Abdullah ÇAVUŞ – BİLGİ & DENEYİM PAYLAŞIM PORTALI “Bilgiye sahip olarak doğmuş birisi değilim. Öğrenmeye çalışıyorum ve Öğretmeyi seviyorum” Konfüçyüs
İlgili Yazılar
VAKIF YÖNETİCİLERİ GÖREVDEN ALINABİLİRMİ?
Abdullah ÇAVUŞ/E.Vergi Müfettişi
İş bu makalemizde vakıf yöneticilerinin Vakıflar Genel Müdürlüğünce hangi koşullarda görevlerinden alınacağına ilişkin mevzuat hükümlerini araştırmış bulunuyoruz.
Vakfın bir yönetim organının bulunması zorunludur. Vakfeden, vakıf senedinde gerekli gördüğü başka organları da gösterebilir.
I-MEDENİ KANUN
Türk Medeni kanunu 109.madde düzenlemesi ile vakıflara örgütlenme şekli bakımından çok önemli bir alan açmış durumdadır.
Madde metni aynen aşağıdaki gibidir.
Vakfın örgütü
Genel olarak Madde 109-
Vakfın bir yönetim organının bulunması zorunludur. Vakfeden, vakıf senedinde gerekli gördüğü başka organları da gösterebilir.
II-VAKIFLAR KANUNU
Vakıflar Kanunun 6.cı maddesinin son fıkrasına göre; Vakıfların yönetim organı vakıf senedine göre oluşturulur ve bu vakıfların yönetim organlarında görev alanların çoğunluğunun, Türkiye’de yerleşik bulunması gerekir. Yeni Vakıflara ilişkin Vakıflar Genel Müdürlüğü web sitesinde bulunan örnek vakıf senedine göre ülkemizdeki yeni vakıfların yönetim yapısında aşağıdaki organlar bulunmaktadır.
1) Mütevelli Heyet
2) Yönetim Kurulu
3) Denetim Kurulu
Vakıf senetlerinde mütevelliler heyetinin vakfın en yüksek karar ve icra organı olarak belirlendiği durumda mütevelli heyeti yönetim organı olur.
İş bu makalemizde vakıf yöneticilerinin Vakıflar Genel Müdürlüğünce hangi koşullarda görevlerinden alınacağına ilişkin mevzuat hükümlerini araştırmış bulunuyoruz.
Vakıflar kanunun 10.maddesinde “Vakıf yöneticileri mahkeme kararı olmaksızın görevlerinden uzaklaştırılamazlar” hükmü bulunmaktadır.
Bununla birlikte; Vakıflar Kanunu 10 Madde Uyarınca Aşağıdaki durumlarda vakıf yöneticileri, Vakıflar Meclisinin vereceği karara dayalı olarak denetim makamının (Vakıflar Genel Müdürlüğü) başvurusu üzerine vakfın yerleşim yeri asliye hukuk mahkemesi tarafından görevlerinden alınabilir.
- Vakfın amacına ve yürürlükte mevzuata uymayan,
- Vakfın amacı doğrultusunda faaliyette bulunmayan,
- Vakfın mallarını ve gelirlerini amaçlarına uygun olarak kullanmayan,
- Ağır ihmal ve kasıtlı fiilleriyle vakfı zarara uğratan,
- Denetim Makamınca tespit edilen noksanlık ve yanlışlıkları verilen süre içerisinde tamamlamayan, düzeltmeyen veya aykırı işlemlere devam eden,
- Medeni hakları kullanma ehliyetini kaybeden veya görevini sürekli olarak yapmasına engel teşkil eden vakıf yöneticileri
Telafisi imkânsız sonuçlar doğurabilecek hallerde dava sonuçlanıncaya kadar, Meclis kararı üzerine denetim makamı (Vakıflar Genel Müdürlüğü) tarafından vakıf yönetiminin geçici olarak görevden uzaklaştırılması ve kayyumca yönetilmesi ihtiyati tedbir olarak mahkemeden talep edilir.
Görevinden alınan vakıf yöneticileri meclis üyesi olamaz ve beş yıl süreyle aynı vakfın yönetim ve denetim organında görev alamazlar.
Ağır ihmal ve kasıtlı fiilleriyle vakfı zarara uğratan veya medeni hakları kullanma ehliyetini kaybeden veya görevini sürekli olarak yapmasına engel teşkil edecek hastalığa veya maluliyete yakalanan vakıf yöneticileri bu nedenlerle görevlerinden alınmışsa ve onlar aynı zamanda başka bir vakfın yöneticisi ise o görevinden de alınmış sayılır ve beş yıl süreyle hiçbir vakfın yönetim ve denetim organında görev alamazlar.
Vakıf yönetiminde yer alan kişiler ile vakıf çalışanları kusurlu fiilleri nedeniyle vakfa verdikleri zararlardan sorumludurlar
III-DERNEK VE VAKIFLARIN KAMU KURUM VE KURULUŞLARI İLE İLİŞKİLERİNE DAİR KANUN
5072 sayılı Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanunun 2. maddesinde belirtilen ilkelere aykırı hareket eden vakıf yöneticileri hakkında da görevden alma işlemi uygulanır.
5072 sayılı kanunun 2.ci maddesi aynen aşağıdaki gibidir.
Temel ilkeler Madde 2-
a) Dernek ve vakıflar, kamu kurum ve kuruluşlarının ismini alamaz, bu kurum ve kuruluşların hizmet binaları ve müştemilatı içinde faaliyet gösteremez ve bu kuruluşlara ait araç ve gereci kullanamaz.
b) Dernek ve vakıflar kamu kurum ve kuruluşlarının sundukları hizmetlerle ilgili olarak gerçek ve tüzel kişilerden ücret, bağış, katkı payı ve benzeri adlar altında herhangi bir karşılık alamaz.
c) Kamu hizmetlerinde kullanılan araç, gereç, evrak, form ve benzeri malzemenin, bu Kanun kapsamındaki dernek ve vakıflardan temin edilmesi istenemez.
d) Kamu görevlileri görev unvanlarını kullanarak dernek ve vakıf organlarında görev alamaz.
e) Dernek ve vakıf organlarında görev alan kamu görevlileri, bu görevleri nedeniyle ücret, huzur hakkı veya başka bir ad altında herhangi bir karşılık alamaz.
f) Dernek ve vakıfların yardım toplama ve bağış kabul hizmetlerinde kamu görevlileri çalıştırılamaz.
g) Kamu kurum ve kuruluşlarının bütçelerinden bu Kanun kapsamındaki dernek ve vakıflara ödenek, yardım veya herhangi bir kaynak aktarılamaz.
h) Kamu kurum ve kuruluşları, personel maaş ve ücretlerinden, kaynağında kesinti yaparak bu Kanun kapsamındaki dernek ve vakıflara aktarma yapamaz.
ı) İhaleyi yapan kurum ve kuruluş bünyesinde bulunan veya bu kurum ve kuruluşlarla ilgili her ne amaçla kurulmuş olursa olsun vakıf ve dernekler ile bunların sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketler, bu kurum ve kuruluşların 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa göre yapacakları ihalelere katılamazlar.
Anılan kanunun 2. Maddesindeki yasaklara uymayanlar aynı kanunun 3. Maddesi uyarınca cezalandırılırlar.
Madde Metni aynen aşağıdaki gibidir.
Cezalar Madde 3-
2.nci maddede belirtilen ilkelere aykırı hareket eden kamu görevlileri ile dernek ve vakıf yöneticileri, eylemleri başka bir suç oluşturmadığı takdirde, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca dernek ve vakıf yöneticileri hakkında görevden alma işlemi uygulanır.
Hizmetin verilebilmesi için dernek veya vakfa bağış yapılması ya da kullanılacak malzemenin dernek veya vakıftan temin edilmesinin zorunlu kılınması nedeniyle, kamu hizmeti engellenmiş veya geciktirilmiş ise ceza yarı nispetinde artırılarak tatbik edilir.
Dernek tüzüğü veya vakıf senedi bu Kanuna aykırı olan veya bu Kanuna aykırı işlemleri tespit edilen dernek ve vakıflar, genel hükümlere göre kapatılır. Kapatılan dernek malları Hazineye, vakıf malları ise Vakıflar Genel Müdürlüğüne intikal eder. Bu dernek ve vakıfların yöneticileri hakkında birinci fıkra hükümleri uygulanır.
