DERNEK YÖNETİCİLERİNİN MAL BİLDİRİMİ ZORUNLULUĞU VARMIDIR?
(100 SORUDA DERNEKLER KANUNU SORU-24)
Abdullah ÇAVUŞ/E.Vergi Müfettişi-Bağımsız Denetçi
Bakanlar Kurulu Kararı ile “Kamu Yararına Çalışan Dernek” statüsü verilmiş olan dernekler ve şubelerinin başkanları, yöneticileri ve denetim kurulları mal bildiriminde bulunmak zorundadırlar.
Bunların dışında kalan diğer derneklerde Mal Bildirimi zorunluluğu bulunmamaktadır.
Konuya ilişkin düzenlemeler; 3628 sayılı “Mal Bildiriminde bulunulması Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu ve bu kanuna istinaden çıkarılan yönetmelikte yapılmıştır.
I- HANGİ DERNEKLERİN YÖNETİCİLERİ MAL BİLİDİRMİ YAPMAK ZORUNDADIRLAR
3628 sayılı “Mal Bildiriminde bulunulması Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu”nun 2.ci maddesi ve bu Kanuna atfen çıkartılmış olan “Mal Bildiriminde bulunulması Hakkında Yönetmelik” gereğince Mal Bildirimi yapacak dernekler aşağıdaki gibidir.
1-Kamuya Yararlı Derneklerin Yönetim ve Denetim Kurulu Üyeleri (Madde 2/f)
2-Türk Hava Kurumunun Genel Yönetim ve Merkez Denetleme Kurulu Üyeleri ile Genel Merkez Teşkilatı (Madde 2/c)
3-Türk Kuşu Genel Müdürlüğü, (Madde 2/c)
4-Türkiye Kızılay Derneğinin Merkez Kurullarında ve Genel Müdürlük teşkilatında görev alanlar ve bunların Şube Başkanları (Madde 2/c)
II-MAL BİLDİRİMLERİ NASIL YAPILACAKTIR
Yukarda sayılı derneklerin yönetim ve denetim kurulu üyeleri; Mal Bildiriminde bulunulması Hakkında Yönetmelik ekinde bulunan) “Mal Bildirim Formu”nu tek nüsha olarak doldurmak ve tarih belirterek imzalamak suretiyle mal bildiriminde bulunmak zorundadırlar.
III-MAL BİLDİRİMLERİ NEREYE VERİLECEKTİR
Türk Hava Kurumunun, Türkiye Kızılay Derneğinin ve Kamuya Yararlı Derneklerin Yönetim ve Denetim Kurulu Üyeleri için İçişleri Bakanlığına, bunların Şube Başkanları için bulundukları İl Valiliklerine, Türk Hava Kurumu ile Türkiye Kızılay Derneğinde görev alanlar için Kurum ve Dernek Genel Başkanlığına verilir.
Kamuya Yararlı Derneklerin genel merkezleri için İçişleri Bakanlığına Şubeleri için ise bağlı bulundukları İl Müdürlüklerine verilecektir.
IV- MAL BİLDİRİMİ VERME SÜRESİ NE KADARDIR
Mal bildirimleri dernek yöneticilerinin bu göreve başlama tarihini izleyen bir ay içinde yapılmak zorundadır.
Mal varlığında önemli bir değişiklik olduğunda bir ay içinde,
Görevin sona ermesi halinde, ayrılma tarihini izleyen bir ay içinde,
Görevlere devam edenler, sonu (0) ve (5) ile biten yılların en geç Şubat ayı sonuna kadar, mal bildirimlerini yenilerler.
V- MAL BİLDİRİMİNİN KONUSU
Bu Kanun kapsamına giren görevlilerin kendilerine, eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ait bulunan taşınmaz malları ile görevliye yapılan aylık net ödemenin, ödeme yapılmayan görevlilerin ise, 1 inci derece Devlet Memurlarına yapılan aylık net ödemenin beş katından fazla tutarındaki her biri için ayrı olmak üzere, para, hisse senetleri ve tahviller ile altın, mücevher ve diğer taşınır malları, hakları, alacakları ve gelirleriyle bunların kaynakları, borçları ve sebepleri mal bildiriminin konusunu teşkil eder.
VI-EŞ VE ÇOCUKLARIN MALLARIDA BİLDİRİME DAHİLMİDİR
Mal bildiriminde bulunacak olanların kendilerine, eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ait mallarda mal bildiriminin konusunu teşkil etmektedir
VII- CEZAİ HÜKÜMLER NELERDİR?
Mal bildirimi ile ilgili cezalar 3628 sayılı kanunun 10 ila 16.cı maddelerinde yapılmış olup ana başlıklar itibariyle aşağıdaki gibidir.
1-Mal Bildiriminde Bulunmama
Kanunun 6 ncı maddede belirtilen sürelerde mal bildiriminde bulunmayana bildirimlerin verileceği mercilerce ihtarda bulunulur. İhtarın kendisine tebliğinden itibaren otuz gün içinde mazeretsiz olarak bildirimde bulunmayana üç aya kadar hapis cezası verilir.
Soruşturma ile ilgili olarak verilen süre zarfında mal bildiriminde bulunmayana üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir. (Madde 10)
2-Gerçeğe aykırı açıklama
Mal bildiriminin muhtevası hakkında 9 uncu maddeye aykırı davranan üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Bu fiilin basın yoluyla işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında artırılır. (Madde 11)
3- Gerçeğe aykırı bildirimde bulunma
Kanunen daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde gerçeğe aykırı bildirimde bulunana altı aydan üç yıla kadar hapis cezası verilir. (Madde 12)
4-Haksız mal edinme, mal kaçırma veya gizleme
Kanunun daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde haksız mal edinene üç yıldan beş yıla kadar hapis ve beş milyon liradan on milyon liraya kadar ağır para cezası verilir.
Haksız edinilen malı kaçıran veya gizleyene de aynı ceza verilir. (Madde 13)
5-Zoralım
Haksız edinilmiş olan malların zoralımına hükmolunur. Bu malların elde edilememesi veya bir malın tümünün haksız mal edinme konusu teşkil etmemesi sebepleri ile zoralımın mümkün olmadığı hallerde haksız edinilen değere eşit bedelinin hazineye ödenmesine karar verilir. Bu bedel, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Hükümlerine göre tahsil olunur. (Madde 14)
6-Kamu hizmetlerinden yasaklanma
Bu Kanunun 11 ve 12 nci maddeler hükümleri ile cezalandırılanlara ceza süresi kadar; 13 üncü madde hükmüne göre cezalandırılanlara müebbeten kamu hizmetlerinden yasaklanma cezası hükmolunur. (Madde 15)
7-Tecil, paraya çevirme ve ön ödeme yasağı
Bu bölümde yazılı olan cezalar 10 uncu maddenin birinci fıkrası hariç tecil edilemez, şahsi hürriyeti bağlayıcı olanlar para veya tedbire çevrilemez, failleri hakkında Türk Ceza Kanununun 119 uncu maddesi hükümleri uygulanamaz. (Madde 16)
KAYNAK
1-3628 sayılı “Mal Bildiriminde bulunulması Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu
2-3628 sayılı Kanun Uygulama Yönetmeliği

Abdullah ÇAVUŞ – BİLGİ & DENEYİM PAYLAŞIM PORTALI “Bilgiye sahip olarak doğmuş birisi değilim. Öğrenmeye çalışıyorum ve Öğretmeyi seviyorum” Konfüçyüs