Abdullah ÇAVUŞ – BİLGİ & DENEYİM PAYLAŞIM PORTALI “Bilgiye sahip olarak doğmuş birisi değilim. Öğrenmeye çalışıyorum ve Öğretmeyi seviyorum” Konfüçyüs
İlgili Yazılar
DERNEK KURULUŞU İÇİN GEREKLİ BELGELER NELERDİR?
(100 Soruda Dernekler Kanunu SORU-4)
Abdullah ÇAVUŞ/E.Vergi Müfettişi-Bağımsız Denetçi
Anayasamızın 33. Maddesinde “Herkes, önceden izin almaksızın dernek kurma ve bunlara üye olma ya da üyelikten çıkma hürriyetine sahiptir. Dernek kurma hürriyetinin kullanılmasında uygulanacak şekil, şart ve usuller kanunda gösterilir.” Hükümleri bulunmaktadır.
5253 Sayılı Dernekler Kanunun 2/a maddesinde Dernek; “Kazanç paylaşma dışında, kanunlarla yasaklanmamış belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere, en az yedi gerçek veya tüzel kişinin, bilgi ve çalışmalarını sürekli olarak birleştirmek suretiyle oluşturdukları tüzel kişiliğe sahip kişi toplulukları” Olarak tanımlanmaktadır.
Türk Medeni Kanunu 56. Maddesinde ise DERNEKLER konusunda ; “Dernekler, gerçek veya tüzel en az yedi kişinin kazanç paylaşma dışında belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere, bilgi ve çalışmalarını sürekli olarak birleştirmek suretiyle oluşturdukları, tüzel kişiliğe sahip kişi topluluklarıdır. Hukuka veya ahlâka aykırı amaçlarla dernek kurulamaz.”
Yönünde düzenlemeler yapılmış durumdadır.
Mevzuatımızda dernekler; kazanç paylaşma dışında, kanunlarla yasaklanmamış belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere, en az yedi gerçek veya tüzel kişinin, bilgi ve çalışmalarını sürekli olarak birleştirmek suretiyle oluşturdukları tüzel kişiliğe sahip kişi toplulukları olarak tanımlanmış olup dernek kurabilmek için aşağıdaki belgelerin tamamlanarak Mülki İdare Amirliğine sunulması gerekmektedir.
I- DERNEK KURULUŞU İÇİN GEREKLİ BELGELER:
Dernek kuruluşu için medeni hakları Kullanma Ehliyetine sahip en az 7 kişinin bir araya gelmesi lazımdır. Sonrasında ise dernek tüzüğü hazırlanmasının yanında aşağıdaki belgelerin hazırlanarak İl Sivil Toplumla ilişkiler Müdürlüğüne başvurulması gerekmektedir.
Dernek tüzükleri hazırlanırken Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğü web sayfasında bulunan tüzük örneklerinden yararlanılmalıdır.
Dernekler Yönetmeliği 5. maddesinde dernek kuruluşunda istenilecek belgelere ilişkin hükümler düzenlenmiştir. madde metni aynen aşağıdaki gibidir.
Kuruluş bildirimi
Madde 5 – Dernek kurucuları tarafından imzalanmış (Mülga ibare:RG-30/10/2011-28100) (…) kuruluş bildirimi ve aşağıda belirtilen ekleri, derneğin kurulacağı yerin mülki idare amirliğine verilir.
a) Kurucular tarafından her sayfası imzalanmış(Değişik ibare:RG-9/7/2020-31180)bir adet dernek tüzüğü,
b)(Mülga:RG-30/12/2009-27448)
c) Dernek kurucuları arasında tüzel kişiliklerin bulunması halinde; bu tüzel kişilerin unvanı, yerleşim yeri ve kuruluş belgesi ile tüzel kişiliklerin organları tarafından yetkilendirilen gerçek kişi de belirtilmek kaydıyla bu konuda alınmış kararın(Değişik ibare:RG-9/7/2020-31180)örneği,
d) Kurucular arasında yabancı dernek veya dernek ve vakıf dışında kar amacı gütmeyen kuruluşlar bulunması halinde,(Değişik ibare:RG-30/10/2011-28100)bu tüzel kişilerin derneklere kurucu olabilmesine dair İçişleri Bakanlığınca izin verildiğini belirten dernek kurucuları tarafından imzalanmış yazılı beyan,
e) Kurucular arasında yabancı uyruklular varsa, bunların Türkiye’de yerleşme hakkına sahip olduklarını gösterir belgelerin(Değişik ibare:RG-9/7/2020-31180)örnekleri,
f)(Mülga:RG-9/7/2020-31180)
Dernekler, kuruluş bildirimi ve eklerini mülki idare amirliğine vermek suretiyle tüzel kişilik kazanırlar.
Çocuk derneklerine tüzel kişiler kurucu veya üye olamazlar, ayrıca çocuk derneklerinde kuruluş bildirimine, kurucu çocukların yasal temsilcilerinin izni eklenir.
Mülki idare amirliği tarafından dernek kuruluş bildirimi, gün ve saat belirtilmek suretiyle (Değişik ibare:RG-9/7/2020-31180) sivil toplumla ilişkiler birimine havale edilir ve başvuru sahibine kuruluş bildirimi ve eklerinin alındığına dair Alındı Belgesi (EK- 1) verilir ve dernek, kütüğe kaydedilir.
(Değişik altıncı fıkra:RG-9/7/2020-31180) İlçe sivil toplumla ilişkiler birimi, kuruluş bildirimi ve dernek tüzüğünü yedi gün içinde il müdürlüğüne gönderir.
Dernek kuruluşu için gerekli belgeler aşağıdaki gibidir.
- Gerçek veya tüzel en az yedi kurucu tarafından doldurulmuş ve imzalanmış Kuruluş Bildirimi Formu– 1 adet
- Dernek kurucuları tarafında her sayfası imzalanmış Dernek Tüzüğü – 2 adet
- Dernek kurucuları arasında tüzel kişiliklerin bulunması halinde; bu tüzel kişilerin unvanı, yerleşim yeri ve kuruluş belgesi ile tüzel kişiliklerin organları tarafından yetkilendirilen gerçek kişi de belirtilmek kaydıyla bu konuda alınmış kararın fotokopisi – 1 adet
- Kurucular arasında yabancı dernek veya dernek ve vakıf dışında kar amacı gütmeyen kuruluşlar bulunması halinde, bu tüzel kişilerin derneklere kurucu olabilmesine dair İçişleri Bakanlığınca izin verildiğini belirten dernek kurucuları tarafından imzalanmış yazılı beyan – 1 adet
- Kurucular arasında yabancı uyruklular varsa, bunların Türkiye’de yerleşme hakkına sahip olduklarını gösterir belgelerin fotokopileri – 1 adet
- Yazışma ve tebligatı almaya yetkili kişi veya kişilerin adı, soyadı, yerleşim yerlerini ve imzalarını belirten liste– 1 adet
- Dernek merkezinin tapu kütüğünde mesken olarak gösterilen yerlerde bulunacak olması halinde kat malikleri kurulunun oybirliği ile alacağı karar örneği (muvafakatname) – 1 adet
İstenilen form veya belgeler Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğü web sayfasında vardır.
Yukarı da sayılan safhalardan sonra dernek kurulumu için İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğüne müracaat edilir.
Kurucu üyelerden bir kişi bu işlemi yerine getirebilir. Bulunulan ildeki Dernekler İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğüne, tüm bu evrakları eksiksiz olarak hazırladıktan sonra başvuru yapılır.
Başvuru kabul edildikten sonra dernek, resmi olarak dernek siciline kaydedilir ve tüzel kişilik kazanır.
Bu aşamadan sonra dernek faaliyetlerine yasal olarak başlayabilir.
Çocuk derneklerine tüzel kişiler kurucu veya üye olamazlar, Ayrıca, çocuk derneklerinde kuruluş bildirimine, kurucu çocukların yasal temsilcilerinin izni eklenir.
Dernekler, kuruluş bildirimi ve eklerini mülki idare amirliğine vermek suretiyle tüzel kişilik kazanırlar.
Mülki idare amirliği tarafından dernek kuruluş bildirimi, gün ve saat belirtilmek suretiyle dernekler birimine havale edilir ve başvuru sahibine kuruluş bildirimi ve eklerinin alındığına dair (Dernekler Yönetmeliği Ek-1 de örneği bulunan) Alındı Belgesi verilir.
II- DERNEK ŞUBESİ KURULUŞU İÇİN GEREKLİ BELGELER:
Tüzüklerinde şube açabileceği belirtilmiş dernekler, genel kurullarınca yetki verilen yönetim kurullarının yetkili kılacakları en az üç kişinin imzaladığı Kuruluş Bildirimini ve aşağıda belirtilen eklerini şubenin açılacağı yerin mülki idare amirliğine verirler.
Dernekler yönetmeliği 7. Maddesinde şube kuruluşuna ilişkin hükümler bulunmaktadır. Madde metni aynen aşağıdaki gibidir.
Şube kuruluşu
Madde 7 – Tüzüklerinde şube açabileceği belirtilmiş dernekler, genel kurullarınca yetki verilen yönetim kurullarının yetkili kılacakları en az üç kişinin imzaladığı Kuruluş Bildirimini (EK- 2) ve aşağıda belirtilen eklerini şubenin açılacağı yerin mülki idare amirliğine verirler.
a) (Mülga:RG-30/10/2011-28100)
b) (Mülga:RG-30/12/2009-27448)
c) Şube kurucuları arasında tüzel kişiliklerin bulunması halinde; bu tüzel kişilerin unvanı, yerleşim yeri ve kuruluşuna ait belgeler ile tüzel kişiliklerin organları tarafından yetkilendirilen gerçek kişi de belirtilmek kaydıyla bu konuda alınmış kararın örneği,
d)Kurucular arasında yabancı uyruklular varsa, bunların Türkiye’de yerleşme hakkına sahip olduklarını gösterir belgelerin örnekleri,
e) Geçici yönetim kurulu üyeleri ile yazışma ve tebligatı almaya yetkili kişi veya kişilerin adı, soyadı, yerleşim yerlerini ve imzalarını belirten liste,
f) Şube açılması için yönetim kuruluna verilmiş yetkiyi gösteren genel kurul kararının örneği,
g) Kurucu olarak yetkilendirilmiş kişiler için alınmış dernek yönetim kurulu kararı
Çocuk derneklerinin şubelerine tüzel kişiler kurucu veya üye olamazlar, ayrıca çocuk dernekleri şubelerinde kuruluş bildirimine, kurucu çocukların yasal temsilcilerinin izni eklenir.
Şube kuruluşu için gerekli belgeler aşağıdaki gibidir.
- Şube açılması için dernek yönetim kuruluna verilmiş yetkiyi gösteren genel kurul kararının fotokopisi – 1 adet
- Şube kurucusu olarak yetkilendirilmiş kişileri gösteren dernek yönetim kurulu kararının fotokopisi – 1 adet
- Şube kurucusu olarak yetkilendirilen kişiler tarafından doldurulmuş ve imzalanmış Kuruluş Bildirimi Formu– 1 adet
- Dernek genel merkezinin en son tasdiklenmiş tüzüğünün fotokopisi – 1 adet
- Şube kurucuları arasında yabancı uyruklular varsa, bunların Türkiye’de yerleşme hakkına sahip olduklarını gösterir belgelerin fotokopileri – 1 adet
- Yazışma ve tebligatı almaya yetkili kişi veya kişilerin adı, soyadı, yerleşim yerlerini ve imzalarını belirten liste– 1 adet
- Şube adresinin tapu kütüğünde mesken olarak gösterilen yerlerde bulunacak olması halinde kat malikleri kurulunun oybirliği ile alacağı karar örneği (muvafakatname) – 1 adet
Dernek şubelerinin görev ve yetkileri ile ilgili hususlar hakkında Medeni Kanun hükümleri uygulanmaktadır.
Dernek ile şubesi aynı kurallara tabidir.
Dernek şubeleri, olağan genel kurul toplantılarını, merkez olağan genel kurulu toplantısından en az iki ay önce tamamlamak ve genel kurul sonuç bildiriminin bir örneğini toplantının yapıldığı tarihi izleyen kırk beş gün içinde mülki idare amirliğine ve genel merkezlerine bildirmek zorundadırlar.
III- TEMSİLCİLİK KURULUŞUNDA İSTENEN BELGELER
Dernekler, gerekli gördükleri yerlerde dernek faaliyetlerini yürütmek amacıyla temsilcilik açabilirler.
Temsilcilikler, şube veya dernek genel kurullarında temsil edilmezler. Şubeler temsilcilik açamazlar.
Temsilciliğin adresi, yönetim kurulu kararıyla temsilci olarak görevlendirilen kişi veya kişiler tarafından o yerin mülki idare amirliğine yazılı olarak bildirilir hükmü amirdir.
KAYNAK
1.Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü Web Sayfası
2- Türk Medeni Kanunu
3-Dernekler Yönetmeliği
4-Dernekler Kanunu
5- Anayasa
