7440 sayılı AF KANUNU KAPSAMINA GİREN ALACAKLAR VE KAMU İDARELERİ
ABDULLAH ÇAVUŞ/E.VERGİ MÜFETTİŞİ
Malumlarınız olduğu üzere ülkemizde ve dünyada yaşanan Kovid 19 salgınının devam eden ekonomik etkileri, küresel tedarik zincirinde yaşanan bozulmalar, arz şokları, Rusya Ukrayna savaşı, emtia ve enerji fiyatlarındaki şoklar ve küresel düzeyde yaşanan enflasyonist baskıların ve ekonomik krizlerin etkilerini azaltmak adına çok sayıda tedbir alınmıştı.
Son olarak Asrın felaketi olarak adlandırılan Kahramanmaraş merkezli 11 ilimizi kapsayan deprem felaketi sonucu bazı yeni ekonomik tedbirler alma zorunluluğu ortaya çıkmıştır.
Bunların başında; yaşanan krizler sonucu kamuya olan veri, SGK primi ve benzeri borçlarını ödeyemeyen mükelleflere ödeme kolaylıkları sağlamak ve şirket bilançolarının reel enflasyon doğrultusunda düzeltilmesine yönelik bazı tedbirlerin alınmasına yönelik talepler gelmiştir.
Gelen toplumsal taleplerden hareketle TBMM tarafından “7440 sayılı BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN” çıkarılmış ve 09.03.2023 tarihli resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
I- YENİDEN YAPILANDIRMA KAPSAMINA GİREN KAMUSAL ALACAKLAR
7440 sayılı Kanun kapsamına giren TÜM KAMUSAL ALACAKLAR aşağıdaki gibidir.
- Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergi aslına bağlı alacaklar, gecikme faizleri, gecikme zamları, vergi ziyaı cezaları
- 31/12/2022 tarihinden (bu tarih dâhil) önce verilen idari para cezaları,
- Yukarıdaki bentler dışında kalan ve 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında tahsil dairesine takip için intikal etmiş olan asli ve fer’i amme alacakları
- 31/12/2022 tarihinden (bu tarih dâhil) önce 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlar kapsamında gümrük yükümlülüğü doğan ve Ticaret Bakanlığına bağlı tahsil daireleri tarafından 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip edilen gümrük vergileri, idari para cezaları, faizler, gecikme faizleri, gecikme zammı alacakları,
- Sosyal Güvenlik Kurumuna bağlı tahsil daireleri tarafından 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen ve bu Kanunun yayım tarihine veya bu Kanunun ilgili hükümlerinde belirtilen sürelerin sonuna kadar tahakkuk ettiği hâlde ödenmemiş olan; sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları
- İlgili kanunları gereğince takip edilen 2022 yılı Aralık ayı ve önceki aylara ilişkin damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı ile bunlara bağlı gecikme zammı alacakları
- İl özel idarelerinin 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen ve vadesi 31/12/2022 tarihinden (bu tarih dâhil) önce olduğu hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan asli ve fer’i amme alacakları
- Belediyeler tarafından salınan vergi ve cezalar
- 20/11/1981 tarihli ve 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun kapsamındaki büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerinin, vadesi 31/12/2022 tarihinden (bu tarih dâhil) önce olduğu hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan su ve atık su bedeli ile harcamalara katılma payı alacakları ve bu alacaklara bağlı faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı gibi fer’i (sözleşmelerde düzenlenen her türlü ceza ve zamlar dâhil) alacakları,
- Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarının (YİKOB) vadesi 31/12/2022 tarihinden (bu tarih dâhil) önce olduğu hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan ve 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen asli ve fer’i amme alacakları,
II- 7440 SAYILI KANUN KAPSAMINA GİREN KAMU İDARELERİ
Kanunun kapsamına giren alacakların ait olduğu idareler şu şekilde belirlenmiştir.
1- Hazine ve Maliye Bakanlığı
2- Ticaret Bakanlığı
3- Sosyal Güvenlik Kurumu
4- İl Özel İdareleri
5- Belediyeler
6- Büyükşehir Belediyelerinin Su ve Kanalizasyon İdareleri
7- Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB)
III-7440 SAYILI KANUN KAPSAMINDAKİ VERGİ ALACAKLARI
7440 sayılı kanun ile vergi alacaklarına ilişkin çok sayıda düzenlemeler yapıldığı görülmektedir.
Bunun yanında matrah artırımı, yeniden değerleme ve kayıtların düzeltilmesi gibi konularda kanun kapsamına girmiştir.
Kanun kapsamındaki vergisel düzenlemeler aşağıdaki gibidir.
1- Kesinleşmiş Alacaklar (Md. 2)
2- Kesinleşmemiş veya Dava Safhasında Bulunan Alacaklar (Md. 3)
3- İnceleme ve Tarhiyat Safhasında Bulunan İşlemler (Md. 4)
4- Matrah ve Vergi Artırımı (Md. 5)
5- İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi (Md. 6)
6- Taşınmazlar ve Amortismana Tabi Diğer İktisadi Kıymetlerde Yeniden Değerleme (Md. 11)
IV- SONUÇ
7440 sayılı BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN” çıkarılmış ve 09.03.2023 tarihli resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
Konuya ilişkin yazmaya başladığımız makale serisinin ilkinde kanun kapsamına giren kamu idareleri, kanun kapsamına giren kamusal alacakların neler olduğuna ilişkin düzenlemeler hakkında bilgiler vermeye çalıştık.
Yazacağımız 2. Makalenin konusu ise vergide MATRAH ARTIRIMI konusuna ilişkin düzenlemeler olacaktır.