ANKARA KÖYLERİNDEKİ ATIL KÖY OKULLARI VE DİĞER ATIL BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
Abdullah ÇAVUŞ/Bağımsız Denetçiler Derneği Başkanı
Türkiye Kentsel Kırsal Yerleşim Sistemleri Araştırması Kırsal Anket Verilerine göre Ankara’nın taşra ilçe ve köylerindeki boş ve atıl durumda bulunan kamu binalarına yönelik tespitler yapılmıştır.
Bilindiği üzere ülkemizde nüfusu 2.000 in altında olan belde belediyeleri kapatılmıştır.
Keza 8 yıllık zorunlu eğitimle birlikte köylerdeki okullarda kapatılmış ve öğrenciler ilçe merkezlerine taşınmıştır.
Bu düzenlemeler ile birlikte köylerimizde başta okul binaları olmak üzere, lojman, sağlık ocağı ve köy konakları gibi boş ve atıl durumda kalan çok sayıda kamu binaları bugün için kaderine terkedilmiş bir durumda olup çoğu bakımsızlıktan yıkılma noktasına kadar gelmiş durumdadır.
Bu binaların bakımsızlıktan yıkılmalarının önlenmesi ve yeniden kullanıma açılması ve yapılacak projeler ile kırsal bölgelerin kalkınması ve köylerde yaşayanların istihdamı ile yaşam kalitelerinin artırılmasına yönelik olarak kullanılması önemli bir proje olarak karşımıza çıkmaktadır.
Ankara Kalkınma Ajansı tarafından Türkiye Kentsel Kırsal Yerleşim Sistemleri Araştırması Kırsal Anket Verilerinden hareketle hazırlanan ve web sayfasında da yayınlanan verilere göre Ankara’nın taşra ilçe ve köylerindeki boş ve atıl durumda bulunan kamu binaları sayıları aşağıdaki gibidir.
OKUL SAYISI : 531 ADET
SAĞLIK OCAĞI : 76 ADET
KÖY KONAĞI : 36 ADET
LOJMAN : 73 ADET
TOPLAM ATIL BİNA SAYISI : 616 ADET
Bu binaların bakımsızlıktan dolayı yıkılmalarını önlemek amacıyla geliştirilebilecek olan projelerden bazıları aşağıdaki gibidir.
1- BİNALARIN KÖYLERDE KURULACAK OLAN KOOPERATİFLERE TAHSİS EDİLMESİ
2- BİNALARIN KÖY YAŞAM MERKEZLERİNE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ
3- BİNALARIN BELEDİYE BELMERK KURS MERKEZLERİ OLARAK KULLANILMASI
4- BİNALARIN ANA OKULU OLARAK KULLANILMASI
5- BİNALARIN ÖĞRENCİ SAYISINA GÖRE TEKRAR KÖY İLK OKULU OLARAK AÇILMASI
6- BİNALARIN İLÇELERDE OKUYAN ÇOCUKLAR İÇİN KURS MERKEZİ OLARAK KULLANILMASI
7- BİNLARIN KÜTÜPHANE OLARAK KULLANILMASI
8-BİNLARIN SPOR MERKEZİ YAPILMASI VEYA SPOR KLUPLERİNE KİRAYA VERİLMESİ
9- BİNALARIN YAZ TATİLELERİNDE BİLİM VEYA DOĞA KAMPLARI OLARAK KULLANILMASI
10- BİNALARIN İŞ DÜNYASINA DEPO VEYA ATÖLYE OLARAK KİRAYA VERİLMESİ
Köy okullarının ve diğer atıl binaların yeniden başka bir biçimde kullanıma açılmasına dair ülkemizdeki çalışmalar oldukça sınırlıdır.
Bu konudaki örnekler değerlendirildiğinde bazen bireysel girişimlerle, bazen ise kurumsal veya dernek girişimleriyle birtakım çalışmaların yapıldığı görülmektedir. Bireysel düşünce ve tasarımlar kimi zaman kurumlarca desek bulabilmekte ve hayata geçirilebilmektedir.
Her köy kendine has özellikler barındırmaktadır ve okul yapıları bu özelliklerin canlandırıldığı yerler haline gelebilmektedirler. Bu faaliyetler belirlenirken köyün geçmişteki değerlerinin yanı sıra bugünün de ihtiyaçları etkili olabilmektedir. Örneğin köylerin çoğunda geçim tarım ve hayvancılıkla sağlanmaktadır.
Köylünün bu konularda daha bilinçli ve verimli üretim yapabilmesi, çağın getirilerinden haberdar olabilmesi için yerin özelliğine göre belirlenerek belirli eğitimler yapılabilir ve bu eğitimler için gereken mekân okul binasıyla sağlanabilir.
Köylerin geçmişinden gelen değerlerinin yaşatılması ve köylünün gelişiminin desteklenerek bir arada olmasının sağlanması için bu faaliyetler desteklenmeli ve köyün önemli bir odağı olan okul yapıları bu faaliyetlerin mekânı olarak görülebilmelidir.
Sonuç olarak Ankara’nın aşağıda tam listesi verilen 16 taşra ilçesine bağlı köylerindeki toplam 616 adet kamu binasının yıkılmasının önlenmesi ve tekrar kullanıma açılması önemli ve SOSYAL FAYDASI çok yüksek olan bir SOSYAL SORUMLULUK PROJESİ olarak karşımıza çıkmaktadır.
Yerelde Ankara Büyükşehir Belediyesi ve ANKARA Kent Konseyi Bileşenleri veya Valilik ve İl Milli Eğitim Müdürlüğü gibi merkezi otoritelerimizin bu konuda ivedi harekete geçmesi yıllardır boş atıl oldukları için yıkılma noktasına gelmiş bu milli servetin heba olmasını engelleyecektir.
Ankara köylerindeki atıl binalar ilçe bazında aşağıdaki gibidir.
1-AKYURT İLÇESİ
OKUL SAYISI : 3 ADET
SAĞLIK OCAĞI : 1 ADET
KÖY KONAĞI : 1 ADET
LOJMAN :YOK
2- AYAŞ İLÇESİ
OKUL SAYISI : 12 ADET
SAĞLIK OCAĞI : 3 ADET
KÖY KONAĞI : 1 ADET
LOJMAN :YOK
3-BALA İLÇESİ
OKUL SAYISI : 17 ADET
SAĞLIK OCAĞI : 3 ADET
KÖY KONAĞI : 3 ADET
LOJMAN : 8 ADET
4-BEYPAZARI İLÇESİ
OKUL SAYISI : 51 ADET
SAĞLIK OCAĞI : 4 ADET
KÖY KONAĞI : 7 ADET
LOJMAN : 4 ADET
5-ÇAMLIDERE İLÇESİ
OKUL SAYISI : 26 ADET
SAĞLIK OCAĞI : 1 ADET
KÖY KONAĞI : 2 ADET
LOJMAN : 4 ADET
6-ÇUBUK İLÇESİ
OKUL SAYISI : 61 ADET
SAĞLIK OCAĞI : 13 ADET
KÖY KONAĞI :YOK
LOJMAN :6 ADET
7-ELMADAĞ İLÇESİ
OKUL SAYISI : 10 ADET
SAĞLIK OCAĞI : 1 ADET
KÖY KONAĞI : YOK
LOJMAN : 2 ADET
8-EVREN İLÇESİ
OKUL SAYISI : 8 ADET
9-GÜDÜL İLÇESİ
OKUL SAYISI : 16 ADET
SAĞLIK OCAĞI : 4 ADET
KÖY KONAĞI : 2 ADET
LOJMAN : 3 ADET
10-HAYMANA İLÇESİ
OKUL SAYISI : 55 ADET
SAĞLIK OCAĞI : 7 ADET
KÖY KONAĞI : 6 ADET
LOJMAN : 4 ADET
11-KAHRAMANKAZAN İLÇESİ
OKUL SAYISI : 29 ADET
SAĞLIK OCAĞI : 4 ADET
KÖY KONAĞI : 1 ADET
LOJMAN : 6 ADET
12-KALECİK İLÇESİ
OKUL SAYISI : 29 ADET
SAĞLIK OCAĞI : 2 ADET
KÖY KONAĞI : YOK
LOJMAN : 7 ADET
13-KIZILCAHAMAM İLÇESİ
OKUL SAYISI : 53 ADET
SAĞLIK OCAĞI : 5 ADET
KÖY KONAĞI : 1 ADET
LOJMAN : 3 ADET
14- NALLIHAN İLÇESİ
OKUL SAYISI : 55 ADET
SAĞLIK OCAĞI : 14 ADET
KÖY KONAĞI : 1 ADET
LOJMAN : 8 ADET
15- POLATLIİLÇESİ
OKUL SAYISI : 48 ADET
SAĞLIK OCAĞI : 5 ADET
KÖY KONAĞI : 5 ADET
LOJMAN : 13 ADET
16- ŞEREFLİKOÇHİSAR İLÇESİ
OKUL SAYISI : 38 ADET
SAĞLIK OCAĞI : 9 ADET
KÖY KONAĞI : 1 ADET
LOJMAN : 5 ADET
GENEL TOPLAM
OKUL SAYISI : 531 ADET
SAĞLIK OCAĞI : 76 ADET
KÖY KONAĞI : 36 ADET
LOJMAN : 73 ADET
TOPLAM ATIL BİNA SAYISI : 616 ADET