YENİ MEDYA /DİJİTAL MEDYA
Abdullah ÇAVUŞ (02.06.2020)
Bilgi ve içeriğin insan topluluklarına aynı anda aktarılmasını sağlayan tüm görsel ve işitsel araçlara “Medya” denmektedir.
İnsanlar medya vasıtası ile tüm dünyada yaşanan gelişmelerden ve üretilen bilgiden haberdar olur.
Medya kavramı; haber alma ve haber aktarma ihtiyacından ortaya çıkan bir iletişim kavramıdır. Hem iletişim kaynağı hem de iletişim mecraları genel olarak “medya” ifadesi altında toplanır. Haber, edebiyat, sanat, spor, bilim, teknoloji, siyaset, din, ekonomi gibi alanların hepsi bilgi veya etkinlik paylaşma üzerine kurulu ögelerdir. Mesela bir spor müsabakasını izleyen insanlar medya araçları aracılığı ile birbirleriyle iletişime geçerken, organizasyonu yapanlar ekonomik beklentiler için medya araçlarını kullanır.
Medya; kısaca yazılı, sesli ve görsel kitle iletişim araçları olarak tanımlanır. Ancak günümüzde o kadar geniş bir tanımı içine alıyor ki teknolojinin gelişim hızı bile bu tanımı ifade etmiyor. Tanzanya’daki küçük bir kabile köyüne saniyede ulaşabilme imkânı sağlayan medya araçları, uzaydan bilgi de aktarıyor, siyasilerin gündemlerini gözler önüne seriyor veya bir eğlence mecrasına dönüşebiliyor.
Son çeyrek yüzyılda hızla gelişen teknoloji sayesinde çeşitlenen iletişim araçları ile birlikte bazıları asırlardır kullanılan yazılı ve görsel medya araçlarının geleneksel olarak adlandırılmasına sebep olmuştur.
Medya kavramı günümüzde Yeni Medya ve Geleneksel Medya olmak üzere ikiye ayrılmıştır.
Geleneksel olarak kabul edilen medya araçlarının içerisinde gazete, dergi, radyo ve televizyon gibi tek kanallı ve daha çok propaganda için kullanılan medya organları bulunur.
İnternet bağlantısı olan çevrimiçi herhangi bir akıllı cihaz ile (Bilgisayar, Akıllı Telefon, Tablet) yer ve mekandan bağımsız olarak erişilebilen sanal ortama “Yeni Medya” diyoruz. [i]
Yeni medya, internet ve mobil ağlar yardımıyla oluşturulan veya kullanılan yeni nesil medya düzenidir. Geleneksel medyanın aksine yeni medyanın yayın organları tümüyle dijital aygıtlar ve ortamlardan oluşmaktadır. Yeni medya, basılı yayın kaynaklarından teknolojiyle ve dijitallikle pekiştirilmemesi durumunda tümüyle uzak bir medya düzenine sahiptir.
Dijital aygıtlar üzerinden sunum yapılan tüm kaynakları yeni medyanın alanın içerisinde tutabiliriz. Örneğin internet, bloglar, web siteleri, video oyunları, video bazlı içeriklerin tümü yeni medyanın birer kanalı kabul edilmektedir.
Yeni medya tamamen DİJİTAL bir alan olup ortamda bulunanlara yüksek iletişim ile çift taraflı etkileşim olanağı sunar.
DİJİTAL MEDYA, insanların elektronik ortamlarda iletişim kurmak için kullandıkları platformlara verilen isimdir. Dijital medya gittikçe büyüyen bir mecradır. İnsanlar artık bütün haberleri buradan almakta ve iletişim kurmak için de bu platformları tercih etmektedirler.
Günümüzde Dijital medya geleneksel medyanın yerini almaya başlamış ve insanlar zamanlarının çoğunu bilgisayar, akıllı telefon ya da tablet ile bu dijital dünyada geçirmeye başlamışlardır. Bunda insanların günlük hayatta yapabildikleri her şeyi internetten de yapabiliyor olmalarının çok etkisi vardır. Bu durumda da nisanların alışkanlıklarının yanında yaşam tarzlarında da değişiklikler olmaya başlamıştır.
Siyasiler, gazeteciler veya basın organları aracılığı ile toplumla iletişime geçer ve politikalarını aktarma ve paylaşma imkânı bulur. Bilim teknikleri için medya araçlarına ihtiyaç vardır. Edebi bir eserin ortaya çıkmasından son kullanıcıya ulaşmasına kadar her aşamasında medya araçlarının rolü vardır. Örnekleri bu minvalde artırmak mümkün. Kısaca ifade etmek gerekirse medya araçları, insanlar için ekmek ve su kadar önemli bir yere sahiptir.[ii]
Eskiden medya dendiği zaman yazılı basın olarak gazete ve dergiler akla gelirken, görsel basın olarak ta 1990 lı yıllara kadar saedece trt sonraki yıllardada özel televizyonlar akla gelmekteydi.
Bugün için gelinen nokta; TRT in radyo ve TV yayınlarının tek yayın olarak etkili olduğu dönemlerden onlar TV Kanalı Yüzlerce Radyo kanalının olduğu günlere gelmiş bulunmaktayız.
Gelişen teknoloji ile sosyal medya denen bir kavram oluştu. Bu kavramın öncüleri ise Facebook, İnstegram ve Tvitter gibi sosyal mecralar olarak karşımıza çıkmaktadır.
Hemen sonraki süreçte ise YOUTUBE ; İZLESENE COM vb video kanalları haberleşme ve yayıncılık alanında kullanılmaya başladı.
Bunların dışında internet ortamında E gazeteler ve E Dergiler çıkmaya başladı.
Son olarak Bir çok gazeteci kendi kişisel sayfaları üzerinden yayınlar yapmaya başladılar.
Geleneksel medyaya alternatif olan, hızla gelişen bir sektör halini alan sosyal medyayı, medya platformları arasındaki en aktif kullanılan ve kendini sorgulayabilen bir medya sistemi olarak da ifade edebiliriz. Oldukça hızlı bir şekilde, yani anlık bilgi paylaşımına olanak verir. Mesela televizyonlarda 10-20 dakika sonra duyacağınız, gazetelerde ertesi öğreneceğiniz bir haberi anlık olarak görselleri ile sosyal medyada ulaşabilirsiniz. Kaldı ki, televizyonlar artık son dakika haberlerinin çoğunu sosyal medya araçlarını kaynak göstererek veriyor.
Sosyal medyada herkesin söz hakkı vardır. Mesela; Twitter’daki bir ankete denizin ortasındaki bir gemici de katılabilir, otobüste yolculuk yapan bir öğrenci de, balkonunda kahve yudumlayan bir kadın da katılabilir.
Yer ve zaman sınırı yoktur. Kullanıcı odaklıdır. Sosyal medyanın hem olumlu hem de olumsuz yönleri çok güçlü ve etkilidir. Diğer medya araçlarına göre oldukça ucuz, hatta maliyetsizdir. Geçmişi 5-10 yıllık bir süreçle ifade edilir. Yani neredeyse tarihi olmayan çok yeni bir platformdur.
Sosyal medya gün geçtikçe kullanıcı sayısı artan bir platformdur. İçerik oluşturanların kullanıcılar olması, bilgi alışverişinin gerçek kullanıcılar tarafından yapılıyor olması ve anlık karşılıklı iletişim söz konusu olduğu için kullanıcılar tarafından çok sık kullanılan bir iletişim aracıdır. Bu nedenlerle günümüzde en etkili iletişim araçları içerisinde yer almaktadır.[iii]
Kişiler oluşturduğu içeriği izin verdiği diğer kullanıcılar veya gruplar ile paylaşmaktadır. Cep telefonlarının, tabletlerin kullanımının yaygınlaşması ve internete erişimin kolay olması sosyal medya da geçirilen zamanı arttırmıştır. Kullanıcılar her an ve her zaman, sokakta yürürken, işte çalışırken molalarda, ders aralarında, boş zamanlarında, otobüste giderken, arkadaşlarla kafe de otururken, trafikte, aralarda bile girilip sosyal medya da online olabilmektedir.
Günümüz teknolojisi ile yaşamımızda rol oynayan dijital medyanın, geleneksel diğer medyaların yerine geçmesi oldukça hızlı olacak gibi gözüküyor. Transmedya ismini verdiğimiz dönüşüm hızına ayak uydurabilen firmalar yakaladıkları başarı ile geleceğin yatırımını yapmış olacaklar.
[i] https://ertugrulmuyesseroglu.com/
[ii] Uğur Eskier/Medya Nedir, Topluma Etkileri Nelerdir?
[iii] https://www.iienstitu.com/blog/dijital-medya-nedir