Abdullah ÇAVUŞ – BİLGİ & DENEYİM PAYLAŞIM PORTALI “Bilgiye sahip olarak doğmuş birisi değilim. Öğrenmeye çalışıyorum ve Öğretmeyi seviyorum” Konfüçyüs
İlgili Yazılar
AİLE VAKIFLARI
Abdullah ÇAVUŞ/Vergi Müfettişi
Aileyi oluşturan bireyler dönemlere, bölgelere, sosyal ve ekonomik yapıya göre değişmektedir. Geniş aile, bir aile reisinin başkanlığında eş, çocuk, torun, gelin, damat, amca, dayı, hala ve teyzelerden oluşmaktadır.
Dar ya da çekirdek aile ise karı-koca ile çocuklardan meydana gelmektedir.
Aile Vakıfları ile ilgili düzenlemeler ise medeni kanunun 372. Maddesiyle yapılmıştır.
Anılan madde aynen aşağıdaki gibidir.
“Aile bireylerinin eğitim ve öğrenimleri, donanım ve desteklenmeleri ve bunlara benzer amaçların gerektirdiği harcamaların yapılması için kişiler hukuku ve miras hukuku hükümleri uyarınca aile vakfı kurulabilir.
Bir malın veya hakkın başkalarına geçmemek üzere aynı soydan gelenlere kuşaktan kuşağa kalacak şekilde özgülenmesi yasaktır. Böyle bir özgülenme, vakıf kurma yoluyla da yapılamaz.”
Genel vakıf hukuku prensibi aksine Kanun Koyucu, aile vakıfları açısından belirlenebilecek amaçları sınırlandırmıştır. Bir diğer ifadeyle aile bireylerinin eğitim ve öğrenimleri, donanım ve desteklenmeleri veya bunlara benzer bir amaç dışında aile vakfının kurulabilmesi mümkün değildir.
Amaç yönünden sınırlamanın yanı sıra aile vakfından yararlanacak kişiler de sınırlı olarak Kanun’da belirlenmiştir. Buna göre ancak aile bireyi olarak görülen kan ve kayın akrabaları ile evlatlık lehine aile vakfı kurulabilmektedir.
Aile vakıfları Kanun’da tanımlanmış olmakla birlikte bu vakıfların kurulması, sona ermesi, sona erme durumunda mallarının tasfiyesi gibi hususlara ilişkin düzenlemelere yer verilmemiştir. Bu sebeple Türk Medeni Kanunu’ndaki genel vakıf hükümleri, aile vakıflarının niteliğine uyduğu müddetçe uygulama bulacaktır. Söz gelimi alelade bir vakfın sona erme sebepleri ile aile vakfının sona erme sebepleri aynıdır.
Türk Medeni Kanununun 526. maddesine göre; Miras bırakan, terekesinin tasarruf edilebilir kısmının tamamını veya bir bölümünü özgülemek suretiyle vakıf kurabilir. Vakıf, ancak kanun hükümlerine uyulmak koşuluyla tüzel kişilik kazanır.
Ayrıca özel kanun ile de Aile Vakfı kurulabilir. Ancak Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre yerleşim yeri mahkemesi nezdinde tutulan sicile tescil ile tüzel kişilik kazanır.
Aile Vakıfları özel hukuk tüzel kişisi olup Türk Medeni Kanunu’nun 48. maddesinde belirtilen tüm hak ve yetkilere sahiptir. Vakıflar Genel Müdürlüğü denetim makamı olup vesayet makamı değildir.
Madde metninden görüleceği üzere; Bir malın ya da hakkın başkalarına geçmemek üzere bir aileye özgülenmesine ve aile bireyleri arasında aynı soydan gelenlere kuşaktan kuşağa kalacak biçimde geçmesine ilişkin her türlü tasarruf yasaktır.
Böyle bir tasarruf, Aile Vakfı kurma yoluyla dahi yapılamaz. Kurulacak bir vakıftan yararlanan aile bireylerine düzenli gelirler ve maşlar sağlayan vakıflar kurulamaz. Hukukun arkasından dolanmak ve miras hukukuna dair kazanımlar yaratmak amacıyla vakıf tesisi uygun değildir.
