Abdullah ÇAVUŞ – BİLGİ & DENEYİM PAYLAŞIM PORTALI “Bilgiye sahip olarak doğmuş birisi değilim. Öğrenmeye çalışıyorum ve Öğretmeyi seviyorum” Konfüçyüs
İlgili Yazılar
DERNEK YÖNETİM KURULUNUN GÖREV VE YETKİLERİ NELERDİR?
(100 SORUDA DERNEKLER KANUNU SORU-64)
Abdullah ÇAVUŞ/E.Vergi Müfettişi-Bağımsız Denetçi
DERNEK YÖNETİM KURULU; derneğin yürütme ve temsil organıdır. Derneğin amacını gerçekleştirmek amacıyla genel kurul tarafından alınan kararları yerine getirir ve bu doğrultuda derneği temsilen yapılması gereken faaliyetleri İcra eder
Kanunda yönetim kurulu üye sayısı için alt sınır belirtilmiştir ve bu alt sınırdan az olmamak üzere dernekler tüzüğünde yönetim kurulu üye sayısını belirtmelidir.
Buna göre dernek yönetim kurulları en az beş asil ve beş de yedek üyeden oluşmalıdır.
Yönetim kurulu üye sayısı, boşalmalar sebebiyle üye tamsayısının yarısının altına düşerse; genel kurul, kalan yönetim kurulu üyeleri veya denetim kurulu tarafından bir ay içinde toplantıya çağrılır.
Çağrı yapılmazsa, üyelerden birinin istemi üzerine, sulh hâkimi, üç üyeyi genel kurulu toplantıya çağırmakla görevlendirir.
TÜRK MEDENİ KANUNU’NDA VE DERNEKLER KANUNU’NDA YÖNETİM KURULUNUN GÖREV VE YETKİLERİ AYRINTILI ŞEKİLDE YAZILMAMIŞTIR.
Sadece “yönetim kurulunun görev ve yetkileri dernek tüzüğünde gösterilir” hükmünü getirerek bu konudaki yetki ve sorumluluğu derneklere bırakmıştır.
Dernek yönetim Kurulunun görev ve yetkilerine ilişkin temel kanuni düzenleme Türk Medeni kanununun 84 ve 85.ci maddelerinde ve Sivil Toplumla İlişkiler genel Müdürlüğü web sayfasında bulunan RNEK DERNEK TÜZÜĞÜNÜN 10.cu maddelerinde yapılmıştır.
Konuya ilişkin detaylar aşağıdaki gibidir
I-YÖNETİM KURULANA İLİŞKİN MEDENİ AKNUN HÜKÜMLERİ
Yönetim kurulunun teşkili ve görevlerine ilişkin Medeni Kanun hükümleri aynen aşağıdaki gibidir.
Madde metinleri aşağıdaki gibidir.
Yönetim kurulu Oluşumu Madde 84-
Yönetim kurulu, beş asıl ve beş yedek üyeden az olmamak üzere dernek tüzüğünde belirtilen sayıda üyeden oluşur.
Yönetim kurulu üye sayısı, boşalmalar sebebiyle üye tamsayısının yarısının altına düşerse; genel kurul, kalan yönetim kurulu üyeleri veya denetim kurulu tarafından bir ay içinde toplantıya çağrılır. Çağrı yapılmazsa, üyelerden birinin istemi üzerine, sulh hâkimi, üç üyeyi genel kurulu toplantıya çağırmakla görevlendirir.
Görevleri Madde 85-
Yönetim kurulu, derneğin yürütme ve temsil organıdır; bu görevini kanuna ve dernek tüzüğüne uygun olarak yerine getirir. Temsil görevi, yönetim kurulunca, üyelerden birine veya bir üçüncü kişiye verilebilir.
II- SİVİL TOPLUMLA İLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ WEB SAYFASINDAKİ ÖRNEK DERNEK TÜZÜĞÜNDEKİ HÜKÜMLER
Yönetim kurulunun teşkili ve görevlerine ilişkin ÖRENK DERNEK TÜZÜĞÜNÜN 10. MADDESİNDE YAPILAN DÜZENLEMLER aynen aşağıdaki gibidir.
Madde 10–
Yönetim Kurulu, beş asıl ve beş yedek üye olarak genel kurulca seçilir.
Yönetim kurulu, seçimden sonraki ilk toplantısında bir kararla görev bölüşümü yaparak başkan, başkan yardımcısı, sekreter, sayman ve üye’yi belirler.
Yönetim kurulu asıl üyeliğinde istifa veya başka sebeplerden dolayı boşalma olduğu takdirde genel kurulda aldığı oy çokluğu sırasına göre yedek üyelerin göreve çağrılması mecburidir.
Yönetim Kurulunun Görev ve Yetkileri
Yönetim kurulu aşağıdaki hususları yerine getirir.
1-Derneği temsil etmek veya bu hususta kendi üyelerinden bir veya birkaçına yetki vermek,
2-Gelir ve gider hesaplarına ilişkin işlemleri yapmak ve gelecek döneme ait bütçeyi hazırlayarak genel kurula sunmak,
3-Derneğin çalışmaları ile ilgili yönetmelikleri hazırlayarak genel kurul onayına sunmak
4-Genel kurulun verdiği yetki ile taşınmaz mal satın almak, derneğe ait taşınır ve taşınmaz malları satmak, bina veya tesis inşa ettirmek, kira sözleşmesi yapmak, dernek lehine rehin ipotek veya ayni haklar tesis ettirmek,
5-Gerekli görülen yerlerde temsilcilik açılmasını sağlamak
6-Genel kurulda alınan kararları uygulamak,
7-Her faaliyet yılı sonunda derneğin işletme hesabı tablosu veya bilanço ve gelir tablosu ile yönetim kurulu çalışmalarını açıklayan raporunu düzenlemek, toplandığında genel kurula sunmak,
8-Bütçenin uygulanmasını sağlamak,
9-Derneğe üye alınması veya üyelikten çıkarılma hususlarında karar vermek.
10-Derneğin amacını gerçekleştirmek için her çeşit kararı almak ve uygulamak,
11-Mevzuatın kendisine verdiği diğer görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak,
III-DERNEK BAŞKANI, GENEL SEKRETER VE SAYMAN ÜYENİN GÖREVLERİ
Yönetim Kurulu, seçimden sonraki ilk toplantısında alınan kararla görev dağılımı yaparak başkan, başkan yardımcıları, sekreter, sayman ve üyeyi belirler.
Uygulamada dernek tüzüklerinde yönetim kurulunun yukarıda yer verilen görevlerinin yanında DERNEK BAŞKANI, SEKRETER ÜYE VE SAYMAN ÜYE’lerin görevleri hakkında da belirlemeler yapıldığı görülmektedir.
Bunlar aşağıdaki gibidir.
1-Dernek Başkanının Görevleri
- Derneğin ita amiridir, derneği temsil eder ve yönetim kuruluna başkanlık yapar,
- Yönetim kurulu toplantılarının gündemini hazırlar,
- Kısa, orta ve uzun vade de yürütülecek çalışmalarda geçici komisyonlar oluşturur,
- Derneğin hizmet ve çalışma alanlarını kanun, tüzük ve yönetmelikler kapsamında yürütür,
- Yıllık gelir-gider hesaplarına ilişkin iş ve işlemleri yürütmek, gelecek dönemlere ait bütçeyi hazırlamak,
- Kanunlar kapsamında, dernek tüzüğünün gerektirdiği çalışma alanları çerçevesinde yönetmelikleri hazırlar, derneğin yetkili organlarına sunar,
- Yönetim kurulunun yetki verdiği iş ve işlemleri yürütür,
2- Genel sekreterin Sekreter Görev ve Yetkileri
- Başkanın bulunmadığı durumlarda, başkanın görevlendirdiği hallerde başkanlığa vekâlet eder,
- Derneğin tüm yazışmalarını yürütür,
- Derneğin çalışma programlarını başkanla birlikte hazırlar,
- Yönetim kuruluna derneğin çalışmalarıyla ilgili rapor sunar,
- Derneğin tutulması zorunlu olan resmi evraklarını tutar,
- Derneğe üye kayıt işlemlerini yürütür,
- Başkanın vereceği diğer görevleri yapar,
- Sayman Görev ve Yetkileri
- Derneğin gelir-gider hesap işlemlerini yürütür,
- Üye aidatlarının zamanında ve tam olarak toplanmasını sağlar,
- Tutulması zorunlu demirbaş defterini ve belgeleri düzenler,
- Mali bütçeyi hazırlayarak yönetim kuruluna sunar,
- Başkanın onayı ile dernek harcamalarını yapar,
- Başkanın vereceği diğer görevleri yapar,
IV- YÖNETİM KURULUNUN ÇALIŞMA USLLERİ İLE İLGİLİ DERNEK TÜZÜKLERİNE İLAVE EDİLEBİLECEK BAZI HUSUSLAR
Örnek dernek tüzüğünde yönetim kurulunun toplanma ve çalışma usullerine ilişkin detay düzenleme yapılmadığı görülmektedir.
Uygulamada bazı derneklerin dernek tüzüklerinde yönetim kurulu ile ilgili aşağıdaki hususları da ilave ettikleri görülmektedir.
- Yönetim Kurulu derneğin işleri gereklilik gösterdikçe toplanır. Ancak Yönetim Kurulunun ayda bir kez toplanması zorunludur.
- Yönetim Kurulu toplantılarını dernek Merkezinde veya Yönetim kurulunun uygun göreceği bir mekânda yapabilir.
- Yönetim Kurulu üye sayısının yarısından bir fazlasının hazır bulunması ile toplanır. Kararlar toplantıyla katılan asil üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır.
- Oylar kabul veya ret olarak kullanılır. Çekimser oy ret hükmündedir. Oylarda eşitlik olması halinde teklif reddedilmiş sayılır. Toplantıya katılmayan asil üyeler yazılı olarak veya vekil atamak suretiyle oy kullanamazlar. Olağanüstü durumlarda asil üyelerden birisinin yazılı isteği üzerine başkan yönetim kurulunu toplantıya çağırmazsa, asil üyeler de resen çağrı yetkisine sahip olurlar.
- Yönetim kurulunda aksi belirtilmedikçe tüm toplantılarına yedek üyelerde katılır.
- Toplantı gündemi yönetim kurulu başkanı tarafından tespit edilir. Gündem için diğer Yönetim Kurulu üyelerine de danışabilir. Dernek genel sekreteri gündeme alınmasını istediği konuları, Yönetim kurulu başkanına önceden sunar, onayı olması durumunda toplantı gündemine alır.
- Yönetim kurulu toplantısı gündeminde yer alan konular ile ilgili bilgi ve belgeler, toplantıdan önce dernek genel sekreteri tarafından yönetim kurulu üyelerine sunulur. Yönetim kurulu kararı ile toplantı anında da gündemde değişiklik veya gündeme ilave yapılabilir.
- Asil ve yedek üyeler her toplantıya katılmaya ve gündemde yer alan konularda açıkça ve her yönüyle görüş bildirmeye özen gösterir. Yedek üyelerin görüşleri de asil üyelerin görüşleri gibi değerlendirmeye alınır. Toplantılarda her asil üyenin bir oy hakkı vardır.
- Yönetim kurulu üyeleri hiçbir mazeret göstermeden üç defa üst üste veya yıl içinde beş defa toplantıya katılmazsa Yönetim Kurulu üyeliğinin düşmesi, gündeme alınarak Yönetim kurulunda değerlendirilir ve oylanır. Oylama sonucunda, Yönetim kurulu asil üyelerinin salt çoğunluğu ile Yönetim kurulu üyesinin görevi düşer. Görevi düşen asil üye ise; yerine yedek üye asil üye olarak atanır. Görevi düşen yedek üye ise, dönem eksik üye ile tamamlanır.
