DERNEKLERİN İZİNLE KULLANABİLECEĞİ KELİMELER
Abdullah ÇAVUŞ/E.Vergi Müfettişi
Dernekleri unvanlarında kullanacağı bazı kelimeler konusunda 5253 sayılı Dernekler kanunun 28. Maddesinde düzenleme yapılmıştır.
Dernek adları
Madde 28- Dernek adlarında; Türk, Türkiye, Milli, Cumhuriyet, Atatürk, Mustafa Kemal, Şehit, Gazi kelimeleri ile bunların baş ve sonlarına getirilen eklerle oluşturulan kelimeler İçişleri Bakanlığının izni ile kullanılabilir.
Dernekler Yönetmeliği 53.-54 ve 55 maddelerinde ise izin düzenlemesine ilişkin detaylara yer verilmiştir.
Buna göre; Dernek adlarında; Türk, Türkiye, Milli, Cumhuriyet, Atatürk, Mustafa Kemal kelimeleri ile bunların baş ve sonlarına getirilen eklerle oluşturulan kelimeler, ilgili bakanlıkların görüşü alınmak suretiyle Bakanlığın izni ile kullanılabilir.
Bu kelimelerin kullanılabilmesi için izin almak için başvuracak derneklerde ise aşağıdaki şartlar aranır:
- a) En az bir yıldan beri faaliyette bulunması,
- b) Amacı ve bu amacı gerçekleştirmek için giriştiği faaliyetler ve yaptığı hizmetler ile
gelecekte yapılması düşünülen işlerin; üyelerinin dışında topluma yararlı sonuçlar verecek
nitelikte olması,
- c) Benzer amaçlı dernekler arasında en çok üyeye sahip olması,
ç) Son üç yıl içinde, kendi üyeleri dışında ulusal veya uluslararası alanda yaptığı en az üç proje
veya faaliyetini belgelendirmesi,
- d) Yerleşim yerinin bulunduğu il dışında, en az üç ilde şube veya temsilciliğinin bulunması,
- e) Bu konuda genel kurulunda karar almış olması.
İzin için başvuracak dernekler, aşağıda belirtilen belgelerle birlikte başvurularını mülki idare amirliğine yaparlar.
1) Dernek üye listesi,
2) Derneğin faaliyetleri, yaptığı hizmetler ve gelecekte yapılması düşünülen işler hakkında rapor,
3) İzne tabi kelimelerin kullanılması için genel kurulun aldığı karar örneği.
İlgili valilik, taleple ilgili gerekli araştırmayı yaptıktan sonra, izin talebini valilik görüşü ile birlikte bir ay içinde Bakanlığa gönderir.
Bakanlık, gerekli incelemeyi yaparak, gerektiğinde ilgili bakanlıkların da görüşünü aldıktan sonra başvuruyu karara bağlar.
Sonuç, Bakanlıkça ilgili valiliğe bildirilir ve valilik tarafından da ilgili derneğe bilgi verilir.
Konuya ilişkin olarak İçişleri Bakanlığınca çıkarılan 09.01.2020 tarih ve 2020/3 sayılı Genelge ile Dernekler Kanunun 32. Maddesinin 1.fıkrasının (n) bendine dikkat çekilmiştir.
Bu bende göre bu kelimeleri dernek unvanlarında izinsiz kullanan dernek ve sendikalar için;
“28 inci maddede belirtilen kelimeleri izinsiz kullanan veya 29 uncu maddede belirtilen yasaklara, yazılı olarak uyarılmalarına rağmen, aykırı hareket eden dernek yöneticileri, fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde, yüz günden az olmamak üzere adlî para cezası ile cezalandırılır ve derneğin feshine de karar verilir.”
Hükmü bulunmaktadır.