Abdullah ÇAVUŞ – BİLGİ & DENEYİM PAYLAŞIM PORTALI “Bilgiye sahip olarak doğmuş birisi değilim. Öğrenmeye çalışıyorum ve Öğretmeyi seviyorum” Konfüçyüs
İlgili Yazılar
3093 sayılı TRT Gelirleri kanununda sayılı cihazların ithalatçıları veya imalatçıları bu cihazların satışından önce kanunda belirtilmiş olan matrah ve nispetler üzerinden hesaplamış oldukları bandrol ücretlerini TRT’ye bir beyanname ile bildirmek zorundadır.
Şekli ve içeriği TRT tarafından belirlenmiş olan beyanname bandrole tabi cihazların satışını müteakip üçüncü Ayın onuna kadar TRT’ye verilmek zorundadır.
Konuya ilişkin meri mevzuattaki düzenlemeler ile ilgili bilgi vermek amacıyla iş bu makale kaleme alınmıştır.
1- Bandrol Ücreti Bildirim Beyannamesi:
3093 sayılı kanunun Tahsilat Başlıklı 5/a Maddesi hükmü aynen aşağıdaki gibidir.
“Bu Kanunun 1 inci maddesinde belirtilen cihazları imal ve ithal edenler bir ay içinde sattıkları cihazlardan 4 üncü maddenin (a) bendine göre tahsil ettikleri ücretleri en geç müteakip üçüncü ayın onuna kadar Türkiye Radyo – Televizyon Kurumuna bir beyanname ile bildirerek ve aynı süre içerisinde ödemekle yükümlüdürler. Aksi takdirde her geçen gün için yürürlükteki en yüksek ticari kredi faizi oranı üzerinden tahakkuk ettirilecek faiz miktarı ile birlikte 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun (gecikme cezası hariç) hükümlerince tahsil olunur.”
Görüleceği üzere imalatçı veya ithalatçı ayrımı yapılmaksızın bandrole tabi cihaz satan tüm firmalar cihazların satışını takip eden 3. Ayın 10’una kadar TRT’ye bandrol ücreti bildirim beyannamesi vermek zorundadırlar.
2- Beyanname İçerikleri ve Denetimleri:
TRT bu beyannameler üzerinde yapmış olduğu denetimlerde; firmaların TRT’den bandrol alımlarını baz almakta ve firmanın bandrole tabi cihaz satışları ile stoklarını karşılaştırmak suretiyle, firma tarafından piyasaya bandrolsüz cihaz satılıp satılmadığını kontrol etmektedir.
Keza teminat karşılığı bandrol alan firmaların teminat mektubu tutarları ile ellerindeki bandrol miktarları ve satış dengesi de kontrol edilerek satıştan önce bandrol alınma zorunluluğu ve piyasaya bandrolsüz cihaz satıp satmadıkları bandrol ücreti bildirim beyannamesindeki verilerle karşılaştırılmak suretiyle denetlenmektedir.
Bandrolleri peşin alan ve denetim sonucunda bandrolsüz cihaz tespit ide Yapılmayan mükellefler için anılan beyanname sadece bildirim yerine geçmektedir.
Bandrol beyannamesi veren mükellefler maliyeye verilen vergi beyannamelerindeki gibi damga vergisi vb. bir vergi ödememekteler
Özetle söylemek gerekirse peşin alan mükellefler açısından verilen beyannameler alış satış dengesinin doğruluğunu teyit eden belge konumunda kalmaktadır.
Sonuç olarak bandrol ücreti bildirim beyannameleri teminat karşılığı bandrol alan mükelleflerin ödeme ve bandrol stok durumlarının teminat mektubu ile karşılaştırılmasına yarayan en önemli belgedir.
3- Bandrol Ücreti Beyannamesi Vermemenin Para Cezası Varmıdır?
3093 sayılı TRT Gelirleri Kanununda ve Bandrol Yönetmeliğinde münhasıran vergi kanunlarındaki gibi beyanname vermemenin usulsüzlük cezası, özel usulsüzlük cezası veya diğer bir para cezası bulunmamaktadır.
Bununla birlikte Bandrol yönetmeliğinin 14. Maddesi gereği yönetmelikteki şartları yerine getirmeyen bandrol mükelleflerine bu şartları yerine getirinceye kadar bandrol verilmeyeceğine yönelik düzenleme ile bandrolsüz cihaz satanlara kesilecek ve eskiden satılan cihazın KDV dahil satış bedeli olarak kesilen sonra indirilen idari para cezası ile birlikte değerlendirildiğinde beyanname vermeye zorlama ve bandrol dengesini bu suretle gözetme ve denetleme yoluna gidilmek istenilmiştir.
Öte yandan 2014 yılında 6552 sayılı kanunun 105. Maddesiyle 3093 sayılı kanunun 5. Maddesine eklenen (f) bendi ile TRT tarafından istenilen bilgi ve belgeleri vermeyen şirketlere 5.000 TL idari para cezası kesileceği hüküm altına alınmıştır.
Anılan madde hükmü aynen aşağıdaki gibidir.
“Kurum, bu Kanun kapsamında ödenmesi gereken bandrol ücreti ve enerji payı ile ilgili olarak firmalar ile ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından bilgi ve belge talebinde bulunabilir, ilgililere bandrole tabi cihazların kullanımına veya satışına izin verilmeden veya gümrük işlemlerinden önce bandrol yükümlülüğüne ilişkin olarak Kurumdan alınacak olan belgenin ibraz zorunluluğunu getirebilir, bu yükümlülüklere uymayanlar ile istenilen bilgileri vermeyenler hakkında Genel Müdürlük tarafından 5.000 Türk lirasına kadar idari para cezası verilir.”
4- Bandrol Ücretlerindeki Gecikmeden Kaynaklı Faiz Uygulaması nasıldır?
3093 sayılı kanunun 5/a maddesindeki hükümde;
“Aksi takdirde her geçen gün için yürürlükteki en yüksek ticari kredi faizi oranı üzerinden tahakkuk ettirilecek faiz miktarı ile birlikte 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun (gecikme cezası hariç) hükümlerince tahsil olunur”
İbaresi bulunmaktadır.
Madde metninden açıkça görüleceği üzere gecikme faizi yürürlükteki en yüksek ticari kredi faizi baz alınarak hesaplanmaktadır.
Uygulamada TRT en yük ticari faizi tespit etmek için düzenli aralıklarla en ülkemizdeki büyük 5 mevduat bankasından yazı ile bilgi almakta ve gelen bilgilerdeki faiz oranı dikkate alınarak gecikme faizi hesaplanmaktadır.
Yazımızın yazıldığı tarih itibariyle 6183 sayılı kanun kapsamındaki vergi ve benzeri kamu alacakları için gecikme faizi oranı aylık %2 olup yıllık %24 lere tekabül etmektedir.
İş Bankasının WEB sitesinde ticari kredi faiz oranı %29,40 olarak açıklanmıştır.
Diğer bankalarında bu civardadır.
Görüleceği üzere TRT’ye satıştan önce ödenmesi gereken bandrol ücretlerinin gecikmesi halinde maliyenin uyguladığı gecikme faizinin çok üzerinde faiz hesaplanması gerekmektedir.
5- Uygulamadan Kaynaklı Sıkıntılar Ve Çözüm Önerileri:
Bandrol ücreti bildirim beyannamelerinin gecikmeli verilmesi veya hiç verilmemesi ile ilgili mevzuat uygulamasından kaynaklı sıkıntılar aşağıdaki gibidir.
a-Bandrol ücreti bildirim beyannamesinin verilmemesi ile ilgili olarak 3093 sayılı kanunda doğrudan düzenlenmiş bir ceza bulunmamaktadır.
Bilindiği üzere Vergi Usul Kanununda beyannamelerin geç verilmesi veya verilmemesinin karşılığı her yıl yeniden değerleme oranı tutarında artmakta olan 1. Derece Usulsüzlük Cezası olarak belirlenmiştir.
b- Bununla birlikte 3093 sayılı kanuna 2014 yılında eklenen (f) bendi ile getirilen 5.000 TL idari para cezası TRT’nin yazılı talebine rağmen bilgi vermekten imtina eden firma veya kurum yöneticilerine kesilecek olan cezadır.
Bu maddenin uygulanması ile ilgili olarak 5326 sayılı Kabahatler Kanununa atıf yapılmıştır. Bu kanun gereği ceza kesilebilmesi için ise öncelikle bilgi isteme yazısının yazılması ve tebliği gerekmektedir.
Özetle beyanname vermeyen mükelleflere Vergi Usul kanunundaki gibi doğrudan bir ceza uygulanmayacak önce beyannameyi vermesi yazı ile istenilecek ve devamında 5.000 TL idari Para Cezası kesilebilecektir.
c- Anılan ceza ihbarnamesi uygulama için atıf yapılan 5326 sayılı Kabahatler Kanunu gereği Bandrol gelirlerini takip etmekte olan TRT Muhasebe ve Finansman daire Başkanlığınca değil 5326 sayılı kanunda ceza kesme yetkisi konusunda atamaya yetkili en üst amire yapılan atıftan dolayı bizzat TRT Genel Müdürünce imzalanması gerekmektedir.
d- Bandrol Ücreti bildirim beyannamelerinin verilmemesi veya geç verilmesi halinde yukarıdaki madde de hüküm altına alınmış olan idari para cezası uygulaması yerine Vergi Usul kanunundakine benzer bir usulsüzlük cezası verilmesi için mevzuat değişikliği yapılması yerinde olacaktır.
e- Keza zamanında ödenmeyen bandrol alacakları için cebri takip usulü olarak 6183 sayılı kanun hükümlerine atıf yapılmış olmasına rağmen faiz oranının kapsam dışında olması ise hem 6183 sayılı kanun ile çelişmekte hem de uygulamada çok farklı sıkıntıların oluşmasına neden olmaktadır.
Örnek vermek gerekirse; bankalar açıklamış oldukları ticari kredi faizlerinde müşteri durumuna göre pazarlıkla indirimler yapabilmektedir.
Özetle açıklanan faiz oranı ile uygulanan faiz oranı aynı olmamaktadır.
Keza TRT’nin düzenli olarak bankalardan faiz oranı talep etmesi ise ayrı bir sıkıntıdır.
Son olarak yıl içinde bu oranlar 6183 sayılı kanunda tespit edilen gecikme faizinin aksine sık sık değişebilmektedir. Bu durumda TRT alışanlarının bu değişik faiz oranlarını takip etmesi ve buna göre faiz hesaplaması ise oldukça meşakkatli bir iş olabilmektedir. f-Son olarak Bandrol ücreti Bildirim Beyannamelerinin aynen maliye bakanlığındaki gibi elektronik ortamda verilmesinin yanında anılan bilgisayar programında firmaların bandrol stok durumları ile teminat mektubu kullanım kapasitelerinin otomatik kontrolünün sağlanması işleyişi ve verimliliği artır
