasına kadar idari para cezası ile cezalandırılır.
c- İZİNSİZ YARDIM KUTUSU KOYAN DERNEKLERE VERİLECEK CEZA
Bu Kanun hükümlerine aykırı olarak izinsiz yardım toplayanlara beş bin Türk lirasından yüz bin Türk lirasına kadar idari para cezası verilir. İnternet ortamında izinsiz yardım toplanması hâlinde ise on bin Türk lirasından iki yüz bin Türk lirasına kadar idari para cezası verilir.
