Abdullah ÇAVUŞ – BİLGİ & DENEYİM PAYLAŞIM PORTALI “Bilgiye sahip olarak doğmuş birisi değilim. Öğrenmeye çalışıyorum ve Öğretmeyi seviyorum” Konfüçyüs
İlgili Yazılar
YABANCI DERNEKLERİN TÜRKİYEDE ŞUBE VE TEMSİLCİLİK AÇMASI İÇİN GEREKLİ HUSUSLAR NELERDİR?
(100 SORUDA DERNEKLER KANUNU SORU-48)
Abdullah ÇAVUŞ/E.Vergi Müfettiş-Bağımsız Denetçi
Denekler Kanunun 5.maddesinin 2.ci fıkrasına göre; Yabancı dernekler, Dışişleri Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle İçişleri Bakanlığının izniyle Türkiye’de faaliyette veya işbirliğinde bulunabilir, temsilcilik veya şube açabilir, dernek veya üst kuruluş kurabilir veya kurulmuş dernek veya üst kuruluşlara katılabilirler.
I-YABANCI DERNEKLERİN İZİN ALMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Dernekler Yönetmeliğinin 26.cı maddesi uyarınca; Yabancı ülkelerde kurulmuş dernekler, Dışişleri Bakanlığının ve gerektiğinde ilgili diğer kurumların da görüşü alınmak suretiyle, Bakanlığın izniyle Türkiye’de faaliyette veya işbirliğinde bulunabilir, temsilcilik veya şube açabilir, dernek veya üst kuruluş kurabilir veya kurulmuş dernek veya üst kuruluşlara katılabilirler.
Yabancı dernekler, Türkiye’deki faaliyetlerinde derneklerin tabi olduğu mevzuat hükümlerine tabidir.
II-YABANCI DERNEKLERİN BAŞVURUSU
Dernekler Yönetmeliğinin 27.cı maddesi uyarınca; Yabancı dernekler, temsilcilik veya şube açma, dernek veya üst kuruluş kurma, kurulan dernek veya üst kuruluşlara katılma ve Türkiye’de faaliyette veya işbirliğinde bulunma ile ilgili başvurularını Bakanlığa Yönetmelik EK-6)’da belirtilen form ve eklerini vererek yaparlar. Ayrıca, temsilcilik veya şube açma başvurularında Yönetmelik EK-9/A’da, faaliyette veya işbirliğinde bulunma başvurularında ise Yönetmelik EK-9/B’de bulunan örnek statüdeki bilgileri ihtiva eden ana statünün de verilmesi zorunludur.
İşbirliği yapma başvuruları, yabancı dernek adına ülkemizde işbirliği yapılacak dernek tarafından da gerçekleştirebilir. Başvurular, Bakanlığa doğrudan yapılabileceği gibi posta aracılığıyla da yapılabilir.
Yabancı derneklerin Türkiye’deki faaliyetleri çerçevesinde daha önce verilmiş izinlerle ilgili olarak istenen belgelerin verilmesi gerektiğinde, yeni izin başvurusunda geçerliliğini koruyan belgeler istenmez.
Bununla birlikte yabancı derneklerin izin başvurularında aşağıdaki belgelerinde dilekçelerine eklenmesi gerekmektedir.
- Yabancı STK’nın, apostil şerhi bulunan orijinal dilindeki statüsü,
- Yabancı STK’nın statüsünün sadece amaç ve faaliyet alanlarını tanımlayan bölümün noter onaylı Türkçe tercümesi. (İlgili ülkedeki Türk Konsolosluğunun onayı kabul edilmektedir.)
- Yabancı STK’nın yetkili organı tarafından alınmış, şube kurucusu olarak görevlendirilen kişilerin de belirtildiği, Türkiye’de şube açılmasına dair karar örneği,
- Şube kurucusu olarak görevlendirilen kişiler veya yabancı STK’nın yetkilisi tarafından her sayfası imzalanmış Dernekler Yönetmeliği (EK-6) da belirtilen başvuru formu,
- Şube kurucusu olarak görevlendirilen kişiler tarafından her sayfası imzalanmış, Dernekler Yönetmeliği’nde bulunan örneğe (EK-9) uygun hazırlanmış statü,
- Şube kurucusu olarak görevlendirilen kişiler arasında yabancı uyruklular varsa, bunların Türkiye’de yerleşme hakkına sahip olduklarını gösterir ikamet tezkerelerinin fotokopileri.
- Yurt dışındaki kuruluşun yetkili organı tarafından yapılmak istenilen faaliyet için alınmış ve yetkilendirilmiş kişilerin de belirtildiği karar örneği ile Türkçe çevirisinin,
- Yetkilendirilmiş kişilere ait nüfus cüzdan fotokopisinin,
- Yetkilendirilmiş kişiler arasında yabancı uyruklular varsa, bunların Türkiye’de yerleşme hakkına sahip olduklarını gösterir belgelerin fotokopilerinin,
- Şube açma başvurularında şube kurucuları arasında tüzel kişiliklerin bulunması halinde; tüzel kişilerin unvanı, yerleşim yeri ve kuruluşuna ait belgeler ile tüzel kişiliklerin organları tarafından yetkilendirilen gerçek kişi de belirtilmek kaydıyla bu konuda alınmış kararın fotokopisinin,
Başvuru evraklarına eklenmesi gerekmektedir.
III-YABANCI DERNEK BAŞVURULARININ İNCELENMESİ VE İZİN
Dernekler Yönetmeliğinin 27.cı maddesi uyarınca; Yabancı derneklerin Türkiye’deki faaliyetleriyle ilgili başvuru formu ve ekleri Bakanlıkça incelenir, varsa eksiklikleri tamamlatılır.
Dışişleri Bakanlığının ve gerektiğinde ilgili diğer kurumların da konu ile ilgili görüşü alındıktan sonra, Bakanlıkça gerekli değerlendirme yapılır ve değerlendirmenin olumlu olması halinde, iznin türü, kapsamı ve süresi de kararda belirtilir. Temsilcilik ve şube açma, dernek kurma veya derneklere üye olma, üst kuruluş kurma veya üst kuruluşlara katılma durumlarında izin süresiz verilir. Başvuru sonuçlandığında, başvuru sahibine ve form ve ekleri ile birlikte de ilgili valiliğe on gün içinde bildirilir.
Süreli izinler azami beş yıldır. Ancak, Bakanlık sürenin yetersiz olması halinde bu süreyi uzatabilir. Süre uzatımı talebi, sürenin dolmasından en az üç ay önce ve gerekçeli bir yazı ile yapılır. Süre uzatımının değerlendirilmesi ve sonuç için yukarıda belirtilen usul uygulanır.
IV- YABANCI DERNEKLERİN YILLIK BEYANNAMELERİ
Dernekler Yönetmeliğinin 28.ci maddesi uyarınca; Kanunun 5 inci maddesi kapsamında faaliyet izni verilen yabancı dernekler, her yılsonu itibariyle o yıl içerisindeki faaliyet ve harcamalarına ilişkin bu Yönetmeliğe ekli EK-8’de belirtilen beyannameyi takip eden yılın Nisan ayı sonuna kadar vermekle mükelleftirler. Bu beyanname yabancı derneklerin, temsilcilikleri veya şubeleri tarafından kütük numarasının kayıtlı olduğu valiliğe, faaliyet veya işbirliği izni verilen yabancı derneklerin yetkilileri tarafından ise yerleşim yerinin bulunduğu valiliğe verilir. Faaliyet veya işbirliği izinleri yıl içerisinde sona eren yabancı dernekler ise bu Yönetmeliğe ekli EK-8’de belirtilen beyannameyi izin süresi bitiminden itibaren iki ay içerisinde yerleşim yerinin bulunduğu valiliğe verirler. Bu beyannameler elektronik ortamda da verilebilir.
Bu beyannameyi vermekle yükümlü olanlar Türkiye’deki her türlü faaliyetlerine ilişkin yazılı ve görsel yayınlarının bir örneğini, istenmesi durumunda kütük numarasının kayıtlı olduğu mülki idare amirliğine gönderirler.
IV- TEMSİLCİLİK AÇMAK İÇİN KARAR ÖRNEĞİ
Yabancı STK’ların yetkili organları tarafından alınması gereken, “Türkiye’de temsilcilik açılması”na ilişkin örnek karar aşağıdaki gibidir.
KARAR ÖRNEĞİ
Merkezi ……………….’da bulunan …………………………… adlı kuruluşumuzun, temsilcilik açabilmek/uluslararası faaliyette bulunabilmek için karar vermeye yetkili olan …………….. tarafından (genel kurulu/yönetim kurulu/başkanı) Türkiye’de temsilciliğini açmaya, temsilcilik kurucusu olarak ……………………………… adlı kişi/kişileri görevlendirmeye karar verilmiştir.
V- ŞUBE AÇMAK İÇİN KARAR ÖRNEĞİ
Yabancı STK’lar, amaçları doğrultusunda Türkiye’de faaliyet gösterebilmek için “şube Açma” izni alabilirler.
Şube açılabilmesi için en az üç kişi gerekmektedir. (Kurucular arasında yabancı kişi olması durumunda, bu yabancı kişinin Türkiye’de ikamet tezkeresi bulunması gerekmektedir.)
Açılmasına izin verilen şubeler ilk altı ay içerisinde üye kaydı yaparak organlarını (Genel Kurul, Yönetim Kurulu, Denetim Kurulu) oluşturmak zorundadırlar.
Şube açmak isteyen kuruluşların, aşağıda belirtilen belgelerle İçişleri Bakanlığı Dernekler Dairesi Başkanlığına doğrudan ya da posta yoluyla başvuruda bulunmaları gerekmektedir
Yabancı STK’ların yetkili organları tarafından alınması gereken, “Türkiye’de ŞUBE açılması”na ilişkin örnek karar aşağıdaki gibidir.
KARAR ÖRNEĞİ
Yabancı STK’ların yetkili organları tarafından alınması gereken “Türkiye’de şube açılması” ile ilgili örnek karar. Merkezi ……………….’da bulunan …………………………… adlı kuruluşumuzun, şube açabilmek/uluslararası faaliyette bulunabilmek için karar vermeye yetkili olan …………….. (genel kurulu/yönetim kurulu/başkanı vs.) tarafından, Türkiye’de şube açılmasına ve şube kurucusu olarak ……………………………… adlı kişilerin (en az üç kişi olmalı) görevlendirilmesine karar verilmiştir.
EK DOSYA: YABANCI STK’LARIN (DERNEK, VAKIF, KAR AMACI GÜTMEYEN
KURULUŞLAR) TÜRKİYE’DEKİ FAALİYETLERİNE İLİŞKİN İÇİŞLERİ BAKANLIĞI BAŞVURU REHBERİ
REHBERE ULAŞMAK İÇİN AŞAĞIDAKİ PDF DOSYASINI TIKLAYINIZ
YABANCI STK’LARIN TÜRKİYE FAALİYETLERİ BAŞVURU REHBERİ.PDF
