İZİN ALMADAN YARDIM TOPLAYABİLECEK DERNEKLER KİMLERDİR?
(100 SORUDA DERNEKLER KANUNU SORU -31)
Abdullah ÇAVUŞ/E.Vergi Müfettişi-Bağımsız Denetçi
Yardım toplama ile ilgili usul ve esaslar 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu ve 27/12/1999 tarihli ve 23919 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Yardım Toplama Esas Ve Usulleri Hakkında Yönetmelik’le düzenlenmiştir.
Anılan Mevzuat ile yapılan düzenlemeler sonucu esas itibariyle yardım toplamak isteyen dernek ve diğer kuruluşların ilgili Mülki İdare amirinden izin almaları zorunluluğu bulunmaktadır.
Kanunun 6 ncı maddesinde kişiler ve kuruluşların yetkili makamdan izin almadan yardım toplayamayacakları belirtilmiştir
Bunun bir istisnası KAMU YARARINA ÇALIŞAN DERNEK, KURUM VE VAKIFLARDAN hangilerinin izin almadan yardım toplayabilecekleri konusu Cumhurbaşkanınca belirlenmektedir.
Bu yazımızın kaleme alındığı tarih itibariyle 51 Dernek veya kuruluşa Cumhurbaşkanlığınca izin alamadan yardım toplama yetkisi verilmiştir.
Bu kuruluşların isimleri yazımız ekinde bulunmaktadır.
I- İZİNSİZ YARDIM TOPLAMA BAŞVURUSUNDA İSTENEN BELGELER
Konuya ilişkin olarak İçişleri Bakanlığınca çıkarılan 2005/38 sayılı Genelge ile detay düzenlemeler yapılmıştır.
Genelge gereği izinsiz yardım toplama faaliyetinde bulunan derneklerden istenilen bilgi ve belgeler aşağıdaki gibidir.
Tüzel kişilerin 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu’nun 6’ncı maddesine göre izin almaksızın yardım toplayan kuruluşlardan sayılmaları için yapacakları müracaatlarında, aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler valilik görüşüyle birlikte İçişleri Bakanlığına gönderilecektir.
- Müracaatta bulanan dernek ise kamu yararına çalışan dernek statüsünde olduğunu vakıf ise vergi muafiyetine haiz olduğunu gösteren Bakanlar Kurulu Kararının fotokopisi,
- Yetkili kurulun konuyla ilgili kararı,
- Son üç yıla ait faaliyet raporu,
- Vakıf senedi ya da dernek tüzüğü,
- 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu’nda belirtilen yardım toplama şekillerinden hangisinin kullanacağına ilişkin talep ve toplanan yardımlarla ne tür çalışmaların yapılacağının açıklanacağı yazı,
İzinsiz yardım talebinde bulunacak olan Kamuya Yarar yukarıdaki istenilen belgeleri Derneklerin Üçer nüsha halinde ilgili valiliklere bir dilekçe ekinde verilmesi, ilgili valiliklerce de bu bilgi ve belgelerin görüş belirtilmek suretiyle Bakanlığımıza gönderilmesi gerekmektedir.
Bakanlar Kurulu kararıyla, izin almadan yardım toplama faaliyetinde bulunma hakkı tanınan kuruluşların, topladıkları yardımları Yardım Toplama Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmeliğin 5 inci maddesi doğrultusunda ilgili mülki amirliklere bildirmeleri gerekmektedir
II- İZİNSİZ YARDIM TOPLAMANIN CEZASI
2860 sayılı Yardım Toplama Kanunun 29.cu maddesinde izinsiz yardım toplamanın cezasına ilişkin hükümler mevcuttur.
Madde metni aynen
“Bu Kanun hükümlerine aykırı olarak izinsiz yardım toplayanlara beş bin Türk lirasından yüz bin Türk lirasına kadar idari para cezası verilir. İnternet ortamında izinsiz yardım toplanması hâlinde ise on bin Türk lirasından iki yüz bin Türk lirasına kadar idari para cezası verilir.
İzinsiz yardım toplanmasına yer ve imkân sağlayanlar, uyarılmalarına rağmen bu faaliyeti sonlandırmazsa beş bin Türk lirası idari para cezası ile cezalandırılır.”
İdari para cezaları o yerin en büyük mülki amiri tarafından verilecektir. Verilen kararlar ilgililere 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilecektir.
İdari para cezalarına karşı yapılan itirazlar mahkeme tarafından sonuçlandırılıncaya kadar 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunacak, izinsiz toplanan mal ve paralara idarece verilen cezalar kesinleşinceye kadar elkonulacak ve cezaların kesinleşmesinden sonra elkonulan mal ve paraların müsaderesine sulh ceza mahkemesince karar verilecektir.
Yardım Toplama Kanunu’nun değiştirilen 29 uncu maddesine göre idari para cezası gerektiren fiilleri işleyenler hakkında ayrıca adli takibat yapılmayacak olup, bu kişilere sadece idari para cezası verilecektir.
Ancak eylemin ayrıca suç teşkil etmesi halinde TCK hükümlerine göre adli işlem yapılacaktır.
Sonuç olarak; İzin alınmadan veya ilgili ve yetkili makamlara bilgi verilmeden girişilen yardım toplama faaliyetleri güvenlik kuvvetlerince men edilir ve sorumlular hakkında kovuşturma yapılır.
III- TOPLANAN YARDIMLARIN BİLDİRİMİ
Cumhurbaşkanınca izin almadan yardım toplayabileceği kararlaştırılan dernek, kurum ve vakıflar, Yardım Toplama Yönetmeliği kapsamına giren yardım toplama faaliyetlerini 2860 sayılı Kanunun 7 nci maddesi ile tespit edilen usule göre ilgili ve yetkili makamlara faaliyet sonunda Yardım Toplama Sonuç Bildirimi (Ek-4) formu ile bildirmek zorundadırlar.
Bu form yardım toplama faaliyetinin yıllara sari olması halinde her takvim yılının sonunda verilir.
IV- İZİNSİZ YARDIM TOPLAMA İZNİ BULUNAN DERNEK VE VAKIFLARIN LİSTESİ
1 (UNICEF) BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÇOCUKLARA YARDIM FONU TÜRKİYE MİLLİ KOMİTESİ DERNEĞİ
2 ALS (AMYOTROFİK LATERAL SKLEROZ)-MNH(MOTOR NÖRON HASTALIĞI) DERNEĞİ
3 ARAMA KURTARMA DERNEĞİ
4 AZİZ MAHMUD HÜDAYİ VAKFI
5 BEŞİR DERNEĞİ
6 DARÜŞŞAFAKA CEMİYETİ
7 DENİZ FENERİ YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ
8 DR. (H.C.) İBRAHİM BODUR KALESERAMİK EĞİTİM, SAĞLIK VE SOSYAL YARDIM VAKFI
9 ENGELSİZ EĞİTİM VAKFI
10 ENSAR VAKFI
11 HASENE VAKFI
12 HAYRAT İNSANİ YARDIM DERNEĞİ
13 HOCA AHMET YESEVİ YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ
14 İHLAS VAKFI
15 İLİM YAYMA CEMİYETİ
16 İLİM YAYMA VAKFI
17 İNSAN HAK VE HÜRRİYETLERİ İNSANİ YARDIM VAKFI
18 İNSAN VE İRFAN VAKFI
19 İSMAİLAĞA CAMİİ İLİM VE HİZMET VAKFI
20 İSTANBUL KÜLTÜR VE SANAT VAKFI (İstanbul’daki Müzelerde Giriş Biletleri Üzerine Pul Yapışmak Suretiyle)
21 JANDARMA ASAYİŞ VAKFI
22 KADIN VE DEMOKRASİ VAKFI
23 LÖSEV LÖSEMİLİ ÇOCUKLAR SAĞLIK VE EĞİTİM VAKFI (ESKİ ADI ANKARA LÖSEMİLİ ÇOCUKLAR SAĞLIK VE EĞİTİM VAKFI)
24 “MAHMUD ESAD ÇOŞAN EĞİTİM KÜLTÜR DOSTLUK ve YARDIMLAŞMA VAKFI”
25 OMURİLİK FELÇLİLERİ DERNEĞİ
26 ÖNDER İMAMHATİPLİLER DERNEĞİ
27 SADAKA TAŞI DERNEĞİ
28 TEMA TÜRKİYE EROZYONLA MÜCADELE, AĞAÇLANDIRMA VE DOĞAL VARLIKLARI KORUMA VAKFI
29 TOPLUMSAL GELİŞİM MERKEZİ EĞİTİM VE SOSYAL DAYANIŞMA DERNEĞİ
30 TÜRK EĞİTİM DERNEĞİ
31 TÜRK EĞİTİM VAKFI
32 TÜRK HAVA KURUMU (Yardım Pulu Bastırarak Şubeleri Kanalı İle Satmak Suretiyle)
33 TÜRK POLİS TEŞKİLATINI GÜÇLENDİRME VAKFI
34 TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ DAYANIŞMA VAKFI
35 TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ ELELE VAKFI
36 TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ MEHMETCİK VAKFI
37 TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ VAKFI
38 TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİNİ GÜÇLENDİRME VAKFI
39 TÜRKİYE BEYAZAY DERNEĞİ
40 TÜRKİYE BOSNA SANCAK DERNEĞİ
41 TÜRKİYE DİYANET VAKFI
42 TÜRKİYE EĞİTİM GÖNÜLLÜLERİ VAKFI
43 TÜRKİYE GENÇLİK VAKFI (TÜGVA)
44 TÜRKİYE GENÇLİK VE EĞİTİME HİZMET VAKFI (TÜRGEV)
45 TÜRKİYE KAS HASTALIKLARI DERNEĞİ
46 TÜRKİYE KIZILAY DERNEĞİ
47 TÜRKİYE MAARİF VAKFI
48 TÜRKİYE SPASTİK ÇOCUKLAR VAKFI
49 TÜRKİYE YEŞİLAY CEMİYETİ
50 YENİ DÜNYA VAKFI
51 ZİHİNSEL YETERSİZ ÇOCUKLARI KORUMA VE GELİŞTİRME VAKFI
KAYNAK
1-SİVİLTOPLUMLA İLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ WEB SİTESİ

Abdullah ÇAVUŞ – BİLGİ & DENEYİM PAYLAŞIM PORTALI “Bilgiye sahip olarak doğmuş birisi değilim. Öğrenmeye çalışıyorum ve Öğretmeyi seviyorum” Konfüçyüs