Abdullah ÇAVUŞ – BİLGİ & DENEYİM PAYLAŞIM PORTALI “Bilgiye sahip olarak doğmuş birisi değilim. Öğrenmeye çalışıyorum ve Öğretmeyi seviyorum” Konfüçyüs
İlgili Yazılar
DERNEK GENEL KURULLLARINDA TOPLANTI VE KARAR NİSAP SAYISI NEDİR?
(100 SORUDA DERNEKLER KANUNU SORU-58)
Abdullah ÇAVUŞ/E.Vergi Müfettişi-Bağımsız Denetçi
Derneklerde Genel Kurul ile ilgili düzenlemeler Türk Medeni Kanunun ila 83. 73 ila 83.cü maddelerinde yapılmıştır.
Dernekler Yönetmeliğinin 11 ila 17.ci maddelerinde de Dernek genel kurullarına ilişkin düzenlemeler bulunmaktadır.
Dernekler kanunun 4.cü maddesinde ise “Genel kurulun toplanma şekli ve zamanı ve Genel Kurulun görevleri, yetkileri, oy kullanma ve karar alma usul ve şekillerinin Dernek Tüzüğünde yer alacağına dair düzenlemeler mevcuttur.
Uyulmaya yön vermek ve yeknesaklığı sağlamak amacıyla Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğünce örnek dernek tüzükleri hazırlanmış ve web sitesinde yayınlanmıştır.
Yukarıda zikredilen mevzuat hükümlerinden hareketle dernek genel kurullarında Toplantı ve Karar Nisap oranlarını araştırmak amacıyla iş bu makale hazırlanmıştır.
1-TOPLANTININ YAPILABİLMESİ İÇİN GEREKLİ SAYISI
Derneklerde kural olarak GENEL KURUL dernek üye sayısının SALT ÇOĞUNLUĞU ile toplanır.
İlk toplantıda kural SALT ÇOĞUNLUK olarak tespit edilmiştir.
SALT ÇOĞUNLUK, tek sayılarda yarıdan az olmayan; çift sayılarda yarıdan bir fazla olan çoğunluktur
Bununla birlikte özellikle üye sayıları çok olan derneklerde Salt Çoğunluk ile toplanmak pek mümkün olmamaktadır.
Aşağıda detayları verilecek olan Mevzuattan hareketle ilk toplantıda SALT ÇOĞUNLUK SAĞLANAMADIĞI durumlarda ikinci toplantıda SALT ÇOĞUNLUK ARANMAZ.
Bununla birlikte medeni kanunun 78.ci maddesi uyarınca iinci toplantıya katılacak kişilerin sayıları yönetim ve denetim kurullarının asil ve yedek üye sayısının İKİ KATINDAN AZ OLMAYACAĞI yönündeki hüküm bulunmaktadır.
Konuya ilişkin yasal düzenleme Türk Medeni Kanun’un 78.ci maddesinde yapılmış olup madde metni aynen aşağıdaki gibidir.
Toplantı yeri ve toplantı yeter sayısı
Madde 78- Genel kurul toplantıları, tüzükte aksine hüküm olmadıkça, dernek merkezinin bulunduğu yerde yapılır.
Genel kurul, katılma hakkı bulunan üyelerin salt çoğunluğunun, tüzük değişikliği ve derneğin feshi hâllerinde üçte ikisinin katılımıyla toplanır; çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz.
Genel kurul toplantısı, bir defadan fazla geri bırakılamaz.
2-TOPLANTI SÜRESİNE İLİŞKİN YAPILAN DÜZENLEME
Medeni kanunun 74.cü maddesi ikinci fıkrasında bu konuda düzenleme yapılmıştır.
Buna göre “Olağan genel kurul toplantılarının EN GEÇ ÜÇ YILDA bir yapılması zorunludur.”
Hükmü bulunmaktadır.
Maddenin İlk fıkrasında ise genel kurul toplantılarının yapılma süresinin dernek tüzüğüne konulması gerektiğine yönelik düzenleme vardır.
Dernekler Yönetmeliğinin13/a Maddesinde GENEL KURUL “Dernek tüzüğünde belli edilen zamanlarda olağan,”
13/b maddesinde de “Olağan genel kurul toplantılarının en geç üç yılda bir yapılması zorunludur.”
Hükümleri mevcuttur.
Bu yasal düzenlemelerden hareketle hazırlanan örnek dernek tüzüğünün 7.ci maddesinde de Genel Kurulun 3 yılda bir toplanacağına dair düzenlemeler yapıldığı görülmüştür.
Bununla birlikte dernek tüzüğündeki süre esas olacağı için tüzük ile bu sürenin 2 yıl hatta 1 yıl olarak uygulanabilmesi de mümkündür.
3- TÜZÜK DEĞİŞİKLİĞİ VEYA DERNEĞİN FESİNDE KARAR NİSABI
MEDENİ KANUN 78.ci maddesinde tüzük değişikliği ve derneğin feshi hâllerinde genel kurulun üyelerin üçte ikisinin katılımıyla toplanacağına dair hüküm bulunmaktadır.
Madde metni aynen aşağıdaki gibidir.
Toplantı yeri ve toplantı yeter sayısı
Madde 78- Genel kurul toplantıları, tüzükte aksine hüküm olmadıkça, dernek merkezinin bulunduğu yerde yapılır.
Genel kurul, katılma hakkı bulunan üyelerin salt çoğunluğunun, tüzük değişikliği ve derneğin feshi hâllerinde üçte ikisinin katılımıyla toplanır; çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz.
Genel kurul toplantısı, bir defadan fazla geri bırakılamaz.
Bununla birlikte bu nisap ilk toplantı için aranmakta olup ikinci toplantıda bu NİSAP ın aranmayacağı salt çoğunluk ile karar alınabileceğine yönelik düzenleme yapılmıştır.
Benzer düzenleme örnek dernek tüzüğünün 8/3.fıkrasında yapılmıştır. Buna göre; “Genel kurul kararları, toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğuyla alınır. Şu kadar ki, tüzük değişikliği ve derneğin feshi kararları, ancak toplantıya katılan üyelerin ÜÇTE İKİ ÇOĞUNLUĞUYLA alınabilir.”
Örnek dernek tüzüğünde nitelikli çoğunluk korunmuştur.
Ancak üye sayısının üçte ikisi yerine toplantıya katılanların üçte ikisi olarak biraz daha kolaylaştırılmıştır.
4- OLAĞANÜSTÜ TOPLANTI TALEBİNDE İMZA VEREN SAYISI
Dernek Genel Kurullarının Olağanüstü Toplanması için ÜYELERİN BEŞTE BİRİNİN YAZILI TALEPTE BULUNMASI gerekmektedir.
Bu durum Medeni Kanunun 75.ci maddesi aşağıdaki gibidir.
Olağanüstü toplantı
Madde 75- Genel kurul, yönetim veya denetim kurulunun gerekli gördüğü hâllerde veya dernek üyelerinden BEŞTE BİRİNİN YAZILI başvurusu üzerine, yönetim kurulunca olağanüstü toplantıya çağrılır.
Yönetim kurulu, genel kurulu toplantıya çağırmazsa; üyelerden birinin başvurusu üzerine, sulh hâkimi, üç üyeyi genel kurulu toplantıya çağırmakla görevlendirir.
Dernekler Yönetmeliğinin 13/b maddesinde ise; “ Yönetim veya denetim kurulunun gerekli gördüğü hallerde veya dernek üyelerinden BEŞTE BİRİNİN YAZILI İSTEĞİ üzerine otuz gün içinde olağanüstü toplanır”
Hükmü bulunmaktadır.
Madde metninden görüleceği üzere yönetim kurulunun üyelerden gelen olağanüstü talep ile ilgili karar verme süresi 30 gün olarak tespit edilmiştir.
Benzer düzenleme örnek dernek tüzüğünün 7/2.ci maddesinde de Dernekler yönetmeliğindeki hüküm tekrar edilmiş bulunmaktadır.
