Abdullah ÇAVUŞ – BİLGİ & DENEYİM PAYLAŞIM PORTALI “Bilgiye sahip olarak doğmuş birisi değilim. Öğrenmeye çalışıyorum ve Öğretmeyi seviyorum” Konfüçyüs
İlgili Yazılar
DERNEKLER TOPLANTISIZ VE ÇAĞRISIZ OLARAK GENEL KURUL YAPILABİLİRMİ?
(100 SORUDA DERNEKLER KANUNU SORU-61)
Abdullah ÇAVUŞ/E.Vergi Müfettişi-Bağımsız Denetçi
Derneklerde bazı acil durumlarda genel kurul yapılmasını beklemeksizin kararlar alınması gerektiği durumlar olabilmektedir.
Genel Kurulun yetkisinde olan bazı konularda mevzuattan kaynaklı olarak Genel Kurul Toplanma Sürelerinin uzun olması ve karar alınması gereken konuların aciliyetine binaen TOPLANTISIZ VE ÇAĞRISIZ KARARLAR alınabilmektedir.
I- YASAL DAYANAK
1-TMK 76.CI MADDE
Konuya ilişkin düzenleme; Türk Medeni Kanunu’nun 76’ncı maddesinde yapılmıştır.
Madde metni aynen aşağıdaki gibidir.
Toplantısız veya çağrısız alınan kararlar Madde 76-
Bütün üyelerin bir araya gelmeksizin yazılı katılımıyla alınan kararlar ile dernek üyelerinin tamamının kanunda yazılı çağrı usulüne uymaksızın bir araya gelerek aldığı kararlar geçerlidir. Bu şekilde karar alınması olağan toplantı yerine geçmez.
Bütün üyelerin bir araya gelmeksizin yazılı katılımıyla alınan kararlar ile dernek üyelerinin tamamının kanunda yazılı çağrı usulüne uymaksızın bir araya gelerek aldığı kararlar geçerlidir.
Ancak bu şekilde kararlar alınması, o teşekkülün kanun ve iç mevzuat (tüzük, ana statü vb.) gereği yapılması gereken olağan genel kurul toplantısı yerine geçmez.
Münhasıran genel kurulun toplanmasını zorunlu kılan belirli durumlar hariç olmak üzere, (Örneğin; genel kurul 2 yılda bir Mart ayı içerisinde toplanır veya üyelikten çıkarılmaya ilişkin itiraz genel kurula yapılır gibi..) medeni kanunun 76’ncı maddesinde belirtilen usule uygun olarak alınan kararlar da genel kurul kararı hükmünde olup bu şekilde alınan kararlar, karar tarihini takip eden kırk beş gün içinde, Genel Kurul Sonuç Bildirimi ekinde mülki idare amirliğine verilir.
Toplantısız ve çağrısız alınan karar ile tüzük değişikliği yapılmış ise genel kurul sonuç bildiriminin ekine, tüzüğün değişen maddelerinin eski ve yeni halini ihtiva eden bir çizelge ile her sayfası yönetim kurulu üyelerinin salt çoğunluğunca imzalanmış dernek tüzüğünün son şekli, kırk beş gün içinde mülki idare amirliğine verilmelidir.
2-ÖRNEK DERNEK TÜZÜĞÜ 8. MADDE
TMK 76.cı maddesindeki düzenleme Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü web sayfasında genel müdürlükçe hazırlanan ÖRNEK DERNEK TÜZÜĞÜNÜN 8.ci maddesinin son fıkrasına eklenmiştir.
Madde metni aynen aşağıdaki gibidir.
Toplantısız veya Çağrısız Alınan Kararlar
Bütün üyelerin bir araya gelmeksizin yazılı katılımıyla alınan kararlar ile dernek üyelerinin tamamının bu tüzükte yazılı çağrı usulüne uymaksızın bir araya gelerek aldığı kararlar geçerlidir. Bu şekilde karar alınması olağan toplantı yerine geçmez.
II- ÇAĞRISIZ ALINAN KARAR YÖNTEMLERİ
TMK 76’ya göre alınan kararlar, iki yöntemle yürütülmekte olup birinci yöntem, yazılı katılım, ikinci yöntem ise çağrısız toplantı yöntemidir.
1-Bütün Üyelerin Yazılı Katılımı Yöntemi İle Alınan Kararlar
Bütün üyelerin yazılı bir belge üzerine imza atarak irade beyanında bulundukları kararlar geçerlidir. Ancak alınan kararın geçerli olabilmesi için bütün üyelerin aynı muhtevayı içeren yazılı metni toptan veya münferiden imzalamaları ve aynı yönde irade beyanında bulunmaları şarttır.
Bu yöntemde üyeler bir araya gelmez ancak bütün üyelerin belirli bir konuda, aynı yöndeki yazılı irade beyanları ve onayları amaçlanmaktadır.
Örneğin; derneğin bir gayrimenkul satın alması amacı ile genel kurul beklenmeden yönetim kuruluna satın alım yetkisi verilmek isteniyor ise bu yetki kararının, bila istisna bütün üyelerce yazılı imza verilmek suretiyle kabulü gerekir.
Bu yöntem ile alınan kararlarda, evet/hayır veya çekimser oy seçenekleri yoktur ve bütün üyelerin aynı irade yönünde yazılı karar alması gerekir.
2- Çağrısız Toplantı Yapılmak Suretiyle Alınan Kararlar
Bu yöntem ile yapılan toplantıda ise dernek üyelerinin tamamının bir araya gelerek belirli bir konuda karar alması gerekmekte olup kararın geçerli olabilmesi için bila istisna bütün dernek üyelerinin bir araya gelip karar alması şarttır.
Dernek üyelerinin tamamının belirli bir karar veya kararları almak üzere bir araya gelmesi için üyelere on beş gün veya başka bir süre evvelinde çağrı yapılmasına gerek yoktur.
Bu yöntem ile yapılan toplantıda, bütün üyelerin bir araya gelmesi şarttır. Ancak bu toplantı, genel kurul çağrı usullerine tabi değildir.
Burada dikkat edilmesi gereken en önemli konu, olağan veya olağanüstü genel kurul toplantıları, tüzüğe göre oy kullanma hakkına haiz olan üyeler ile yapılırken, çağrısız toplantılar bütün üyelerin katılımı ile yapılmalıdır.
Toplantıya bütün üyelerin katıldığının tespiti açısından, yönetim kurulunca tüm üyelerin yazılı olduğu bir hâzirun listesi hazırlanarak imzaya açılır ve toplantı tutanağı ile birlikte muhafaza edilir.
Örneğin; derneğin bir gayrimenkul satın alması amacı ile yönetim kuruluna, genel kurul beklenmeden ve çağrısız toplantı yolu ile satın alım yetkisi verilmek isteniyor ise ve bu yetki kararının, bila istisna bütün üyelerin katılacağı bir toplantı neticesinde alınması gerekmektedir.
Çağrısız toplanma yöntemi ile alınan kararlarda; evet/hayır veya çekimser oy seçenekleri vardır, bütün üyelerin katıldığı bu toplantıda çoğunluğun kararı hangi yönde ise ona göre işlem tesis edilir
Kaynak:
1-Türk Medeni Kanunu
2- Örnek Dernek Tüzüğü
3-Dernekler, Vakıflar ve Benzer Sivil Toplum Kuruluşlarında Genel Kurulun Toplanması ve Kararlarına İlişkin Bazı Usul ve Esaslar – Mintez ŞİMŞEK, MEB İLKSAN Genel Müdürü ((Alo Maliye)
